Yozgat ili ve çevresine ait çeşitli su örneklerindeki doğal radyoaktivite ve radyasyon dozlarının tahmin edilmesi

Abstract

Yozgat, Türkiye'nin İç Anadolu Bölgesi'nde yer alan, 14123 km2yüzölçümüne sahip bir alan üzerine kurulmuş ve yaklaşık 419440 kişilik nüfusa sahip olan bir ildir. Bu çalışmada Yozgat il sınırları içerisinde yer alan bölgede yaşayan halkın kullandıkları içme sularının içermiş olduğu doğal radyasyon oranlarını tespit etmek ve kullandıkları bu sular nedeniyle maruz kaldıkları yıllık etkin doz eşdeğerlerini hesaplamak amacı ile toplam olarak 27 su örneği toplanmıştır. Toplanan bu örneklerin toplam alfa ve toplam beta aktiviteleri Berthold LB770 alfa - beta sayım cihazı kullanılarak belirlenmiştir. Ölçümü yapılan bu örneklerin toplam alfa aktivite konsantrasyon değerleri 0,01 Bq/L ile 1,033 Bq/L aralığında değişmektedir. Toplam beta aktivite değerleri ise 0,018 Bq/L ile 0,63 Bq/L aralığında değişmektedir. Ortalama alfa aktivite değeri 0,12 Bq/L ve ortalama beta aktivite değeri ise 0,14 Bq/L olarak bulunmuştur. Yozgat İli sınırları içerisinde yaşayan halkın kullandıkları içme sularındaki alfa ve beta yayan radyoizotoplar nedeniyle sahip oldukları yıllık etkin doz eşdeğerleri bebekler, çocuklar ve yetişkinler için ayrı ayrı hesaplanmıştır. İçme sularındaki alfa yayınlayan radyoizotoplar nedeniyle bebekler 9,83Sv, çocuklar 13,78 Sv ve yetişkinler 28,74 Sv, beta yayınlayan radyoizotoplar nedeniyle ise bebekler 15,89 Sv, çocuklar 25,03 Sv ve yetişkinler 45,56 Sv yıllık etkin doz eşdeğerlerine sahip olmaktadırlar.

Yozgat is a city which is placed in the Central Anatolia and it was established on 14123 km2area. Yozgat has approximately 419440 population. It was collected 27 water samples which were used as drinking water by population from different places in all Yozgat Province to determine the level of natural background radiation and to calculate theannual effective doses because of drinking waters. Gross and gross beta activities were measured by Berthold LB 770 alpha-beta counter. Gross alpha activities order from 0,01 Bq/L to 1,033 Bq/L. Gross beta activities order from 0,018 Bq/L to 0,63 Bq/L. Average activity was calculated as 0,12 Bq/L for gross alpha and 0,14 Bq/L for gross beta. Annual effective doses were calculated because of radionuclides which emit alpha and beta for babies, children and adults who live in this region. Average annual effective doses werecalculated as 9,83 Sv for babies; 13,78 Sv for children; 28,74 Sv for adults because of alpha emits radionuclides and 15,89 Sv for babies; 25,03 Sv for children and 45,56 Sv for adults because of radionuclides which emit beta.