Ahmed Suzi Divanı`nın edisyon kritiği

Abstract

11 YÜKSEK LİSANS TEZ ÖZETİ AHMET SUZİ DİVANI'NIN EDİSYON KRİTİĞİ Metin CEYLAN Orta Öğretim Sosyal Alanlar Eğitimi Anabilim Dalı Türk Dili ve Edebiyatı Eğitimi Anabilim Dalı Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Haziran 1999 Danışman: Yrd. Doç. Dr. Halil İbrahim HAKSEVER Şeyh Sûzî Ahmet, Şeyh Şemseddin-i Sivasî'nin torunlarından âşık bir zat olup Sivaslıdır. Alet ilimlerini ve yüksek ilimleri Hadimi Merhumdan, tasavvuf ilmini ise Şeyh Abdulmecid Efendi'den öğrenerek eğitimini tamamladı. Şeyh Abdulmecid-i Tokatî'den sonra Halvetiyye Tarikati şeyhi oldu. Vefatına kadar bu vazifesini devam ettirdi. Sûzî, ondukuzuncu yüzyıl başlarında eski tekke şiirini devam ettirenlerdendir. Şiirleri tasavvufî konulan içeren manzumelerden meydana gelmektedir. Edebî yönü zayıf olmakla birlikte şiirleri coşkulu, samimi ve âşıkanedir. Kendisinin sekizin üzerinde eseri olduğu rivayet edilmektedir. Bu çalışmamızda onun manzum olarak kaleme aldığı Sûzînâme adlı divanının tesbit edilebilen dört nüshasının içinden uygun olan üç yazma nüshası karşılaştırılarak bir metin ortaya konmaya çalışıldı.İÜ Sûzî Divanı, klasik edebiyatımızın alışılagelmiş divan tertibi tarzında düzenlenmemiştir. Murabba', muhammes, müseddes... başlıkları altında verilen nazım şekilleri, bendler halinde olmayıp bir gazelin beyitleri gibi yazılmıştır. Bu belirsizlikleri gidermek maksadıyla söz konusu manzumeleri ana başlıklara göre düzenledik. Divanda manzumeler sırasıyla, Kaside, Gazel, Murabba, Müfred, Muhammes, Müsemmen, Muaşşerât, Ma'ni, Müstezad, Müseddes, Tarih, İlahi ve Na'at başlıklarıyla yazılmıştır. Eserde belli ölçüde Arapça ve Farsça kelime ve tamlamalar bulunmakla birlikte eserin dili genelde sadedir. Beyitlerin arasında ayet ve hadislerden kısa iktibaslar yer almaktadır. Dîvanda yer yer Arapça ve Farsça şiirler de vardır. Bu şiirler divandaki diğer şiirlerin araşma serpiştirilmiş on-onbeş beyiti geçmeyecek şekilde kısa manzumelerdir.

iv ABSTRACT Sheik Sûzî Ahmet was from Sivas who was a grandchild of Sheik Şemseddin-i and a bard. He was educated grammar and general science from Hadimi Merhumdan, also learned Islamic mysticism form Sheik Abdulmecid Efendi. He had become sheik of Halvetiyye Dervish Orders after Sheik Abdulmecid-i Tokatî. He continued this duty until his death. Sûzî is a person whom mamtaining 19* century dervish lodge poem. His poems are formed poem which includes mystic subjects. His poems inconsistent as literary. But his poems are enthusiastic, intimate and amorous. It is rumored that he has more than eight works. In this study, a text of Sûzînâme which is his poetic work was prepared after compared three copies than its five copies that can be fixed. Divan of Sûzî was not written as a ordinary divan style of our classical literature. Sometimes, poems which was written under headline of murabba was written as verse. Same way, poem which was written under the ten main headline and which should be the ten line has been written as verse. In order to remove these disorders, we ordered poems according to its main headlines which take part at its begmning. Eulogy in the Divan was written headline as follows; Lyric Poem (Gazel), Quatrain (Murabba), Singular (Müfred), Pentagon (Muhammes), Octave (Müsemmen), The Ten (Muaşşerât), Ballad (Ma'ni), Supplementation (Müstezad), Sixfold (Müseddes), History, Hymn and Commendaiionai Poet (Na'at). The Divan's language is generlly simple in as much as contain Arabic and ;rsian words and ncun ohrase. Beside :he ;hon verse and necccre illusions. lisoArabic and Persian poems tape part in the Divan. These poems are short poems that sperated in the other poems that not long than five or ten distich.