Karar destek yardımcısı olarak gürültü haritalama yazılımı ile trafik gürültüsü üzerine farklı senaryoların irdelenmesi, Antalya örneği

Abstract

Trafik gürültüsü yoğun trafiği olan bölgelerde insanların en çok karşılaştığı ve rahatsız olduğu gürültü türüdür. Gürültünün insan sağlığı üzerine psikolojik, fizyolojik ve sosyo-ekonomik etkileri bulunmaktadır. Trafik gürültüsü modelleri ile maruziyetlerin belirlenmesine yönelik çalışmalar yeterli düzeyde değildir. Bu çalışmanın amacı, trafik kaynaklı gürültünün azaltılması sürecinde karar vericilerin kararlarını desteklemek için karar destek yardımcısı olarak gürültü haritalama yazılımlarının kullanılması ve oluşturulacak farklı senaryoların modelleme yazılımı üzerinde test edilmesidir. Çalışmada, trafik kaynaklı gürültünün modellenmesinde SoundPLAN yazılımı kullanılmış ve gürültü hesaplamaları Ülkemiz ve Avrupa Birliği çevresel gürültü mevzuatınca kabul görmüş NMPB-Routes 96 standardına göre yapılmıştır. Bu standart gereği; modelde Antalya şehri özelinde derlenen coğrafya ve geometri verileri ile nüfus, bina, meteoroloji ve trafik verileri kullanılmıştır.Derlenen veriler yazılımda kullanılarak gürültü haritası oluşturulmuş ve doğrulaması yapılmıştır. Trafik akış miktarı, hızı ve zemin kaplaması değişkenleri dikkate alınarak farklı senaryolar oluşturulmuştur. Bu senaryolar sonucunda elde edilen gürültü değerleri, maruz kalma kategorileri bazında incelenmiş ve bu kategorilere maruz kalan; nüfus, bina sayısı ve özel binalar bazında sayısallaştırılmıştır. Çalışma sonucunda, araç hızlarındaki artışın gürültüye maruz kalan insan sayısını arttırdığı, zemin kaplaması türünün ses yayılımında etkili olduğu ve araç türlerinin gürültüye maruz kalma seviyelerinde önemli etkileri olduğu görülmüştür. Gürültünün sayısal ifadelere çevrilerek somutlaştırılması karar vermekle yetkili makamların alacakları yatırım kararlarında ve idari önlemlerin alınmasında etkili olacağı sonucuna ulaşılmıştır.

Traffic noise is a kind of noise which makes people feel uncomfortable and face mostly with heavy traffic areas. There are psychological, physiological and socio-economic effects of noise on human health. The studies to determine the exposure to traffic noise models are not adequate. The aim of this study is to use noise mapping and modeling software to support the decision taken by decision makers during the reduction of traffic-induced noise and to test different scenarios on modeling software. In this study, SoundPLAN software was used in the modelling traffic-induced noise and calculations were made according to NMPB-Routes 96, which have been accepted by environmental noise legislation of the European Union and our country. As required by this standard, population, geography, geometry, building, meteorology, and traffic data related to Antalya were used.The noise maps were built using compiled data in software and validation were made. Different scenarios considering variables such as the amount of traffic flow, speed and floor covering were formed. The noise values obtained as a result of this scenario were examined on the basis of categories of exposure and were digitized based on population, the number of buildings and private buildings, which the exposure to this category. Results showed that increase in the vehicle speed increases the number of people exposed to noise, flooring types was effective on spreading noise, and vehicle types had significant effect on the levels of noise exposure. In conclusion, concretizing the digitized noise data are expected to be effective on the authorities who is responsible for making decision on investment and administrative measures