PETROL FİYATLARI VE İKTİSADİ BÜYÜME: OECD ÜLKELERİ ÜZERİNE BİR ANALİZ

Abstract

Bu çalışmanın amacı, petrol ithal eden ülkelerde petrol fiyatlarındaki değişkenliklerin iktisadi büyüme üzerindeki etkilerini analiz etmektir. Literatürde yer alan çalışmaların çoğunluğu ya gelişmiş veya gelişmekte olan ülkeleri incelemekte ya da petrol ihraç eden ülkeleri incelemektedir. Yapılan ampirik çalışmalarda petrol ithal eden ülkelerde petrol fiyatlarındaki değişikliklerin ekonomik büyümeye olan ilişkisinin araştırıldığı çalışmalara pek rastlanmamaktadır. Bu alandaki boşluk bizi petrol ithal eden ülkelerde petrol fiyatları ve iktisadi büyüme arasındaki ilişkiyi analiz etmeye yönlendirmiştir. Dolayısıyla bu çalışmanın literatüre bu boşluğu doldurma konusunda katkı yapacağı beklenmektedir.Bu çalışmada 1987-2015 yılları arası yıllık veriler kullanılarak 26 OECD ülkesinde petrol fiyatları ile ekonomik büyüme arasındaki ilişkinin yönü ve büyüklüğü panel veri analizleri kullanılarak ekonometrik açıdan tespit edilmeye çalışılmıştır. Analizde kullanılan OECD ülkelerinin üye sayısı 34 olmasına rağmen bu üyelerden bazı ülkelerde verilere ulaşılamadığından dolayı 26 ülke analize dahil edilmiştir. Analize dahil edilen 26 OECD ülkesi, Almanya, Avustralya, Avusturya, ABD, Belçika, Danimarka, Finlandiya, Fransa, Güney Kore, Hollanda, İngiltere, İrlanda, İsveç, İsviçre, İspanya, İtalya, İzlanda, Japonya, Kanada, Lüksemburg, Meksika, Norveç, Portekiz, Türkiye, Yeni Zelenda, Yunanistan'dan oluşmaktadır. Çek Cumhuriyeti, Macaristan, Slovakya, Şili, Estonya, Slovenya, İsrail gibi ülkelerin verilerine ulaşılamadığından dolayı analiz dışında bırakılmıştır.Panel veri analizinin uygulandığı çalışmada ilk olarak birim kök sınamaları yapılarak değişkenlerin durağan olup olmadıkları tespit edilmiştir. Birim kök sınamaları sonucunda ele alınan değişkenlerin birinci farkında durağan hale geldikleri ve birim kök içermedikleri gözlenmiştir. Analizde kullanılan değişkenlerin tamamının birinci farkında durağan olmasından dolayı değişkenlerin eşbütünleşik olup olmadıklarını incelemek amacıyla eşbütünleşme testi uygulanmıştır. Buna göre değişkenlerin bütünleşik hareket ettiği ve değişkenler arasında uzun dönemli ilişkinin olduğu tespit edilmiştir. Aynı seviyede durağan ve eşbütünleşik olan seriler arasındaki kısa dönemli nedensellik ilişkisi ve uzun dönemli ilişkilerin tespit edilmesi amacıyla Vektör Hata Düzeltme Modeli ve Vektör Hata Düzeltme (VEC) Modeline Dayalı Nedensellik Testi uygulanmıştır. VEC Modeli sonucuna göre, hata düzeltme modelindeki hata teriminin negatif ve istatistiksel olarak anlamlı olduğu ve hata düzeltme terimi bir şokun ilk yılda yaklaşık yüzde bir gibi bir hızla dengeye yaklaştığını ve uzun dönemdeki ilişkiye benzer biçimde petrol fiyatları ve ekonomik büyüme arasında negatif ve istatistiksel olarak anlamlı bir ilişkinin olduğunu göstermektedir. Vektör Hata Düzeltme Modeline Dayalı Granger Nedensellik Testi sonucuna göre ise, petrol fiyatlarından ekonomik büyümeye doğru çift yönlü nedensellik olduğu tespit edilmiştir.

The purpose of this study is the analysis of the effects on economic growth of variables in oil prices in the most oil importing countries. Most of the studies in the literature have examined either the developed or developing countries or oil exporting countries. In the empirical research works, it had not been encountered to studies that searched the relation of variables in oil prices on the economic growth in the most oil importing countries. The space in this area had led us to analyze the relation between petroleum prices in oil importing countries and economic growth. Therefore, it has been expected that this study is going to contribute to literature about the filling this space. In this study, it had been tried to determine the direction and magnitude of the relation between petroleum prices and economic growth in 26 OECD countries in terms of econometric by using panel data analysis by using annually data between 1987-2015. Although the member number of OECD countries is 34, 26 countries had been included to analysis since it couldn't be reached to the data in some countries. 26 OECD countries included to analysis have consisted of Germany, Australia, Austria, USA, Belgium, Denmark, Finland, France, South Korea, Netherlands, England, Ireland, Sweden, Switzerland, Spain, Italy, Iceland, Japan, Canada, Luxemburg, Mexico, Norway, Portugal, Turkey, New Zealand, Greece. Czech Republic, Hungary, Slovakia, Chile, Estonia, Slovenia, Israel had been excluded from analysis since it couldn't be reached to their data.It had been determined that variables are stable or not by doing firstly unit root tests in the analysis that panel data analysis was applied in. It had been observed that variables which were taken at the result of unit root tests became stable in first difference and they didn't include unit root. Because of that all of variables used in analysis are stable in first difference, cointegration test had been applied to examine whether variables are cointegrated or not. According to that, it had been determined that variables moves as cointegrated and there is long-term relation between variables. Vector Error Correction Model and Causality Test based on Vector Error Correction (VEC) Model had been applied to find the short-term causality relation and long-term relation between the series that are stable and cointegrated at same level. VEC Model had showed that error term is negative and meaningful as statically in error correction model and error correction term shows that one shock is approaching to equilibrium with an approximately percentile speed in first year and there is meaningful relation between petroleum prices and economic growth as negative and statically like in long-term relation. According to result of Granger Causality Test based on Vector Error Correction Model, it had been determined that there is bi-directional causality from petroleum prices to economic growth.