Fibromiyalji hastalarında repetetif transkraniyal manyetik stimülasyon (RTMS) tedavisinin ağrı, yorgunluk, yaşam kalitesi, kognitif fonksiyon ve duygu durum üzerine etkisi

Abstract

Amaç: Bu çalışmada fibromyalji (FMS) hastalarında, sol dorsolateral prefrontal korteks'e (DLPFC) 10 Hz frekansında nöronavigasyon eşliğinde yapılan rTMS uygulamasının ağrıyı, yorgunluğu, depresyonu ve anksiyeteyi azaltmada, yaşam kalitesini ve kognitif fonksiyonları arttırmada etkinliğini ve güvenilirliğini saptamak amaçlanmıştır.Gereç ve Yöntem: 20 FMS hastası 2 gruba randomize edildi. İlk gruba ilk 2 hafta 10 seans, sonraki 4 hafta ise haftada 1 seans olmak üzere toplam 14 seans rTMS (Sol DLPFC, motor eşiğin %90'ından uyarım işlemi, 5 sn 10 hz uyarı ardından 25 saniye ara period, 15 dakika 1500 atım) uygulandı. İkinci gruba 14 seans sham uygulama yapıldı. Hastalar tedavi başlangıcında, 2. ve 6. haftanın sonunda olmak üzere 3 kez visual analog skala (VAS) ağrı, VAS tutukluk, fibromiyalji etki anketi (FEA), yorgunluk şiddet ölçeği (YŞÖ) ile değerlendirildi. Hastane anksiyete depresyon ölçeği (HADS) ve Addenbrook kognitif değerlendirme bataryası gözden geçirilmiş versiyonu (ACE-R) ile de tedavi başlangıcı ve 6.haftanın sonunda olmak üzere 2 kez değerlendirildi.Bulgular: VAS Ağrı ve YŞÖ skorlarında zamanla gruplar içinde ve gruplar arasında anlamlı farklılık saptanmadı. VAS tutukluk, FEA skorlarında aktif grupta 2. haftanın sonunda tedavi başlangıcına göre anlamlı iyileşme saptandı. Ancak sham gruba göre anlamlı farklılık saptanmadı. Sham TMS grubunda HADS anksiyete skorlarında 6. haftanın sonunda tedavi başlangıcına göre anlamlı düzelme saptandı. Bunun dışında, gruplar arasında ve grup içinde zamanla anksiyete ve depresyon skorlarında istatistiksel anlamlı değişiklik saptanmadı. Kognitif değerlendirme toplam skorlarında meydana gelen değişim ve tüm alt faktörlerde meydana gelen değişimler bakımından iki grup arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık saptanmadı. Sadece aktif rTMS grubunda hafıza skorlarında başlangıca göre anlamlı artış izlendi.Sonuç: FMS hastalarında sol DLPFC'e 10 Hz rTMS uygulamasının ağrı, tutukluk, yorgunluk, hayat kalitesi, anksiyete, depresyon ve kognitif durumda sham gruba göre anlamlı iyileştirici etki oluşturmadığı sonucuna ulaşıldı.Anahtar Kelimeler: fibromiyalji, rTMS, ağrı, tutukluk, yorgunluk, kognitif fonksiyon

Effects of Repetitive Transcranial Magnetic Stimulation (rTMS) on Pain, Fatigue, Quality of Life, Cognitive Function and Mood in Fibromyalgia Objective: This study aims to determine the reliability and efficacy of 10 hz rTMS treatment which is applied with neuronavigation to the left dorsolateral prefrontal cortex (DLPFC), in decreasing pain, fatigue, deppression and anxiety; increasing the quality of life and cognitive functions of fibromyalgia (FMS) patients.Materials and Methods: 20 FMS patients were randomly seperated into 2 groups. In the first group, a total of 14 sessions rTMS (Left DLPFC, with the %90 of the resting motor threshold ,an interval of 25 seconds following 5 seconds of 10 Hz stimulation, 15 minutes 1500 pulses) were applied. In the second group, 14 sessions of sham rTMS were applied. The visual analogue scale (VAS) pain, VAS stiffness, fibromyalgia impact questionnaire (FIQ), fatigue severity scale (FSS) were evaluated for three times as at the beginning of the treatment, at the end of 2nd week and at the end of the 6th week. Also Hospital anxiety depression scale (HADS), Addenbrook cognitive examination – last revised version (ACE-R) were evaluated twice as at the beginning of the treatment and end of 6th week.Results: There was no significant difference in VAS pain and fatigue severity scale within and between groups over time. The results showed significant improvement in VAS stiffness and fibromyalgia impact questionnaire in the active group at the end of the 2nd week in comparison to the beginning of the treatment. However no significant difference was found in comparison to the sham group. A significant improvement was detected in the HADS anxiety scores in the sham TMS group at the end of the 6th week in comparison to the beginning of the treatment. Apart from that there was no statistically significant change in anxiety and depression scores between and within groups. There was no statistically significant difference between the two groups in terms of changes in total scores of cognitive evaluation and changes in all sub-factors. Only the memory scores in active rTMS group was increased significantly in comparison to the beginning.Conclusion: The study concluded that 10 Hz rTMS application to left DLPFC in FMS patients did not have a significant healing effect in comparison to the sham group in pain, stiffness, fatigue, quality of life, anxiety, depression and cognitive state.Keywords: fibromyalgia, rTMS, pain, stiffness, fatigue, cognitive functions