Milliyetçi çalışma partisinin Türk siyasetindeki yeri ve önemi ( 1985-1993 )

Abstract

Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) ve Ülkücü Hareket, 12 Eylül Darbesi ile başlayanve Milliyetçi Çalışma Partisi'nin (MÇP) 24 Ocak 1993'te MHP'ye dönüşmesiyletamamlanan, kendisi için özel şartların oluştuğu ve gelişmelerin yaşandığı bir ``geçişdönemi` yaşamıştır. 12 Eylül Darbesinden sonra Alparslan Türkeş dâhil ülkücükadroların büyük çoğunluğu tutuklanarak uzun yargılamalara dönemlerine tabitutulmuşlar ve siyasi yasaklı hale getirilmişlerdir. Bunlarla birlikte MHP'ninkapatılması MHP ve ülkücü kadrolarda çözülmeyi beraberinde getirmiş ve MHP'likadroların çoğunluğu Anavatan Partisi (ANAP) başta olmak üzere diğer partileresavrulmuştur. 24 Nisan 1983'te siyasi faaliyetlere tanınan serbesti ile ülkücükadroların siyasi yasaklı olmayan mensupları tarafından MHP ideolojisini temsilenMuhafazakâr Parti (MP) kurulmuştur. Bir `geçiş dönemi partisi` misyonu taşıyanMP, 30 Kasım 1985'de MÇP'ye dönüşmüştür. MÇP, orijini olan MP'den devraldığı`geçiş dönemi partisi` misyonunu devam ettirmiş ve 12 Eylül Darbesinin getirdiğişartlar altında çözülen ve başta ANAP olmak üzere diğer partilere savrulan MHPtabanını derlemek, toplamak ve bir çatı altında birleştirmek böylelikle kapatılanMHP'yi farklı bir ad ve amblem altında diriltmek gayesi gütmüştür. Ancak `Lider-teşkilat-doktrin` esasına göre eğitilen ve dikey hiyerarşi içerisinde refleksgöstermeye alışkın olan Ülkücü Hareket için Alparslan Türkeş'in tutuklu ve siyasiyasaklı bulunması büyük bir otorite boşluğu doğurmuş ve MÇP Genel BaşkanlarıAlparslan Türkeş'in güdümünde olsalar bile Ülkücü Hareket'in gözünde `EmanetçiGenel Başkan` olarak görülmüşlerdir. MÇP'nin aşmakta zorlandığı liderlik sorunuAlparslan Türkeş'in siyasi yasağının kalkması ve 27 Kasım 1987'de MÇP GenelBaşkanı olmasıyla birlikte çözülmüştür. Alparslan Türkeş'in Genel Başkanlığısonrasında bir genel seçim ve bir yerel seçime katılan MÇP sürekli bir oy artışısağladıktan sonra 20 Ekim 1991 genel seçimlerine Refah Partisi listelerinden ittifakhalinde katılmış ve 19 milletvekili ile TBMM'de temsil hakkı kazanmıştır. 3Temmuz 1992'de 12 Eylül Darbesi ile kapatılan siyasi partilerin yeniden açılmasınaizin verilmesi ile MHP tekrar açılmış ve MHP'nin son kurultay delegeleri tarafındanMHP'nin isim ve amblem hakkı MÇP'ye devredilmiştir. Bunun üzerine MÇP, 24Ocak 1993'de ismini MHP, amblemini de ``Üç hilal` olarak değiştirmiş ve 30Kasım 1985'te MP'den devraldığı misyon ile topladığı bütün maddi ve maneviunsurları MHP'ye devretmiş böylelikle geçiş dönemini tamamlamıştır.Anahtar Kelimeler: 12 Eylül Darbesi, Alparslan Türkeş, Milliyetçi Çalışma Partisi,Milliyetçi Hareket Partisi, Muhafazakâr Parti, Ülkücü Hareket, Geçiş Dönemi.

The Nationalist Movement Party (MHP) and the Idealist Movement have lived atransformation process that had started with the September 12 coup d'état and endedwhen the Nationalist Task Party (MÇP) transformed into MHP on January 24, 1993.After the September 12 coup d'état, the idealist cadres including Alparslan Türkeşhad been arrested, subjected to prolonged trials, and became politically banned.More, the closing of the MHP had dissolved the cadres and a majority of thesepeople had been scattered to other political parties and mainly to the MotherlandParty (ANAP). With the liberalization of the political activities on 24 April 1983, thenon-banned idealist cadres had formed the Conservative Party (MP) representing theMHP's ideology. The MP, which itself was a transitional political party hadtransformed into the MÇP on 30 November 1985. The MÇP had resumed thistransitional party mentality and mainly tried to resurrect the MHP with another nameand logo, and to consolidate the MHP grassroots which had been scattered to otherpolitical parties within the political environment that followed the September 12coup.The imprisonment of and the political ban on Alparslan Türkeş was a majorsource of this absence of authority for the idealist cadres who are used to operatewithin a vertically structured hierarchical order and were trained according to aprincipal of: `leader-organization-doctrine.` Despite being guided by AlparslanTürkeş himself, all the party leaders of the MÇP were seen as `substitute partyleaders` This problem of leadership was overcome with the removal of the politicalban on Alparslan Türkeş. He was elected the MÇP leader on 27 November 1987.MÇP entered a general election and a local election under Türkeş's leadership andcontinuously increased its share of the votes. In the 20 October 1991 generalelections, MÇP entered the elections within the Welfare Party (RP)'s lists with anelectoral alliance and had 19 members of the parliament elected. With the removal ofthe ban on the pre-1980 parties, the MHP was re-formed and the last delegates of theMHP caucus had decided to transfer the name and logo rights of the MHP to theMÇP. After this decision, the MÇP had changed its name to MHP and its logo tothree crescents on January 24, 1993. MÇP had transferred all the elements and themission it had inherited from the MP on 30 November 1985 to the MHP andtherefore concluded the transitional period.Keywords: The September 12 Coup, Alparslan Türkeş, The Nationalist Task Party,The Nationalist Movement Party, The Conservative Party, The Idealist Movement,Transitional Period.