İnsan kaynakları yönetiminin stratejik açıdan incelenmesi

Abstract

İşletmeler, hedeflerine ulaşabilmek için geçmişte olduğu gibi günümüzde de çeşitli stratejiler izlemektedirler. Ancak, günümüzde işletmelerin strateji belirleme ve uygulama çalışmaları geçmişten önemli bir farklılık göstermektedir. Bu farklılık, işletmelerde yer alan insan unsurunun göz ardı edilen stratejik öneminin günümüzde fark edilmiş olmasıdır. İşletmelerin sahip oldukları insan kaynaklan, yönetim literatüründe stratejik bir konu olarak artan bir ilgiyle ele alınmaktadır. Bu ilginin en büyük nedeni, insan kaynaklarının etkin ve verimli kullanımının İşletmelere rekabet üstünlüğü sağlayan en önemli unsurlardan biri olmasıdır. Bu çalışmanın amacı, işletmelerin hedeflerine ulaşmasında önemli bir rolü olan insan kaynaklan yönetimi uygulamalannın stratejik öneminin ve katkısının incelenmesidir. Çalışma dört bölümden oluşmaktadır. İlk üç bölümde çalışmanın teorik temelleri oluşturulmuştur. Dördüncü bölümde, çalışmanın kapsamında yer alan teorik yaklaşımların uygulanmasıyla ilgili bir örnek uygulama yer almaktadır. Çalışmanın birinci bölümünde, insan kaynaklan yönetiminin gelişim süreci incelenerek, geçmişten günümüze kadar geçirdiği evrimci süreç ve bu sürece etki eden faktörler ele alınarak; İnsan kaynaklan yönetiminin anlamı, hedefleri, örgüt yapısı içindeki yeri ve önemi tanımlanarak kavramsal çerçevesi çizilmiştir. Daha sonra, İnsan kaynaklan yönetiminin stratejik temeli ortaya konulmuştur. Bu kapsamda, yönetsel strateji ve stratejik yönetim süreci temel alınarak insan kaynaklan yönetimi ile strateji arasındaki ilişki incelenmiş ve stratejik İnsan kaynaklan yönetimi literatüründe insan kaynaklan yönetiminin stratejik açıdan ele alınış biçimleri ile geliştirilen modeller açıklanmıştır. İkinci bölümde, insan kaynaklan yönetimi stratejilerinin geliştirilmesine temel oluşturan, örgüt stratejilerinin belirlenmesi süreci incelenmiştir. Bu süreç kapsamında, örgüt vizyonunun belirlenmesi; stratejik analizlerle dış çevrenin sunduğu firsat ve tehditlerin, işletmenin üstünlük ve zayıflıklarıyla karşılaştırılması sonucu stratejikm amaçların oluşturulması, alternatif stratejilerin belirlenmesi ve strateji seçimi konulan ele alınmıştır. Üçüncü bölümde, literatürde stratejik olarak kabul edilen insan kaynaklan yönetimi uygulamalarının, örgüt stratejileri doğrultusunda geliştirilmesi incelenmiştir. Bu kapsamda, stratejik insan kaynaklan planlaması ve işe alma, stratejik performans değerleme, stratejik yetiştirme ve geliştirme, stratejik ödüllendirme ve ücretlendirme konulan ele alınmıştır. Dördüncü bölümde; ilk üç bölümde stratejik açıdan incelenen insan kaynaklan yönetiminin teorik içeriği ile ilgili bir uygulama örneği yer almaktadır. Uygulama, Seramik Sağlık Gereçleri sektöründe faaliyet gösteren ve çağdaş insan kaynaklan yönetimi uygulamalarında öncü olan Eczacıbaşı Vitra'da gerçeüeştirilmiştir. Uygulama kapsamında, stratejik olarak kabul edilen insan kaynaklan yönetimi işlevlerinin Vitra'da uygulanma biçiminin incelenmesi ve söz konusu uygulamaların çalışma kapsamında yer alan teorik yaklaşımlarla karşılaştırılması sonucu ulaşılan bulgular yer almaktadır.

Organizations follow kinds of strategies to reach their objectives nowadays as they did in the past. But today determinating and carrying out strategy of organizations are different from strategies which were held in the past. This difference has made the strategic importance of human resources in organizations, which have been ignored, bring to light. Human resources that organizations have are being regardly taken up more and more as a strategic subject in management literature. The most important reason of this interest is to be one of the considerable element of productive and effective use of human resources which provides competitive advantages to organizations. The work consists of four sections. In first three parts theoric grounds take place. In fourth section there is a sample practice related to practising theoric approaches wich take place in the work. Evolve process of human resources management practices was inspected to show evolve process from past to now and factors which affect this process and importance of meaning of human resources management and objectives was defined by drawing conceptual draft.Then, strategic basis of human resources management was explained. In this scope, by considering basically managarial strategy and strategic management evolve process, relations between human resources management and strategy were inspected and devoleped models and human resource management as a strategic point were explained. In the second section, the considerable ground which caused to develop human resource management strategies and evolve process of organizational strategies were examined. In this process, that organizational vision is determined was taken up. Threats and opportunities which enviromental effects cause and, that objectives are formed as a result of weakness of organization and being selected strategy subjects and determined alternative strategies were examined.