Tarihi gelişim içerisinde Türk hava harp sanayi

Abstract

17 Aralık 1903 tarihinde Wright Kardeşlerin ilk uçuşundan sonra özellikleAvrupa'da havacılık süratle ilerlemiştir. Daha sonraları uçağın savaşlardakullanılması fikri benimsenmiş ve hava harp sanayi doğmuştur.Havacılığın doğuşu Osmanlı Devletinin yıkılma dönemine denk gelse de,olanca mali sıkıntılara rağmen havacılık konusunda gereken adımlar atılmış, henüzon sene bile geçmeden Hava Kuvvetleri Komutanlığının çekirdeği olan HavacılıkKomisyonu kurulmuştur.Ancak Osmanlı Devleti'nin Mondros Mütarekesinden sonra işgal edilmeyebaşlamasıyla, havacılık ağır bir darbe yemiştir. Kurtarılabilen birkaç uçak KurtuluşSavaşında kullanılmışsa da özellikle Hava Harp Sanayi konusunda bir ilerlemesağlanamamıştır.Mustafa Kemal Atatürk `İstikbal Göklerdedir` diyerek havacılığa ve milli birHava Harp Sanayi kurulmasına önem vermiştir. 1925 yılında Türk Tayyare Cemiyeti(Türk Hava Kurumu) kurulmuştur. Daha Sonra Junkers firmasıyla işbirliği yapılarakTOMTAŞ ve buna bağlı Kayseri Uçak Fabrikası kurulmuştur.1941 yılında THK Etimesgut Tayyare Fabrikası, 1948 yılında ise THK GaziTayyare Motor Fabrikası kurulmuştur. 1950 yılında Rüzgâr Tüneli inşa edilse de tamolarak kullanılmaya ancak 1999 yılında başlanabilmiştir.Cumhuriyet'in ilanından Soğuk Savaşın başladığı yıllara kadar Hava HarpSanayi konusunda devlet dışında da teşebbüsler ve yatırımlar olmuştur. VecihiHürkuş, Selahattin Alan, Nuri Demirağ bu müteşebbislerdendir.Soğuk Savaşın başlamasıyla kutuplara bölünen Dünya'da, ABD ve Avrupaülkelerinin tarafını seçen Türkiye'ye uygulanan Marshall Planı ve Truman Doktriniile dış yardımlar başlamıştır. Bu yüzden özgün tasarımlara imza atmakta olan THKFabrikaları kapatılmış, Rüzgâr Tüneli Projesi durmuştur.1974 yılında yapılan Kıbrıs Barış Harekâtından sonra Hava Harp Sanayininönemi anlaşılmıştır. Daha sonra Hava Harp Sanayi konusunda önemli girişimleryapılmıştır. Türkiye bugün Hava Harp Sanayinde teknoloji transferi, yazılım üretme,özgün proje tasarlama çalışmaları konularında oldukça ileri gitmiştir.Anahtar Kelimeler: Hava Harp Sanayi, Havacılık, Uçak, Nuri Demirağ, Vecihi Hürkuş, Selahattin Alan, Milli, Hava Harp Sanayi Tarihi

After the first flight of the Wright Brothers on December 17 1903, the aviationespecially in Europe has advanced rapidly. Later, the idea of using the aircraft in warwas embraced and Air Force Industry was born.Even if the born of the aviation coincides with the collapse of the OttomanEmpire, the necessary steps for aviation despite financial difficulties were taken, yetnot even ten years passed, the core of Air Force, Aviation Commission wasestablished.However, starting with the invasion of the Ottoman Empire after the Armisticeof Mudros, aviation has eaten a heavy blow. Even if the several recovered aircraftswere used in the War of Independence, there was no particular progress in IndustrialAir Force.Mustafa Kemal Atatürk emphasized the importance of the aviation industryand the establishment of a national Air Force by saying `The future is in the sky.` In1925, the Turkish Aircraft Association (Turkish Aeronautical Association) wasestablished. Later in cooperation with the firm Junkers, TOMTAS and connectedKayseri Aircraft Factory was established.THK Etimesgut Aircraft Factory in 1941, and in 1948, THK Gazi AircraftEngine Factory was established. Although built in 1950, Wind Tunnel started beingused completely in 1999.After the proclamation of the Republic till Cold War years there wereinvestments and undertakings apart from the state. Vecihi Hürkuş, Selahattin Alan,Nuri Demirağ are this entrepreneurs.Cold War divided the poles in the World. With the application of Marshall Planand the Truman Doctorine to Turkey, who chose the side of US and Europeancountries, foreign aid began. So THK Factories undertaking the unique designs wereshut and Wind Tunnel Project stopped.In 1974, The embargo applied to Turkey after Cyprus Peace Operation effectedalmost as cold shower, the importance of the Air Force Industry was understood.Turkey has gone fairly advanced.Keywords: Air Force Industry, Aviation, Aircraft, Nuri Demirağ, Vecihi Hürkuş,Selahattin Alan, National, The History of Air Force Industry