Hastane atıksularında antibiyotikler ve kentsel atıksulara etkisi

Abstract

Farmasötikler medikal özelliklere sahip kimyasal maddeler grubudur. Günümüzde tıpta ve veteriner hekimlikte, tarımda ve su kültüründe olmak üzere geniş bir alanda kullanılmalarıyla modern hayatın önemli ve vazgeçilmez unsurları olmuşlardır. Farmasötiklerin çevredeki oluşumlarıyla ilgili sistematik çalışmalar hala birçok ülkede yapılmamaktadır. Atıksu arıtma tesisi çıkış suları, yeraltı suları ve yüzeysel sularda 160 çeşit ilaç türüne rastlanılabilmektedir. Hatta içme sularında bile farmasötiklere rastlanılmaktadır. Antibiyotikler, kullanılan ilaçların en önemli grupları arasında yer almaktadırlar. Antibiyotikler güçlü bakteriyel toksisiteleri ve dayanıklılık arttırma özellikleri nedeniyle dikkat edilmesi gereken özel gruplardan biridir. Antibiyotikler, biyomembranlardan kolayca geçebilecek özellikte ve biyolojik parçalanmaya dayanıklı olarak üretilirler. Bir kez doğaya bırakıldıklarında, antibiyotikler ya çözünmüş fazda ya da kolloid veya toprak partiküllerine tutunarak yüzey ve yeraltı sularına taşınabilirler.Atıksular üzerine ise sınırlı sayıda çalışma gerçekleştirilmiş olup, genellikle hastane atıksuları ile ilgili miktar ve karakterizasyon çalışmaları gerçekleştirilmiştir. Ülkemizde genellikle hastane atıkları ile ilgili yapılan çalışmalarda katı atıklar, tehlikeli ve zararlı atıklar üzerine yoğunlaşılmıştır. Konya ilimizde merkezde, 8 Devlet ve 10 Özel olmak üzere toplam 18 Hastane bulunmaktadır. Hastanelerden kaynaklanan atıksular, toplam atıksu debisinin %3,46'sını oluşturmaktadır. Fakat hastane atıksuları ile ilgili herhangi bir yasal düzenleme bulunmamaktadır. Bu çalışmanın ilk aşamasında antibiyotiklerin atıksularda tespiti için analitik metot optimizasyonu gerçekleştirilmiştir. İkinci aşamasında ise Konya'da faaliyet gösteren 16 hastanenin kanalizasyona deşarj noktasından ve bu suların arıtıldığı Konya Kentsel Atıksu Arıtma Tesisi giriş, çıkış ve ileri arıtım ünitesinden yaz döneminde alınan atıksu örneklerinde antibiyotik bileşikler tespit edilmiştir. Ayrıca Konya'da faaliyet gösteren hastanelerin atıksularında tespit edilen antibiyotiklerin Konya Kentsel Atıksu Arıtma Tesisi'ne katkısı değerlendirilmiştir. Toplam antibiyotik konsantrasyonları incelendiğinde en düşük 21,15 μg/L olarak Doğum Çocuk Hastanesi'nde ve en yüksek 4886,1 μg/L ile Başkent Hastanesi'nde tespit edilmiştir.Çalışma sonucunda AZI 2284,73 μg/L, TMP 272,48 μg/L, CLAR 2070,38 μg/L bileşiklerinin konsantrasyonlarının Başkent Hastanesi'nde, diğer noktalara kıyasla açık bir farkla daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. SMX ve CTC bileşikleri Eğitim Araştırma Hastanesi' nde diğer noktalara kıyasla daha yüksek konsantrasyonlarda tespit edilmiştir. CIPRO bileşiğinin en yüksek konsantrasyonu ise 416, 74 μg/L ile Selçuk Üniv. Hastanesi'nden alınan atıksu örneklerinde tespit edilmiştir. Arıtma tesisi girişinde CIPRO bileşiği 101,39 μg/L ile diğer bileşiklere kıyasla daha yüksek konsantrasyonlarda tespit edilirken, arıtma tesisi çıkışında DOXY bileşiği 288,26 μg/L ile ve ileri arıtım çıkışında CIPRO 55,88 μg/L, SMX 50,1 μg/L, OXY 34,64 μg/L ile diğer bileşiklere kıyasla daha yüksek konsantrasyonda tespit edilmiştir.

Pharmaceuticals are groups of chemical substance have medical features. Nowadays in medicine and veterinary medicine, agriculture and water in a large area, including their use in the culture of modern life have become essential and indispensable elements. Systematic studies on the formation of pharmaceuticals in the environment in many countries still are not done. Wastewater treatment plant effluents, groundwater and surface water may involve 160 types of drugs. In fact, even pharmaceuticals in drinking water are encountered. Antibiotics are among the most important group of used drugs. Antibiotics are special groups due to powerful bacterial toxicity and stability enhancing features. Antibiotics are produced that capable of easily pass biomembranes and resistant to biological degradation. Antibiotics are transported to surface and groundwater either in dissolved phase or clinging to colloidal or soil particles.The limited number of studies have been performed on the wastewater are often associated with hospital wastewater quantity and characterization studies were carried out. In our country generally studies, which on hospital waste, were focused on solid waste and hazardous waste. There are 8 state hospitals and 10 private hospitals of totally 18 hospitals in Konya City Center. Wastewater from hospital constitutes 3.46 % of total wastewater flow. But there are no regal regulations regarding hospital wastewater.The analytical method optimization was performed in the firs stage of this study fort he detection of antibiotics in wastewater. In the second stage, antibiotic compounds were determined in wastewater samples which is taken from sewage discharge point of 16 hospitals, Urban Waste Water Treatment Plant inluent, effluent and advanced treatment unit in summer period. Also antibiotics contribution of hospitals to wastewater treatment plant was assessed in Konya. The lowest antibiotic concentration was determined as 21,15 μg/L in Born Children Hospital's and the highest antibiotic concentration was determined as 4886,1 μg/L in Capital Hospital.As a result, AZI 2284,73 μg/L, TMP 272,48 μg/L, CLAR 2070,38 μg/L compounds were determined higher concentrations in Baskent Hospital, compared to other point. SMX and CTC compounds were detected at higher concentrations in Konya Egitim Arastirma Hospital compared to the other hospitals. The highest CIPRO concentration was determined as 416, 74 μg/L in wastewater sample of Selcuk University Hospital. CIPRO compound was determined the highest concentration in wastewater influent as 101,39 μg/L, DOXY 288,26 μg/L was determined the highest concentration in wastewater effluent, CIPRO 55,88 μg/L, SMX 50,1 μg/L and OXY 34,64 μg/L compounds were detected the highest concentrations in advanced treatment unit.