Konya kanalizasyon sistemine kaçak deşarjların biyofilm toplayıcı ahtapot kullanılarak izlenmesi

Abstract

Hızlı endüstriyel gelişme ve kentleşme sonucu birçok ülkede önemli çevre sorunları ortaya çıkmaktadır.Ormanlar, tatlı su kaynakları, denizler ve canlı yaşamı için önemli olan kaynaklar endüstrileşme vekentleşmeden olumsuz etkilenmektedir. Bazen bu kaynakların olumlu kullanım imkanları tamamen sonaermektedir. Endüstriyel deşarjlardan kaynaklanan bu etkilerin önlenebilmesi için endüstriyel kuruluşlarınatıksularını arıtarak yönetmeliklerle belirlenen değerlerin altına düşürmesi istenmektedir. Deşarj limitleri alıcıortam veya kanalizasyon sistemine deşarj edilme durumuna göre değişmektedir. Bazı endüstriyel kuruluşlararıtma sistemlerinin kurulması için gereken yatırımları yapmaktan kaçınmakta veya kurulan arıtma tesislerigerektiği şekilde işletilmemektedir. Bu durumda cezai yaptırımlar uygulanmaktadır. Endüstriyel kuruluşlar buyaptırımlar karşısında kaçak deşarj yapma yoluna gidebilmektedir. Kaçak deşarjların tespit edilmesi bu noktadaönem arz etmektedir.Konya Kenti sanayi kuruluşlarında atıksu arıtma tesisi yaygın olmayıp kuruluşlar atıksularınıkanalizasyon sistemine deşarj edebilmektedir. Bu deşarjlar, Konya Atıksu Arıtma Tesisi'nde ani yük artışlarınaneden olmakta ve arıtma çamurunda birikebilmektedir. Kaçak deşarjların tespiti mümkün olmadığındankuruluşlar üzerinde bir baskı oluşmamaktadır. Bu çalışmada uygulanılan izleme sistemi kaçak deşarjlarıntespitini sağlamaktadır. Almanya Braunschweig ve Bielefeld'de uzun yıllardır uygulanan bu izleme sistemimodel alınarak hazırlanan bu çalışma, Türkiye'de ilk defa Konya'da uygulanmıştır. Kaçak deşarj sorunu ülkeninher yerinde karşılaşılan bir problem olup Konya'daki bu uygulama diğer şehirler için de örnek teşkil edecektir.Bu çalışmada Konya kanalizasyon sistemine sanayi kuruluşları tarafından gerçekleştirilen kaçakdeşarjların tespiti sağlanmıştır. Bu amaçla kanalizasyon sistemindeki kritik noktalara yerleştirilen biyofilmtoplayıcılar (ahtapot) aylık periyotlarla izlenerek data oluşturulmuştur. Kanalizasyon sistemindeki atıksukarakteristiğinin değişimini yansıtan bu data kaçak deşarjlarla oluşan sapmaların tespitine olanak sağlamıştır.Elde edilen sonuçlar, izleme yapılan tüm noktalarda Almanya Braunschweig ve Bielefeld'de belirlenmiş referansdeğerlerin üzerinde deşarj olduğunu ortaya koymuştur. Özellikle 3. izleme noktasında Cr, Zn, Ni; 6. izlemenoktasında Cu, Zn, 10. izleme noktasında Cu deşarjının yüksek seviyede olduğu belirlenmiştir. 3. izlemenoktasında bir galvanez tesisi ve subap fabrikasından ve 6. izleme noktasında bir galvanez tesisinden ağır metaliçeriği yüksek deşarj yapıldığı tespit edilmiştir.Bu tezde elde edilen bulgular sonucunda yöntemin farklı ülkelerde uygulanabilirliğinindeğerlendirileceği uluslararası bir proje hazırlanmış ve Excellence Center for Development Cooperation-Sustainable Water Management-Germany (EXCEED) tarafından `Joint Research Proposals-2016` desteği alaniki projeden biri olmuştur.Anahtar kelimeler: Biyofilm toplayıcı, endüstriyel atıksu, kaçak deşarj, kanalizasyon, Konya

Many serious environmental problems appear in many countries as a result of rapid industrialdevelopment and urbanization. Forests, spring waters, seas and sources critical for living beings are allnegatively affected by industrialization and urbanization. Possible usage of these sources sometimes find an end.So as to prevent these negative effects caused by industrial discharges, industries are forced to treat theirwastewaters to meet regulated parameters. Limit values vary according to receiving discharge body. Some of theindustrial establishments either avoid to make an investment for wastewater treatment or do not operateestablished treatment plant. This events require punishments. Industries sometimes prefer to make indirectdischarges so as to avoid payments. Thus, determination of illegal discharges have a necessity.Wastewater treatment plants are not common in individual industries in Konya. These industries makeillegal discharges to sewerage system. These discharges cause peak loads in Konya Wastewater Treatment Plantand can accumulate in sludge. There is no pressure on these industries, because it is not possible to determineillegal discharges. This method, which has been adopted from Braunschweig and Bielefeld, is applied to Konyacity for the first time in Turkey. İllegal dischages are common in whole country and this study in Konya can be agood model for the other cities.In this study, illegal discharges to Konya sewer system are determined. For this purpose, monthly datais gained by positioning biyofim collectors to critical points in sewer system. These data gives the variation ofwastewater characteristics which help to determine peak loads caused by illegal discharges. Conducted results inall monitoring points demonstrated that discharges exceed the reference values gained in Braunschweig andBielefeld, Germany. Especially Cr, Zn, Ni in 3rd monitoring point; Cu, Zn in 6th monitoring point; Cu in 10thmonitoring point were in high level.Determinations of this thesis were used to prepare an international project about the applicability of themethod in different countries and deserved to be one of the two projects supported by Excellence Center forDevelopment Cooperation-Sustainable Water Management-Germany (EXCEED)Keywords: Biyofim collector, industrial wastewater, illegal discharge, sewerage, Konya.