Akut faranjitlerde değişik hekim gruplarının yaklaşımları

Abstract

70 ÖZET Değişik hekim gruplarının çocukluk çağı akut farenjit vakalarındaki tanı ve tedavi yaklaşımlarını incelemek ve aralarındaki farkları saptamak amacı ile Ankara'daki 93 çocuk sağlığı ve hastalıkları (ÇSH), 38 kulak- burun-boğaz (KBB) ve 35 aile hekimliği (toplam 166) asistanı ile görüşüldü. Hekimlerin tamamladıkları uzmanlık eğitimi süreleri, hekimlerin mezun oldukları tıp fakültesi, pratisyen hekim olarak çalışıp çalışmadıkları, pratisyen hekim olarak çalıştıkları süre, uzmanlık eğitimi programlarına sınavla alınıp alınmadıkları ve uzmanlık dallarını seçerken duydukları istek kaydedildi. Hekimlere komplikasyonsuz ve izole bir akut farenjit tablosu ile başvuran bir çocuk hasta tarif edildi. KBB asistanları, bu hasta için, ÇSH ve aile hekimliği asistanlarına göre daha az oranda tetkik istemekteydiler (pO.0001). En çok istenen tetkik olan boğaz kültürü, 123 hekim (%74.1) tarafından istendi; ikinci sıklıkta istenen tetkik tam kan sayımı+periferik yaymaydı [84 hekim (%50.6) tarafından]. Hastaya antibiyotik verecek KBB asistanlarının tamamı (36/36) ile aile hekimliği ve ÇSH hekimlerinin çoğu (sırasıyla 55/87 ve 28/34), tetkik istemeden veya tetkik sonucunu beklemeden antibiyotik tedavisine başlamayı tercih ettiler. Streptokoksik farenjitlerde birçok kaynakta ilk seçenek ilaçlar olarak önerilen tek doz benzatin penisilini 17 (%10.2), penisilin Vyi 10 (%6.0) hekim tercih etti; en çok tercih edilen [25 (%15.1) hekim tarafından] antibiyotik rejimi, 5-10 gün boyunca verilen prokain penisilindi Antibiyotik başlamadan önce KBB asistanları aile hekimliği asistanlarından (p=0.008), aile hekimliği asistanları da ÇSH asistanlarından (p=0.041) daha az oranda boğaz kültürünün sonucunu71 bekliyordu. Boğaz kültürü isteyip sonucunu beklemeden antibiyotik tedavisi veren toplam 88 hekimin 81'i, kültür sonucunun pozitif çıkması durumunda hastanın almakta olduğu antibiyotik rejimini değiştirmeyeceğini söyledi. Aile hekimliği asistanları arasında hastayı kontrole çağırma oram, diğer iki gruba göre daha fazlaydı (p=0.0034). Yüz dört hekim (%62.7), streptokoksik akut farenjitti bir çocuğun devam ettiği yuvadaki tüm çocuklardan boğaz kültürü alınması fikrini destekledi. Akut streptokoksik farenjitlerin komplikasyonları arasında en çok önem atfedileni [toplam 148 hekim (%89.8)] akut romatizmal ateşti (ARA) (`ARA`, `kardit`, kardiyovasküler sistem tutulumu`, Hmyokardit` ve `endokardit` yanıtlarının toplamı). Yüz elli altı hekim (%94.0), ARA'nın sıklığının, streptokoksik farenjitlerin uygun şekilde tedavi edilmesi ile azaltılabileceğini söyledi; geri kalanı bunu desteklemedi. Yüz on dokuz hekim (%71.7), ARA sıklığını en aza indirmek için, A grubu beta-hemolitik streptokoksik farenjitli bir çocuğa ne kadar zaman içinde tedavi başlanması gerektiği sorulduğunda `Hemen` yanıtını verdiler. Yüz elli iki (%9 1.6) hekim, ilk kez streptokoksik farenjit geçirmiş olan bir çocuğa profilaktik antibiyotik önermedi; önerenler arasında KBB asistanları çoğunluktaydı (p=0.03). Yüz dokuz hekim (%65.7), gündüz bakımevlerindeki çocuklardan düzenli aralıklarla boğaz kültürü almak ve boğaz kültüründe A grubu beta-hemolitik streptokok üreyenleri tedavi etme yaklaşımım destekledi. Çocukluk çağı akut farenj itlerinin tanı ve tedavisinde ÇSH, KBB ve aile hekimliği ihtisası yapmakta olan hekimlerimizin uygulamalarında bireysel ve grup olarak farklar bulunmaktadır. Bu durum, muhtemelen pratisyen hekimler için de geçerlidir. Akut farenjitin tanı ve tedavisindeki farkları bir ölçüde giderebilmek ve ortak yönlerin daha fazla olduğu yaklaşımlar geliştirebilmek için, asistan ve pratisyen hekimler için72 düzenlenen akut farenjit konulu eğitim seminerlerine ağırlık verilmeli, güncel ve kolayca ulaşılabilecek bilgi kaynaklan sağlanmalıdır.