Aile hekimliğinin ikinci yılında Antalya İli Kepez ve Konyaaltı ilçelerinde birinci basamak sağlık hizmetlerinin değerlendirilmesi

Abstract

Bu çalışmada Antalya Konyaaltı ve Kepez ilçelerinde aile hekimliği çerçevesinde sunulan, birinci basamak sağlık hizmetlerinin ilk başvuru, erişebilirlik, süreklilik, kapsayıcılık ve koordinasyon özelliklerini yerine getirebilme düzeyinin araştırılması amaçlanmıştır. Araştırma, Ocak-Mart 2013 tarihlerinde, bölgedeki aile hekimlerine ve tabakalı ağırlıklandırılmış küme örnekleme yöntemiyle seçilen 15 yaş ve üzeri kadınlara anket yöntemiyle yapılan kesitsel analitik tipte bir çalışmadır. Sağlık hizmet kullanıcıları, herhangi bir sağlık hizmeti ihtiyacında %39,0 ile ilk sırada aile hekimini tercih etmektedir. Katılımcıların aile hekimine başvuru sürekliliği %17,6'dır. Sağlık hizmetine erişimde, son bir yılda %21,0 oranında finansal engelle karşılaşıldığı ve sağlık hizmeti kullanmaktan vazgeçildiği anlaşılmaktadır. Aile hekimine en sık başvuru nedenleri muayene, tetkik, ilaç yazdırmak (%78,2) olarak saptanmıştır. Aile hekimleri, tedavi edici hizmetlere ağırlık vermeye mecbur kalmak ve ev ziyaretlerine vakit kalmaması gibi nedenlerle yeterli koruyucu sağlık veremediğini (%45,0) ve önemli bir bölümü de (%75,0) nüfusuna kayıtlı kişilere ait başka kurumda yapılan gebe-bebek-çocuk tespit/izlemlerinin kendisine bildirilmediğini düşünmektedir. Uygulanmakta olan aile hekimliği modelinde, kişilerin kendisinde ya da aile bireylerinde bir sorun olduğunda aile hekimini tercih etme ve kullanma oranı istenen düzeyde değildir. Birinci basamakta katılım payı uygulaması, finansal erişim problemi doğurmakta, sağlık hizmeti kullanmaktan vazgeçmekle sonuçlanmaktadır. Uygulamanın bölge temelli olmaması, ev ziyaretlerinin sınırlı yapılabilmesi, birinci basamak hizmet sunumunun tedavi ağırlıklı algılanması ve hekimlerin kayıtlı nüfusa ulaşım problemleri gibi nedenler, birinci basamak sağlık hizmet sunumunun büyük oranda sadece başvuranlarla sınırlı kalmasına ve kapsayıcılığın yetersiz kalmasına yol açmaktadır. Hekimlerin kayıtlı nüfuslarına ait sağlık bilgilerine erişiminde koordinasyon problemleri yaşanmaktadır

This study aimed to investigate the level of primary health care ability to perform the characteristics: first contact, accessibility, longitidunality, comprehensiveness and coordination in Antalya, Konyaaltı and Kepez.This research is a cross-sectional study that hold through survey method covers family physicians in the region, and women above 15 chosen by stratified weighted cluster sampling between Jan-March 2013.Health service users prefer their family physicians first in the need of any health services by 39%. Longitidunality of the family physicians of the participants is 17,6%. It is understood that since last year people have faced with financial barriers and given up to benefit from health services by 21%. The most common reasons of admissions to family physicians are examination, observation and medication to print (78,2%). Family physicians consider that they do not provide sufficient preventive health care service because they have to give more importance on curative health services and no time home visits (45,0%). 75% of the family physicians think that the detection and monitoring findings in other institutions about the people in their responsibility are not reported to themselves. In the implemented family medicine model, the level of using and preferring family physicians in a case needed is not at the desired level. Co-payment practise in primary care leads financial accessibility issues and results in giving up to use health services. The problems like the model's not being region-based, limited time for home visits, primary care sensed as treatment and not being able to access to the registered population result in giving services just for the applicants and comprehensiveness deficiency. Also there are coordination problems on accessing health information of the registered population