Selektif serotonin geri alım inhibitörleri ve serotonin-noradrenalin geri alım inhibitörleri ile indüklenen akatizinin yaşam kalitesi, tedaviye uyum üzerindeki etkilerinin ve risk faktörlerinin araştırılması

Abstract

Selektif serotonin gerialım inhibitörleri (SSGİ) ve serotonin-noradrenalin gerialım inhibitörleri (SNGİ)'lerin ekstrapiramidal yan etkilerinden biri olan akatizi sıklıkla anksiyete, ajitasyon ve huzursuz bacaklar sendromu ile karıştırılabilmektedir. Akatizinin yanlış tanılandırılması psikiyatrik semptomların kötüleşmesi ile sonuçlanabilir. Çalışmalar arasında SSGİ/SNGİ ilaçları için akatizi sıklığı oldukça değişken olarak bildirilmiştir. Bu çalışmanın amaçları SSGİ/SNGİ ile tedavi edilen hastalarda; (1) akatizi sıklığının, (2) akatizinin yaşam kalitesi üzerindeki etkilerinin ve, (3) akatizi için risk faktörlerinin araştırılmasıdır. Bu çalışma SSGİ/SNGİ ile tedavi edilen hastalarda yürütülmüştür (n=198). Hastalar, SSGİ/SNGİ başlandıktan sonraki ilk kontrollerinde akatizi ve yaşam kalitesi için değerlendirildi. Akatizinin değerlendirilmesi Barnes akatizi değerlendirme ölçeği ile yapıldı. Yaşam kalitesi SF-36 ölçeği ile belirlendi. Genel olarak akatizi sıklığı %24'tü. SSGİ ve SNGİ grupları arasında akatizi oranları ve Barnes akatizi değerlendirme ölçeği skorları farklılık göstermedi. Sertralin, essitalopram, fluoksetin, paroksetin, venlafaksin ve duloksetin arasında da akatizi oranlarında ve Barnes akatizi değerlendirme ölçeği skorlarında anlamlı fark görülmedi. Vücut kütle indeksi ve cinsiyet için fark yoktu. Akatizisi olan hastaların yaş ortancası, akatizisi olmayanlardan daha düşüktü. Fiziksel fonksiyon, fiziksel rol, canlılık ve ruhsal sağlık skorları arasında akatizi için anlamlı fark görüldü. Emosyonel rol, sosyal fonksiyon, vücut ağrısı ve genel sağlık yönünden akatizi için anlamlı fark yoktu. Sonuçlar genç yaşta olmanın akatiziye eğilim oluşturan bir rik faktörü olabileceğini göstermektedir. Ek olarak yaşam kalitesinin bazı parametreleri akatizinin varlığından etkilenmiştir. Akatizi için SSGİ ve SNGİ'ler arasındaki farkın daha geniş klinik örneklemlerde yapılacak çalışmalarla araştırılması gerekmektedir.

Akathisia is an extrapyramidal side effect of selective serotonin reuptake inhibitors (SSRIs) and serotonin-noradrenaline reuptake inhibitors (SNRIs) which could be confused often with anxiety, agitation and restless leg syndrome by clinicians and patients. The misdiagnoses of akathisia may results worsening psychiatric symptoms. The frequency of akathisia for SSRI/SNRI medications has been reported highly variable between the studies. The aims of this study are to investigate; (1) the frequency of akathisia, (2) the effects of akathisia on quality of life and, (3) the risk factors for akathisia in patients treated with SSRI/SNRI. The study was conducted in a sample of patients who treated with SSRI/SNRI (n=198). Patients were assessed for akathisia and life quality at their first visit after SSRI/SNRI initialization. The evaluation of akathisia was performed by Barnes Akathisia Rating Scale. Quality of life was assessed with SF-36 scale.Overall, the frequency of akathisia was 24%. The akathisia rates and Barnes Akathisia Rating Scale scores did not differ between SSRI and SNRI groups. Also, there were no significant differences between the sertraline, escitalopram, fluoxetine, paroxetine, venlafaxine and duloxetine in akathisia rates and Barnes Akathisia Rating Scale scores. No differences in body mass index and gender were found. The median age of patients who have akathisia was lower in those without akathisia. Significant differences in physical functioning, role physical, vitality and mental health scores were observed for akathisia. There were no significant differences in terms of mean role emotional role, social functioning, bodily pain and general health for akathisia. The results suggest that individuals with younger age may be pre-disposed to a risk of akathisia. In addition, some quality of life parameters are affected by presence of akathisia. Further studies involving larger clinical samples are required to examine the differences between SSRIs and SNRIs for akathisia.