Senirkent (Isparta) kuzeyinde yer alan volkanik kökenli kayaçların jeolojisi ve petrolojisi

Abstract

Bu çalışma kapsamında Senirkent (Isparta) kuzeyinde yer alan yaklaşık olarak 350km2'lik bir alanın jeolojisi ve bölgede yer alan volkanik kökenli kayaçlarınpetrolojisi incelenmiştir. Bölgede yer alan kayaçlar ayrılmamış karbonatlar, Dereköyformasyonu, İncesu Formasyonu, Kızılcık Formasyonu, Alüvyon ve yamaçmolozundan oluşmaktadır. Üst Kretase-Orta Eosen aralığını kapsayan ayrılmamışkarbonatlar farklı renk tonu ve yapıda ve farklı karbonat fasiyesleri ile temsiledilmektedir. Üst Eosen yaşlı fliş karakterli Dereköy Formasyonu ayrılmamışkarbonatlar üzerine uyumlu olarak gelmekte ve Orta yaşlı İncesu Konglomeralarıtarafından yine uyumlu olarak üzerlenmektedir. Tüf, tüf breşi, aglomera gibivolkanik kökenli kayaçlardan oluşan ve içerisinde yer yer değişik tane boylukireçtaşı kırıntılarından oluşan, genel olarak orta-kalın katmanlanma sunan birimKızılcık Formasyonu olarak ayırtlanmıştır. Yine tüm birimleri keserek çıkanvolkanik boyun, lav domu şeklinde yüzeyleme veren volkanik kayaçlar Zendevivolkanitleri olarak ayırtlanmıştır. Volkanik kökenli kayaçlar genel olarak trakit, lösitfonolit, fonotefrit bileşimlidir. Tüm volkanik kayaçların K2O içerikleri Na2O'dendaha yüksek olup potasik karakter taşımaktadırlar. Volkanitler iri katyonlu litofilelement (LILE) ve hafif nadir toprak element (LREE) açısından zenginleşmegöstermektedirler (trakitlerde Ba:1826-2104 ppm; Sr:1292-1376 ppm; Rb:228-275ppm ve (La/Sm)n: 3.71-5.86; (La/Yb)n:7.17-15.78; fonotefritlerde Ba:6374-64.39ppm; Sr: 1558-1812 ppm; Rb:708-731 ppm ve (La/Sm)n:3.71-3.88; (La/Yb)n: 4.12-4.31); lösit fonolitlerde(Ba:5077-5321 ppm; Sr:2146-2354 ppm; Rb:370-948 ve(La/Sm)n:5.48-5.86; (La/Yb)n:25.29-27.09). Primitiv mantoya göre normalize edilmiş spider diyagramlarında tüm kayaç örnekleri negatif Nb-Ta-Ti anomalisi göstermektedirler. Tüm petrolojik veriler Senirkent kuzeyinde yer alan potasik karakterli volkanik kökenli kayaçların yitim zonundan etkilenmiş metasomatize mantodan türediklerine işaret etmektedir.Anahtar kelimeler: Senirkent, Isparta Büklümü, potasik, trakit, volkanik2011, 56 sayfa

In this study, petrology of volcanogenic rocks and geology of an area in the North ofSenirkent (Isparta). Rock units in the study area are grouped in to: undifferentiatedcarbonate rocks, Dereköy Formation, İncesu Formation, Kızılcık Formation,Quaternary and slope basin deposits. Upper Cretaceous-Middle Eocene agedundifferentiated carbonate rocks are represented by different color, structure andcarbonate facies. Upper Eocene Dereköy Formation in flysch character overlieconformably the undifferentiated carbonate rocks and overlain overlie conformablyby the İncesu conglomerates. The Kızılcık Formation consists mainly of tuff, tuffbreccia, agglomerates, in places carbonate pebbles dominated layers and displaymoderate bedding in the field. The Zendevi volcanites in the composition of trachyte,leucite phonolite and phonotephrite are observed lava flow domes and volcanicnecks. Volcanogenic rocks have higher K2O than Na2O and reflect potassiccharacter. They are enriched in LILEs and LREEs (in trachytes Ba:1826-2104 ppm;Sr:1292-1376 ppm; Rb:228-275 ppm and (La/Sm)n: 3.71-5.86; (La/Yb)n:7.17-15.78;in phonotephrites Ba:6374-64.39 ppm; Sr: 1558-1812 ppm; Rb:708-731 ppm ve(La/Sm)n: 3.71-3.88; (La/Yb)n: 4.12-4.31); lösit fonolitlerde (Ba:5077-5321 ppm;Sr:2146-2354 ppm; Rb:370-948 and (La/Sm)n:5.48-5.86; (La/Yb)n:25.29-27.09). Onthe primitive mantle-nromalized spider diagram, they are characterized by negativeNb-Ta-Ti anomaly. All petrological data indicate that the volcanogenic rocks in theNorth of Senirkent (Isparta) have been derived from the subduction-relatedmetasomatic mantle source.Key words: Senirkent, Isparta Angle, potassic, trachyte, volcanic2010, 56 pages