Kamu açıklarının finansmanında monetizasyon politikası

Abstract

ÖZET Kamu açıklan borç yaratımı ve monetizasyon politikasının uygulanması suretiyle finanse edilebilmektedir. Kamu açıklarının büyük kısmının borç yaratımı ile finanse edilmesinin uzun dönemde borç yaratımının sürdürülebilirliği imkanını ortadan kaldırmasından dolayı, kamu açıklarının bir diğer finansman yöntemi olan monetizasyon politikasının uygulanması önem kazanmaktadır. Kamu açıklarının finansmanında monetizasyon politikasının uygulanması, kamu açıklarının parasal tabanda bir değişme meydana getirecek biçimde finanse edilmesini ifade etmektedir. Kamu açıklarının monetizasyonu; merkez bankasının kamu kesimine açmış olduğu nakit krediler vasıtasıyla ortaya çıktığından, merkez bankası bilançosundaki parasal büyüklüğü ifade eden parasal taban ve dolayısıyla para arzını artırıcı etkilere sahip olmaktadır. Türkiye'de kamu açıklarının monetizasyonu; Merkez Bankası'nın Hazine'ye kısa vadeli avans kullandırması, piyasadan devlet iç borçlanma senetleri satın alması veya İktisadi Devlet Teşekkülleri'ne ve Kamu İktisadi Kuruluşlarına nakit kredi kullandırması suretiyle gerçekleştirilmekte ve bunlardan ilk ikisi yoğun biçimde kullanılmaktadır. Türkiye'de kamu açıklarının finansmanında her iki yöntemin uygulanmasına bakıldığında ise; son yıllarda monetizasyon politikası ile yapılan finansmanın borç yaratımına göre önemli miktarlara ulaştığı görülmektedir.

ABSTRACT Public deficits can be financed two ways: Debt creation and application of monetization policy. The financing of the most part of public deficits through the first öne causes unsustainability of debt creation. Thus monetization policy has been becoming more important as an alternative financing method. Monetization policy includes changing monetary base to finance the public deficits. Due to cash credits given by central bank to public sector, the monetization of public deficits has been increasing the monetary base that implies monetary magnitude seen in central bank's balance sheet and thus has been increasing money supply. The monetization of public deficits in Turkey has been carried out by the Central Bank in the forms of giving short-term advances to the Treasury, purchasing government securities and giving cash credits to the State Economic Enterprises. The first two instruments are mostly used by the Central Bank. in the recent years, it is realized that the financing of public deficits using monetization policy has reached to great amounts in proportion to debt creation.