Hemşirelerde delici-kesici alet yaralanmaları: Bir karma yöntem çalışması (İstanbul ili bir kamu hastanesi örneği)

Abstract

Amaç: Bu araştırma, hemşirelerin maruz kaldığı delici-kesici alet yaralanmalarını (DKAY), yaralanma sonrasındaki uygulamalarını ve DKAY'nin önlenmesine yönelik çözüm önerilerini belirlemek amacıyla yapıldı.Gereç ve Yöntemler: Bu araştırmada karma yöntem desenlerinden açıklayıcı sıralı yöntem kullanıldı. Aralık 2017- Mart 2018 tarihleri arasında İstanbul'da bir kamu hastanesinde gerçekleştirildi. Araştırmanın evrenini 205 hemşire oluşturdu. Araştırmanın nicel bölümü gönüllü 182 (%88,8) hemşire ve nitel bölümü gönüllü 14 hemşire ile yürütüldü. Nicel veriler `Veri Toplama Formu`, nitel veriler `Yarı Yapılandırılmış Görüşme Formu` çerçevesinde yüz yüze yapılan bireysel görüşmelerin ses kayıt cihazına kaydedilmesi ile toplandı.Verilerin Analizi: Nicel veriler sayı, yüzde, ki-kare, Kruskal Wallis ve Bonferroni Dunn testleri ile değerlendirildi. Nitel veriler içerik analizi ile değerlendirildi.Bulgular:Nicel Bulgular: Hemşirelerin %74,7'sinin mesleki deneyim süresince en az bir DKAY yaşadığı tespit edildi. Yaralanan hemşirelerin %91,2'sinin temiz ve %66,2'sinin kontamine aletler ile yaralandığı belirlendi. DKAY yaşayan hemşirelerin %63,2'sinin bildirim yapmadığı; bu durumun önemsememek, rapor etmenin kendisine faydası olacağını düşünmemek, vakit bulamamak ve bildirilmesi gerektiğini bilmemek gibi nedenlerden kaynaklandığı belirlendi.Nitel Bulgular: Hemşirelerin iş yoğunluğu, yapılan işin aciliyeti, yorgunluk, dikkatsizlik gibi nedenlerle DKAY yaşadıkları; kaderci yaklaşım, zaman ve çaba gerektirmesi gibi nedenlerle bildirimden kaçındıkları, kontamine alet ile olan DKAY'yi bildirmeye daha meyilli oldukları belirlendi. Yaralanma sonrasında korku, endişe ve kızgınlık gibi duygular yaşadıkları öğrenildi.Sonuç: Araştırmada DKAY'yi artıran faktörler ve hemşirelerin bildirim yapmama gerekçeleri açısından nitel bulguların nicel bulguları destekler nitelikte olduğu görüldü. DKAY'nin önlenmesi için kaliteli malzemelerin temini, hemşire sayısının arttırılması, hemşirelerin delici-kesici aletleri daha dikkatli kullanması ve bildirim yapmayı içselleştirecek eğitimlerin verilmesi önerilir.Anahtar Kelimeler: Delici/kesici alet yaralanmaları, hemşire, iş sağlığı, niteleyici araştırma

Purpose: The research aimed to determine nurses exposed to needle stick and sharps injuries (NSI), their applications after the injury and their solution suggestions to prevent the NSI.Method: In the research, explanatory sequential method was used. It was realized in a public hospital in Istanbul between December 2017-March 2018. The research's universe consisted of 205 nurses. It was performed the quantitative part with voluntary 182 nurses (88,8%) and the qualitative part with voluntary 14 nurses. It was collected the quantitative data by `Data Collection Survey` and the qualitative data by voice recording the individual interviews face to face with `Semi-Structured Interview Form`.Analysis: The quantitative data were evaluated by number, percentage, chi-square, Kruskal Wallis and Bonferroni Dunn tests. The qualitative data were evaluated by content analysis.Results: Quantitative Findings: It was determined that 74,7% of the nurses experienced NSI at least once during their professional experience. The nurses who experienced NSI were injured with clean tools (91,2% of them) and with contaminated tools (66,2% of them). It was determined that 63,2% of the nurses who experienced NSI did not report them. It was caused: to ignore NSI, to think that it would not be useful to themselves, not to having time, and lack of information about reporting.Qualitative Findings: It was determined that work intensity, urgency of work, fatigue, confusion and carelessness can cause NSI. They avoided reporting because of the fatalistic approach, and for requiring expending much time and effort to notification of NSI. They were more prone to report NSI with the contaminated instrument. It was learned that they experienced emotions such as fear, anxiety and anger after injury.Conclusion: The research shows that the qualitative findings support the quantitative findings in terms of factors increasing NSI and the reasons for non-reporting by nurses. In order to prevent NSI, it is recommended to take precautions such as supplying quality materials, increasing the number of nurses, using needles and sharp instruments more carefully, and training to internalize reporting.Keywords: Needlestick/Sharp injures, nurse, occupational health, qualitative research