Acile başvuran kronik obstrüktif akciğer hastalarının aktiviteye bağlı dispne durumları ve öz-etkililikleri

Abstract

Amaç: Bu araştırma acil servise başvuran kronik obstrüktif akciğer hastalığına (KOAH) sahip hastaların günlük yaşam aktivitelerine bağlı dispne durumlarını ve öz-etkililiklerini belirlemek amacıyla gerçekleştirildi.Gereç ve Yöntem: Tanımlayıcı, ilişki arayıcı ve kesitsel olarak gerçekleştirilen bu araştırmanın evrenini 01.06.2018-28.09.2018 tarihleri arasında İstanbul Sultan Abdülhamid Han Eğitim Araştırma Hastanesi Acil Servisine başvuran daha önceden KOAH tanısına sahip hastalar, örneklemi ise 177 KOAH hastası oluşturdu. Araştırmaya başlamadan önce etik kurul onayı ve kurum izni alındı. Veriler 'Tanıtıcı Bilgi Formu', 'London Chest Günlük Yaşam Aktiviteleri (LCGYA) Ölçeği' ve 'KOAH Öz-Etkililik Ölçeği' kullanılarak toplandı. Verilerin analizinde tanımlayıcı istatistiksel methodlar, nicel veri analizleri ve korelasyon analizleri kullanıldı.Bulgular: KOAH hastalarının %65'inin erkek, yaş ortalamasının ise 70,38±11,53 yıl olduğu, hastaların %83,1'inin KOAH nedeniyle daha önce acil servise başvurdukları tespit edildi. Hastaların LCGYA ölçeği toplam puan ortalaması 46,73±16,08 olarak, KOAH Öz-Etkililik ölçeği puan ortalaması ise 2,49±0,53 olarak tespit edildi. Hastaların LCGYA ile KOAH öz-etkililik düzeyleri arasında negatif yönlü, orta düzeyde istatistiksel olarak anlamlı ilişki saptandı (p<0,05).Sonuçlar: KOAH hastalarının günlük yaşam aktivitelerini gerçekleştirirken yaşadıkları dispne durumunun bireylerin öz-etkililik düzeylerini azalttığı görüldü. KOAH hastaları, aktiviteler sırasında yaşayacakları dispne durumundan kaçınmak için aktivitelerini sınırlandırmaktadır. Bu durum hastaların öz-etkililik düzeylerini düşürmekte yaşam kalitesini ve bağımsızlık düzeylerini olumsuz etkilemektedir.Anahtar Sözcükler: KOAH, öz-etkililik, günlük yaşam aktiviteleri, dispne

Aim: The aim of this research was to determine the dyspnea and self-efficacy of the patients with chronic obstructive pulmonary disease (COPD) who were admitted to the emergency department.Material and Method: The population of this descriptive, relationship-seeking and cross-sectional study was patients with COPD who were admitted to the Emergency Department of Istanbul Sultan Abdulhamid Han Training and Research Hospital between 01.06.2018 and 28.09.2018 and the sample consisted of 177 COPD patients. Ethics committee approval and institutional permission were obtained before the study. Data were collected using 'Descriptive Information Form', 'London Chest Daily Living Activities (LCADL) Scale' and 'COPD Self-Efficacy Scale'. In the analysis of the data, descriptive statistical methods, quantitative data analysis and correlation analysis were used. Results: It was found that 65% of COPD patients were male and the mean age was 70,38±11,53 years. 83,1% of the patients had applied to the emergency department due to COPD. The mean scores of the LCADL scale was 46,73±16,08 and the COPD Self-Efficacy scale was 2,49±0,53. There was a statistically significant negative correlation between LCADL and COPD self-efficacy levels of the patients (p<0,05).Conclusion: It was observed that the dyspnoea experienced by the patients with COPD during daily living activities decreased the self-efficacy level of the individuals. COPD patients limit their activities in order to avoid dyspnea during the activities. This situation decreases the self-efficacy levels of the patients and adversely affects the quality of life and independence levels. Keywords:COPD,self-efficacy,daily living activities,dyspnea