İşletmelerde pamuk üretim maliyeti, karlılık düzeyi ve uygulanan politikaların değerlendirilmesi: Antalya ili örneği

Abstract

Bu çalışmanın temel hedefi pamuk üretimindeki gerilemenin nedenlerinin ortaya koyularak, üretimin sürdürülebilirliğinin belirlenmesidir. Bu hedefle çalışmanın amacı, Antalya yöresindeki pamuk üretimi maliyeti ve karlılığının ortaya koyularak, uygulanan destekleme politikalarının üretici üzerindeki etkisini değerlendirmektir. Çalışmada; Antalya yöresindeki pamuk üreticilerinin üretimdeki devam süreleri, eğitim durumu, pamuk üretim alanları, yetiştirdikleri çeşitler, üretimde kullandıkları gübre, ilaçlar, üretim sürecinde karşılaştıkları sorunlar tespit edilmiş, sorunların çözümü için çeşitli önerilerde bulunulmuştur.Araştırmada kullanılan birincil veriler, Antalya ilinde pamuk yetiştiriciliği yapan işletmelerden anket yöntemi ile 94 işletmeden kişisel görüşmeyle elde edilmiştir. Pamuk yetiştiricisi işletmelerden elde edilen veriler 2011 üretim dönemine aittir.İşletmeler ortalamasında pamuktan elde edilen dekara gayri safi üretim değeri 817.4 TL, ortalama dekara pamuk verimi 391.3 kilogramdır. İşletmelerde dekara üretim maliyetleri içinde işgücü en büyük payı almakta, bunu makine masrafları izlemektedir. 1 kg pamuk maliyeti 2.05 TL olarak hesaplanmıştır. İşletmelerde dekara mutlak karın 16.35 TL olduğu tespit edilmiştir. İşletmelerde nisbi kar ise 1.02'dir.Araştırma alanında 2005 yılı ile birlikte makineli hasada yönelim olduğu ve bölgedeki pamuk hasat makinesi sayısının yeterli olmadığı görülmüştür. İşletmecilerin %75.5'i devletten pamuk ürün teşviki almaktadır. Görüşülen işletmelerin %91.5'i ANTBİRLİK'e üye olup, %86.2'si ANTBİRLİK'ten kredi desteği almaktadır.Görüşülen işletmeler, devlet tarafından sağlanan pamuk prim desteklemesini yeterli bulmamaktadır. İşletmecilerin karşılaştığı sorunların başında hastalık ve zararlılarla mücadele, ürün fiyatlarının düşük olması, hasatta işçi bulamama sorunu, ürün teslimatında çok sıra beklenmesi en önemli sorun olarak değerlendirmektedir.Pamuk üretiminin geliştirilmesi için verilebilecek öneriler arasında; girdi maliyetlerinin düşürülmesi, pamuk ürün teşvik priminin ve pamuktaki diğer desteklerin arttırılması sayılabilir. Nitekim işletmeler düzeyinde elde edilen bulgularda pamuk satış fiyatı, mal oluşunu yakın olmakta, bazı işletmelerde ise karşılayamamaktadır. Bu noktada pamuk üretiminde sürdürülebilirlik açısından prim ödemesi oldukça önemlidir.

The main purpose of this study was to define the reasons for the decline in cotton production and was to determine production sustainability. For this purpose, the objective of the study was to indicate the cost and profitability of cotton production in Antalya region and to evaluate the effect of the support policies available to the producers. In the study, amount of time the producers spend on production, producers? education levels, cotton production areas, produced cotton varieties, fertilizers and pesticides used during production and the problems they encounter during production were determined and the appropriate suggestions for solving encountered problems were proposed.Primary data used in the research were gathered through survey method and personal interview with cotton producers in Antalya. The data gathered from cotton producing farms were belonging to 2011 production season.In average, gross production value per decare earned through cotton was 817.4 TL, cotton productivity per decare was 391.3 kg. In farms, labor has the largest portion in production cost per decare followed by machinery costs. Production cost of one kg of cotton was 2.05 TL. The absolute profit in farms was found to be 36.15 TL per decare. The relative profit in farms was 1.02.In the research area, it was found machine harvest gained momentum since 2005, but the number of harvesters in the area was not sufficient. 75.5% of the farms received subsidies from the government for cotton production. 91.49% of the farms were members of ANTBIRLIK and 86.17% of them received financial assistance from ANTBIRLIK.It was noted that producers did not find government subsidies adequate for cotton production. The main problems encountered by the producers were plant diseases and pests, low product price, labor shortages for harvest and long waiting periods for production delivery.It was found that cost of production was close to wholesale prices of cotton and in some farms groups production cost was higher than sale price. It is necessary to lower input costs, increase assistance and subsidies to growers, to increase cotton production while maintaining profitability and sustainability.