Afganistan`da monarşiden demokrasiye geçiş denemeleri

Abstract

Bu çalışmanın amacı, Afganistan İslam Cumhuriyeti siyasetinde monarşiden demokrasiyegeçiş denemelerini ülkenin iç dinamikleri bağlamında ortaya koymaktır. Çalışmasiyaset, tarih ve yönetim alanyazını incelenerek interdisipliner bir yaklaşımlatamamlanmıştır. Çalışma 1747‟de Ahmet Şah Abdali‟nin ilk Afgan birliğini sağladığıdönem ile 11 Eylül sonrasında Koalisyon Güçlerinin teşvikleriyle ülkede demokrasininyeniden tesisine kadar ki süreçle sınırlandırılmıĢtır.Ülkede demokrasinin tesisinde etki eden başlıca faktörlerin din, mezhep farklılıkları,etnik köken farklılıkları, dış etkenler, terörizm ve geleneksel toplum yapısı olduğubulgusuna ulaşılmıĢtır. Ülkenin demokratikleşme çabaları dış müdahaleler, iç çatışmalarve askeri darbelerle sürekli kesintiye uğramıştır. Tüm bu gelişmeler ülkedekietnik grupların arasını açarak ülkede uzlaşıya dayalı bir demokrasi kültürünün tesisinizorlaştırmıştır.Tüm bu olumsuzluklara rağmen 2000‟li yıllarla birlikte başlayan siyasal ve toplumsaldeğişimin, içinde bir takım sorunlar barındırıyor olsa da, ülkede demokrasiningelişim adına umut vaat eden sonuçlar yaratacağı değerlendirilmektedir.Anahtar Kelimeler: Afganistan, Monarşi, Demokrasi, Modernleşme.

The aim of this study is to reveal the transition practices of Islamic Republic of Afghanistanpolitics with in the context of internal dynamics of the country. The studywas completed with an interdisciplinary approach by examining the politics, historyand management literature. The study was limited to the period in which AhmadShah Abdali provided the first Afghan Union in 1747 and to the re-establishment ofthe democracy in the country with the incentives of the Coalition Forces after September11th.It has been found that the main factors affecting the establishment of democracy inthe country are religion, sectarian differences, ethnic differences, external factors,terrorism and traditional society structure. The struggle for democratization of thecountry has been continuously interrupted by external interventions, internal conflictsand military coups. All these developments have made it difficult to establish ademocracy culture based on reconciliation in the country by opening up ethnicgroups in the country.Despite all these unfavorable reasons, the political and social change that started withthe years of 2000 has been considered to create promising results in the name of thedevelopment of the democracy in the country, although it contains some problems.Keywords: Afghanistan, Monarchy, Democracy, Modernisationa