Yoganın kadın sporcular ile iş kadınlarında psikolojik esenlik düzeyine etkisinin incelenmesi

Abstract

Araştırmanın amacı, Yoga'nın; kadın sporcularla işkadınlarında psikolojik esenliğin yanı sıra duyguları ifadenin psikolojik esenlikle yüksek düzeydeki ilişkisine atıflar dolayısıyla duyguları ifade üzerindeki etkilerini incelemektir. Araştırmaya, İstanbul'da aktif iş yaşamındaki kadın sporcularla işkadınları arasından tesadüfi olmayan kasıtlı yöntemle seçilen, daha önce Yoga yapmamış 18'i deney 18'i kontrol grubu 36 kadın sporcu ve 18'i deney 18'i kontrol grubu 36 işkadını toplamda 72 yetişkin kadın katılmıştır. Deney ve kontrol gruplu ön-test son-test desenli deneysel araştırmada gruplara atamalar gönüllülük esasında gerçekleştirilmiştir. Bağımlı değişkenlerin ölçümlenmesinde kendini değerlendirmeye dayalı Psikolojik İyi Oluş Ölçekleri ve Duyguları İfade Ölçeği'nden yararlanılmıştır. Ölçekler, tüm gruplara araştırma öncesinde ön-test, uygulama eğitimleri sonrasında son-test olarak sunulmuştur. Deney gruplarına, 12 hafta boyunca haftada bir sıklıkta 90'ar dakika süreli Yoga eğitimi verilmiştir. Kontrol grubuna çalışma yapılmamıştır. İstatistiki analizde SPSS-20 kullanılmış, bulgular `Mann Whitney-U` ve `Wilcoxon Eşleştirilmiş Çiftler İşaretlenmiş Sıra Sayıları Testleri` ile incelenmiştir. Elde edilen bulgulara göre, deney grubu kadın sporcular ile işkadınlarının Psikolojik İyi Oluş ön-test ve son-test puanları arasında istatistiksel olarak; kadın sporcularda (Z= -4,75, p<.001) ve işkadınlarında (Z= -3,63, p<.001) anlamlı farklılıklar oluşmuş, Yoga'nın psikolojik esenliğe olumlu etkide bulunduğu görülmüştür. Duyguları İfade ön-test ve son-test puanları arasında da bulgulara göre, deney grubu kadın sporcularla işkadınlarında istatistiksel olarak anlamlı farklılıklar elde edilmiştir. Alt boyutlar bazında bu farklılıklar incelendiğinde Yoga'nın; kadın sporcularda yakınlıkta (Z= -4,47, p<.001), olumlu duyguları ifadede (Z= -4,29, p<.001), olumsuz duyguları ifadede (Z= -4,40, p<.001), işkadınlarında yakınlıkta (Z= -3,74, p<.001), olumlu duyguları ifadede (Z= -3,74, p<.001), olumsuz duyguları ifadede (Z= -3,74, p<.001) düzeylerinde olumlu yönde etkide bulunduğu belirlenmiştir.Anahtar Kelimeler : Spor ve Egzersiz Psikolojisi, Psikolojik Esenlik, Yoga, Kadın Sporcular, İşkadınları

The aim of the study is to analyse the effects of Yoga program; on the psychological well-being and also because the pointed high relevancy of the ability of expressing the emotions to psychological well-being, emotional expressiveness of women athletes and business women. All of the 72 participants are the women athletes and business women who are active business professionals living in Istanbul and never done Yoga before; 36 women athletes -18 for experiment, 18 for control- and 36 business women -18 for experiment, 18 for control-, which have been added to the groups on a volunteer basis. The research was designed according to pre-test and post-test procedure of experimental model with experiment and control groups. Both of the depandent variables, were measured by self report measured; Scales of Psychological Well-Being (SPWB) and Emotional Expressiveness Questionnaire (EEQ). The scales were given to all groups as pre-test before the experiment and as post-test evaluation after it has finished. The designed Yoga program was taught by researcher to experimental groups once a week, each for 90 minutes for 12 session. In the control group no experiment was implemented. By using SPSS-20, the findings were analyzed through Mann Withney-U and Wilcoxon Matched Paires Signed-Rank tests. According to the results, in both of the experimental groups the scores of pre- and last-tests of the SPWB has shown statistically significant differences on pshychological well-being level. These scores of differences has been found by women athletes on (Z= -4,75, p<.001) and by business women on (Z= -4,75, p<.001) levels. Between the scores of pre-tests and last-tests of EEQ statistically significant differences has also been found by both of the experimental groups. Regarding the findings of sub-dimension scores; the significant improvements was measured for women athletes on intimacy (Z= -4,47, p<.001), positive emotional expressiveness (Z= -4,29, p<.001), negative emotional expressiveness (Z= -3,74, p<.001) levels, while the measured statistical differences has been found by business women on intimacy (Z= -4,47, p<.001), positive emotional expressiveness (Z= -4,29, p<.001) and negative emotional expressiveness (Z= -3,74, p<.001) levels. Finally, according to the findings it can be said Yoga has positive effects on psychological well-being and emotional expressiveness. Anahtar Kelimeler : Sports and Exercise Psychology, Psychological Well-Being, Yoga, Women Athletes, Business Women