Özbek halk masalları (Metnin çeviri yazısı, dil incelemesi, sözlük)

Abstract

ÖZET Özbek atasözleri ile ilgili bu çalışmamız üç bölümden meydana gelmiştir.Birinci bölümde Taşkent 1978 tarihinde Kiril harfleriyle basılan `Özbek Xalg Maqalları` adlı eser Latin harflerine transkribe edilmiştir. Adı geçen eser otuzdört bölümden oluşmaktadır. Her bölüm bir konuyla ilgili atasözlerini içermektedir. Eserin giriş kısmında bu atasözlerini toplayanlardan biri olan Mansur Afzalâv'ın önsözü mevcuttur. Bu önsözde, dağınık halde bulunan atasözlerinin toplanması, içerikleri ve verdikleri derslerle ilgili açıklamalar bulunmaktadır. Bu önsöz Türkiye Türkçesine çevrilmiştir. İkinci bölümde atasözleriyle dil incelemesi yapılmıştır.Bu çalışmada Özbek diliyle ilgili ses farklılıkları, ekler, zamirler, isim ve fiil çekimleri, cümle yapısı ele alınarak her konu tek tek örneklendirilmiştir. Üçüncü bölümde ise sözlük hazırlanmıştır. Sözlükte Türkiye Türkçesinde hiç bulunmayan ve bulunup da farklı kullanılan kelimelerin, eserde verilen anlamlan esas tutulmuştur. Özbek ve Türkiye Türkçesinde aynı şekilde kullanılan kelimeler sözlüğe dahil edilmemiştir.

II ABSTRACT This study that is connected with Özbek proverbs occurs from three parts. In first part, `Özbek Xalk Maqallan` that was published in 1978 in Taşkent, written with Kiril letters has been transcribed to Latin letters. This book contains forty-four parts. Each part contains proverb connected with specific subject. Mansur Afzalov's foreword has been involved in the instruction of this book. Joing scattered proverbs, contents and theirs mentally results occur in this foreword. This foreword has been transcribed to Türkiye Turkish. In the second part, language analyses which is connected with proverbs has been studied. In this study, voice differences about Özbek language, suffixes, personal pronouns, noun and conjunctions of verbs, sentence structures have been examined and each subject has been set on example. In the last part, dictionary has been prepared. In the dictionary, never appear in Türkiye Turkish and appear in Türkiye Turkish but get different usage, and their meanings that are using in this book are the basic of the study. Words that are the same in Özbek and Türkiye Turkish are omitted from the dictionary. Nimet GULERER