Ayçiçeği yağında arsenik ve selenyum içeriğinin farklı sulama düzeylerine bağlı değişimi

Abstract

Sodyum selenit (Na2SeO3) ve sodyum arsenat heptahidrat (Na2HAsO4.7H2O) uygulanmış killi tın bünyeli bir toprakta yetiştirilen ayçiçeği bitkilerinin, tohum ham yağlarındaki arsenik ve selenyum miktarlarının farklı sulama düzeyleri için nasıl bir değişim gösterdiğinin araştırıldığı bu çalışmada; yarayışlı nemin yaklaşık % 50±10 tüketildiğinde; toprak nem içeriğinin tarla kapasitesi düzeyine çıkarılması (S1), S2: %90 S1,S3: %80 S1 ve S4:%70 S1 uygulamalarına yer verilmiştir. Ayçiçeği tane verimleri, sulama düzeyleriyle ilişkili olarak 52.11 - 62.61 gr bitki-1 aralığında değişmiş, en düşük verim su kısıntısının en yüksek olduğu S4 uygulamasında elde edilmiş ve farklılıklar istatistiksel olarak önemli bulunmuştur (p<0.05). Kabuksuz tanelerin ham yağ içerikleri en yüksek S1 (% 60.65) ve en düşük S4 (% 58.98) uygulamalarında belirlenmiştir. Ham yağlarda sulama düzeyleri genelinde, As konsantrasyonunun 1.08 - 1.26 mg kg-1 ve Se konsantrasyonunun ise 0.85 – 0.99 mg kg-1 aralıklarında değiştiği ancak her iki element için de uygulamalar arasındaki farklılıkların önemsiz olduğu bulunmuştur. Daha yüksek su kısıtı uygulamalarına yer verilebilecek benzer çalışmaların yapılması önemlidir.

In this study, sunflower (Sunflower) plants grown in clay loam textured soil that sodium selenite (Na2SeO ) and the sodium arsenate heptahydrate (Na2HAsO4.7H2O) was applied. The changes of arsenic and selenium levels in seed crude oil extracted from these plants according to different irrigation levels were investigated. When about 50±10 % of available moisture was consumed; irrigation treatments were applied as follows: S1 :100% (to increase the level of the field capacity moisture content of the soil) and S2 : 90% S1, S3 : 80% S1 and S4: 70% S1. Sunflower seed yields in relation to irrigation levels were changed between 52.11 and 62.61 g plant-1 . The lowest yield was in treatment S4 in which the highest of water scarcity, but differences were statistically significant (p<0.05). The highest and the lowest crude oil contents of non-crusted seeds were obtained for S1 (60.65%) and S4 (58.98%) treatment. Arsenic and Se concentration for crude oils thoughout irrigation levels varied from 1.08 to 1.26 mg kg-1 and 0.85 to 0.99 mg kg-1 intervals, respectively. The differences between treatments for both elements were statistically insignificant. It can be concluded that it is important to perform similar further studies to be focused on higher water scarcity.