Antiglokomatöz ilaçların meibomian bez morfolojisine etkisi

Abstract

AMAÇ: Uzun süreli antiglokomatöz ilaç kullanan hastalar ile sağlıklı bireylerin meibomian bez morfolojilerini non-kontak kızılötesi meibografi cihazı kullanılarak karşılaştırmak amaçlanmıştır.GEREÇ ve YÖNTEM: Sağlık Bilimleri Üniversitesi Ankara Sağlık Uygulama ve Araştırma Merkezi Göz Hastalıkları Kliniği'nde glokom bölümünde takipli olan en az 1 yıldır, bir veya daha fazla antiglokomatöz topikal damla kullanan Aralık 2017 – Ağustos 2018 arasında kontrol muayeneleri için glokom polikliniğine başvuran hastalar ile diğer polikliniklerimize başvuran, anterior ve/veya posterior blefarit veya meibomian bez disfonksiyonu bulunmayan sağlıklı bireylere non-kontakt non-invaziv kızılötesi meibografi cihazı ile ölçüm yapılarak incelendi. Hasta kartlarından her bireye ait biyomikroskopik muayene, gözyaşı test değerleri (schirmer testi, gözyaşı kırılma zamanı) ve oküler yüzey hastalıkları indeksine (OSDI) ait bilgiler elde edildi. Glokom nedeniyle en az 1 yıldır aynı antiglokomatöz ilaç kullanan hastalar etken madde sayısına göre (tek, iki, üç ve üstü) kendi içinde gruplara ayrıldı. Doğru ve güvenilir istatistiksel değerlendirme için her grupta 26 katılımcı çalışmaya dahil edildi. Anterior ve/veya posterior blefariti veya meibomian bez disfonksiyonu olan, daha önce blefarit tanısı nedeniyle tedavi almış, kontak lens kullanan ve glokom cerrahisi geçirmiş hastalar çalışma harici tutuldu. İleri derece kuru gözü olan, koruyucu madde içeren göz damlası kullanımı olan hastalar da çalışma dışı bırakıldı. Kontrol grubu yaş ve cinsiyet dağılımına uygun olarak blefarit ve meibomian bez disfonksiyonu olmayan sağlıklı bireylerden oluşturuldu. Elde edilen verilerin istatistiksel analizi SPSS 22.0 programı kullanılarak yapıldı. Tüm istatistiksel hesaplama¬lar, %95 güven aralığında, p<0,05 anlamlılık düzeyinde değerlendirildi.BULGULAR: Çalışmada 104 katılımcının 78'i(%75,0) antiglokomatöz ilaç kullanırken 26'sı(%25,0) kontrol grubu olarak ilaç kullanmamaktaydı. Katılımcıların yaş ortalaması 62,72±13,67 yıl olup 48'i(46,2%) erkek 56'sı(53,8) kadın idi. Antiglokomatöz ilaç kullanım süresi 94,71±80,46 ay idi. Antiglokomatöz ilaç kullanan 78 hastanın, 26'sı tek etken madde, 26'sı iki etken madde, 18'i üç etken madde ve 8'i dört etken madde içeren ilaç kullanmakta idi. Antiglokomatöz ilaç kullanan hastaların %55,1'i kadın, %44,9'u erkek iken kontrol grubundaki hastaların %50'si kadın %50'si erkeklerden oluşmakta idi. Tüm katılımcıların sağ gözleri çalışmaya dahil edildi. Aktif şikayet puanı ile OSDI skorları antiglokomatöz ilaç kullanan hastalarda kontrol grubuna göre yüksekti ve bu fark istatistiksel olarak anlamlıydı (sırasıyla p=0,001, p<0,001). Ancak antiglokomatöz ilaç kullanan hasta grupları arasındaki çoklu karşılaştırmada anlamlı fark görülmedi (sırasıyla p=1,0 , p=1,0). Meibomian bez kayıp skorlaması (meiboskor) karşılaştırılmasında antiglokomatöz ilaç kullanan hastalarda kontrol grubuna göre skor değeri daha yüksek olmakla birlikte istatistiksel olarak anlamlı farklılık saptanmadı (p=0,055). Antiglokomatöz ilaç gruplarında ise 3 ve üzeri etken madde ilaç kullanan hastalarda skor değeri diğer gruplara göre daha yüksek olmakla beraber gruplar arasında çoklu karşılaştırmada istatistiksel olarak anlamlı farklılık yoktu (p=0,118). Meibomian bez skorlamasına göre kayıp dereceleri (meiboderece) karşılaştırıldığında ise antiglokomatöz ilaç kullanan hastalarda derece ortalamaları kontrol grubuna göre daha yüksek olmakla beraber gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık görülmedi (p=0,183).SONUÇ: Meibografi teknolojisindeki gelişmeler ile artık kısa sürede ve temassız olarak meibomian bez kayıplarını tespit edilebilmektedir. Meibomian bez kaybı sonucunda gözyaşı film tabakasında azalan ve bozulan lipid tabaka nedeniyle evaporatif göz kuruluğu sebebini izah edebiliriz. Uzun süreli antiglokomatöz göz damlası kullanımı da ilaçların sayısına veya türüne bakılmaksızın meibomian bezlerinin morfolojisini ve işlevini etkilemektedir.Anahtar Kelimeler: meibografi, benzalkonyum klorür, meibomian bez, antiglokomatöz göz damlası, superfisyal punktat keratopati, oküler yüzey hastalık indeksi

PURPOSE: To compare the meibomian gland morphologies of healthy people with patients who take long term antiglaucomatous medicine.MATERIAL and METHODS: Patients who were followed by Glaucoma seciton of University of Health Sciences, Ankara Health Practice and Research Centre Eye Clinic, used one or more antiglaucomatous topical drop at least for 1 year and applied to our Glaucoma Polyclinic for their follow-up examination between 2017 December and 2018 August and healthy people who applied to our other polyclinics without anterior and/or posterior blepharitis or meibomian gland disfunction were examined by non-contact non-invazive infrared meibography device. Biomicroscopic eye examination, the data of tear tests (Schirmer's test, tear break-up time) and ocular surface disease index (OSDI) of each person were obtained from patient chart. Patients who used the same antiglaucomatous medicine at least for 1 year due to glaucoma were divided into groups according to the number active substances (single, two, three and above). Each group was constituted of 26 participants for true and reliable statistical evaluation. Patients with anterior and/or posterior blepharitis or meibomian gland disfunction, received a blepharitis treatment, used contact lens and underwent a glaucoma surgery were excluded. Seriously dry eye patients and preservative containing eye drop users were also excluded. Control group was consisted of healthy people that had no blepharitis or no meibomian gland disfunction. Statistical analysis of the datawas performed using the SPSS 22.0 program. All statistical data was evaluated a significance level of p<0,05 and between 95% confidence interval.RESULTS:78 people (75,0%) of 104 participants of the study were using antiglaucomatous medicine, while 26 people (25,0%) were not using any medicine as control group. The average age of the participants were 62,72±13,67 years and 48 were male (46,2%) and 56 were female (53,8%). The duration of antiglaucomatous drug use was 94.71 ± 80.46 months. According to active ingredient of antiglaucomatous agent, 26 of 78 patients used single active ingredient, 26 used two active ingredients, 18 used three active ingredients and 8 used four active ingredients medicine. While 55,1% of the patients using antiglaucomatous drugs were female and 44,9% were male, 50% of the patients in the control group were female and 50% were male. Right eyes of the all participants were included into our study. Active complaint score and OSDI scores of antiglaucomatous medication using patients were higher than control group and this difference was statistically significant (respectively p=0,001 , p<0,001). Nevertheless multiple comparisons among the antiglaucomatous medication using patients were not statistically significant (respectively p=1,0 , p=1,0). According to meibomian gland dropout scoring (meiboscore) comparison, score value of antiglaucomatous medication using patients was higher than control group as well as no statistical significant difference was detected (p=0,055). Among the antiglaucomatous medication groups, score value of 3 or more active ingredients medication users were higher than other groups, whereas there wasn't statistical significant difference in multiple comparison among the groups (p=0,118). According to meibomian gland scoring, when dropout degrees were compared, average degrees were higher in antiglaucomatous medication using patients than control group, while statistical significant difference wasn't seen among the groups (p=0,183).CONCLUSION: With the advances in meibography technology, meibomian gland dropout can be detected in a short time and without contact. As a result of meibomian gland dropout, we can explain the cause of evaporative eye dryness due to the decreased and deteriorating lipid layer in the tear film layer. Regardless of number or type of the medicine, long term antiglaucomatous eye drop usage affects the morphology and function of the meibomian glands.Key Words: meibography, benzalkonium chloride, meibomian gland, anti-glaucomatous eye drops, superficial punctate keratopathy, ocular surface disease index