İdiopatik intrakranial hipertansiyon hastalarında manyetik rezonans görüntüleme bulguları: Migren hastaları ve kontrol grubu ile karşılaştırma

Abstract

Giriş ve Amaç: İdiopatik intrakranial hipertansiyon (İİH), artmış intrakranial basınç bulgu ve semptomlarının varlığı, ancak buna neden olabilecek kitle ya da hidrosefalinin bulunmaması ile karakterize bir sendromdur. En yaygın klinik bulgusu baş ağrısı olup hastaların %90'nından fazlasında görülür. MRG'de optik sinirlere ait bulgular, araknoid keselerde genişleme ve transvers sinüslerde stenoz izlenir. İntrakranyal basınç değişikliklerine bağlı baş ağrılarında sıklıkla eşlik eden migren varlığı nedeniyle tanısal zorluk ortaya çıkar .İİH tanısında kranyal MR bulgularının tanısal değeri değişik çalışmalarda gösterilmiştir. Ancak; her ikisi de baş ağrısı ile karakterize ve bazı durumlarda klinik prezentasyonları örtüşebilen migren ve İİH hastalarının, kranyal MR bulguları açısından karşılaştırmalı olarak değerlendirildiği çalışma yoktur. Biz bu çalışmada İİH olgularında izlenen MR bulgularının, migren hastaları ve kontrol grubunda ne sıklıkta görüldüğünü saptamak üzere 3 grup olguyu klinik ve MR bulguları açısından karşılaştırmalı olarak değerlendirdik. Böylece bu bulguların, başağrısı ile prezente olan olgularda, İİH hastalarını normal bireylerden ya da migren hastalarından ayırt etmede kullanılıp kullanılmayacağını belirlemeyi amaçladık.Gereç ve Yöntem: Ocak 2014- Mayıs 2016 tarihleri arasında İİH tanısı konmuş 32 hasta, 34 migren hastası ve 33 kontrol olgusu klinik ve görüntüleme bulgularıyla retrospektif olarak değerlendirildi. 1.5 T MR cihazı kullanılarak alınan rutin MR sekansları yanısıra kontrastlı 3D MR venografi ve /veya kontrastlı 3D GRE T1 ve MIP rekonstrüksiyonlar incelendi. Her 3 grup optik sinir kılıfında genişleme, sklerada düzleşme ve hipofiz bez yüksekliği açısından değerlendirildi. Ayrıca transvers sinus stenozu derecelendirildi. Sinüs hipoplazisi normal kabul edildi. Tek taraflı fokal darlık 1; fokal devamsızlık ise 2 olarak değerlendirildi. Transvers sinüsler, stenoz skoru ve dağılımı yönüyle incelendi. Gruplar arasındaki karşılaştırmalarda Pearson Ki-kare, Fisher's Exact test ve Ki-kare trend istatistiksel analizleri kullanıldı. p<0,05 istatistiksel olarak anlamlı kabul edildi. Bulgular: Hipofiz bez yüksekliği, optik sinir kılıfı genişlemesi ve sklera düzleşmesi açısından gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulundu (p<0.001) ; migren hastaları ve kontrol grubu arasında ise fark yoktu. Transvers sinus stenozları değerlendirildiğinde çift taraflı daralmalarda İİH grubu ile kontrol ve migren grubu arasında anlamlı fark vardı (p=0.02).Tek taraflı daralmalarda; ayrıca migren ve kontrol grupları arasında anlamlı fark yoktu.Sonuç: İdiopatik İntrakranyal Hipertansiyonda izlenen MR bulgularından hipofiz bez yüksekliğinde azalma, optik sinir kılıfında genişleme ve sklerada düzleşme; İİH olgularını normal bireylerden ve migren hastalarından ayırmada anlamlı bulgulardır. Transvers sinüslerde bilateral daralmaya da devamsızlıklar bu ayrımda anlamlı iken tek taraflı darlık ya da devamsızlıklar anlamsızdır. Başağrısı ile gelen ve ayırıcı tanıda migren ve İİH düşünebileceğimiz olgularda, bu MR bulgularının varlığı migren tanısının aleyhinedir.

Introduction and aim: Idiopathic intracranial hypertension (IIH) is a syndrome characterized by the presence of increased intracranial pressure findings and symptoms and the absence of a causative mass or hydrocephalus. Headache is the most common clinical finding, which is present in more than 90% of patients. MRI features include findings related to optic nerves, enlargement of arachnoid pouches and stenosis of transverse sinuses. In patients with headaches related to intracranial pressure changes, diagnostic problems may arise because of the frequently coexisting migraine. Value of MRI findings in the diagnosis of IIH have been shown in several previous publications. However, to our knowledge, there exists no comparative evaluation of the cranial MRI findings in migraine and IIH patient groups, both of which may present with headache and overlapping clinical features. In this study, we compared 3 groups regarding clinical and MRI findings, to find out the frequency with which the typical MRI findings in IIH are encountered in migraine patients and controls. We thereby aimed to determine if these findings can be used to differentiate IIH patients from those with migraine and controls, in patients presenting with headache. Materials and Methods: Thirty two patients diagnosed with IIH, 34 migraine patients and 33 controls, recruited between January 2014 and May 2016, were retrospectively evaluated regarding clinical and imaging findings. Routine MRI sequences as well as 3D contrast enhanced MRV and / or 3D contrast enhanced GRE T1 and MIP reconstructions obtained using a 1.5 T MRI scanner were studied. All patients and controls were assessed for enlargement of optic nerve sheet, flattening of sclera and height of pituitary gland. Transverse sinus stenosis were also graded. Hypoplastic sinus was regarded as normal. Unilateral focal narrowing was graded as 1, and focal gap as 2. Transverse sinuses were evaluated using total stenosis score and distribution of stenosis as unilateral or bilateral. Pearson Chi-square, Fisher's Exact test and Chi-square tests were used in group comparions . p<0,05 was considered statistically significant. Findings: Regarding height of pituitary gland, optic nerve sheet enlargement and flattening of sclera, there was statistically significant difference among all 3 groups (p<0.001); whereas there was no difference between migraine group and controls. When transverse sinuses were evaluated, in bilateral narrowings there was significant difference among all groups (p=0.02). However, in unilateral narrowings and also between migraine patients and controls, there was no statistical difference. Conclusion: Typical MRI findings found in IIH such as decreased height of pituitary gland, optic nerve sheet enlargement and flattening of sclera can be used to differentiate IIH patients from those with migraine and controls. While bilateral transverse sinus stenosis or gaps help in this differentiation, unilateral narrowings or gaps do not.In a patient presenting with headache, in whom migraine and IIH are considered in the differential diagnosis, the presence of above findings are against the diagnosis of migraine.