Turist rehberlerinin tükenmişlik düzeylerinin işe yabancılaşma eğilimlerine etkisi

Abstract

Araştırmanın amacı turist rehberlerinin tükenmişlik düzeylerinin işe yabancılaşmaeğilimlerine olan etkisini ortaya çıkartmaktır. Böylelikle tükenmişlik düzeyi ile işeyabancılaşma eğilimi arasında ilişkinin veya etkinin olup olmadığı varsa da neboyutta bir ilişki veya etki olduğu belirlenecektir.Araştırmanın teorik kısmında detaylandırılan tükenmişlik ile işe yabancılaşmaetkileşimine dair önermelerin ampirik bazda çözümlenmesi amacıyla, araştırmadahilinde alan araştırması yapılmış ve veriler anket yardımıyla toplanmıştır.Tükenmişliği oluşturan her bir boyuta ilişkin ölçek oluştururken, literatür taramasısonucunda 1981 yılında Christina Maslach ve Susan Jackson tarafından hazırlanan`Maslach Tükenmişlik Ölçeği` kullanılmıştır. Orijinal ölçek 22 sorudanoluşmaktadır. İşe yabancılaşma ölçeği ise toplam olarak on maddeden oluşmaktadırve Hirschfeld ve Field'in (2000) çalışmasından alınmıştır.Bu araştırma kapsamında 476 eylemli rehberin bulunduğu evren içinde 220 rehberaraştırmanın örneklemi için belirlenmiştir. Araştırmada kolayda örnekleme tekniğikullanılmıştır. Araştırmada anket formlarının profesyonel turist rehberlerine yüz yüzegörüşme tekniği, elden bırakıp alma, e-posta gibi kanallarla gönderilerekdoldurulması amaçlanmıştır. Bunun yanında profesyonel turist rehberlerinin tümüneulaşmanın zaman ve maddi açıdan zorluğu nedeniyle hazırlanan web sayfası yoluylaonline anket doldurulması sağlanarak veri sayısını artırma yoluna gidilmiştir.Bu araştırmanın sonuçları `IBM SPSS 21 for Windows` paket programınayüklenmiş ve uygun analiz teknikleri kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırmadafrekans, yüzde, standart sapma, mod, korelasyon ve regresyon analizleri yapılmıştır.Yapılan çoklu regresyon analizi sonucunda duygusal tükenme ve duyarsızlaşmanınişe yabancılaşma eğilimine olan etkisinin doğrusal ve pozitif yönlü olduğu, kişiselbaşarının işe yabancılaşma eğilimine olan etkisinin ise doğrusal ve negatif yönlüolduğu sonucu ortaya çıkmaktadır. Yani turist rehberlerinin duygusal tükenme veduyarsızlaşma düzeyleri arttıkça işe yabancılaşma eğilimleri de artmaktadır. Kişiselbaşarı düzeyi arttığında ise işe yabancılaşma eğilimlerinin azaldığı sonucunaulaşılmıştır.Anahtar Kelimeler: Turist rehberi, tükenmişlik, işe yabancılaşma.

The purpose of this study is to reveal the impact of burnout levels of tourist guideson their work alienation tendencies. Thus, whether there is a relationship betweenburnout levels and work alienation tendency will be determined, and if there is, theextent or influence of the relationship will be studied.In order to test the propositions on the interaction between burnout and workalienation empirically, detailed in the theoretical part of the study, field survey wasconducted and data were collected through a questionnaire. While creating a scale foreach dimension that makes up the burnout, `Maslach Burnout Inventory`, created byChristina Maslach and Susan Jackson in 1981, was used after reviewing theliterature. The original scale consists of 22 questions. Work alienation scale consistsof ten statements and was taken from the study of Hirschfeld and Field in 2000.Within the scope of this study, 220 out of 476 active guides in the universe of thestudy were selected to sample the study. In the study convenience sampling methodwas used. In the study questionnaire forms were intended to be filled by face to faceinterview, delivery by hand, sending by e-mail techniques. Besides, because it wasdifficult to reach all professional tourist guides in terms of time and material, it wasintended to increase the number of data by online surveys through a designedwebsite.The data of this study were loaded to `IBM SPSS 21 for Windows` packageprogramme and analysed by using appropriate analysing techniques. In the study,frequency, percentage, standard deviation, mode, correlation and regression analysiswere performed. The results of the multiple regression analysis showed that theimpact of emotional burnout and desensitization on work alienation tendency waslinear and positive, and the impact of personal success on job alienation was linearand negative. So when emotional burnout and desensitization levels of tourist guidesincreased, their work alienation tendencies increased, too. When personal successlevels of tourist guides increased, their work alienation tendencies decreased.Key Words: Tourist guide, burnout, work alienation.