İlhan Tarus`un hayatı ve edebi eserleri üzerinde bir araştırma

Abstract

ÖZET Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatında hikâye ve romanlanyla tanınmış olan İlhan Tarus, 27 Şubat 1907' de Tekirdağ'da doğmuştur. 1929-1932 yıllan arasında Pazarcık (Kahramanmaraş), Edirne ve Kayseri'de savcı ve hâkim olarak görev yapan Tarus, 1932'de görevine son verilince, yazı hayatına atılmıştır. İlhan Tarus, yazı hayalına piyesler yazarak girmiştir. Ancak bunlarla istediği başarıyı elde edemeyince, hikâyeye yönelmiştir. İlk hikâyeleri Doktor Monro'nun Mektubu(l93S) adlı kitapta yayınlanmıştır. Daha sonra sırasıyla Tarus'un Hikâyeleri (1947), Apartman (1950), Karınca Yuvası (1952), Ekin İti (1953), Köle Hanı (1954) adlı hikâye kitapları yayınlanmıştır. Orman (1954), İki Ağızh Bıçak (1955) adlı iki uzun tikâyesi de, tefrika olarak yayınlanmıştır. Kitaplara girmeyen çok sayıdaki hikâyesi ise, ;azete ve dergilerde kalmıştır. Bunlar da bulunarak, tarafinuzdan incelenmiştir. İlhan tarus'un yayınlanmış üç tiyatro eseri vardır. Bunlar Ceza Hâkimi (1940), ir Gemi (1942) ve Suavi Efendi (1962)dir. Kaynaklarda zikredilen daha başka tiyatro kerterinin ise, çeşitli sebeplerle basılmadığı ya da kaybolduğu anlaşılmıştır. I İlhan Tarus, 1954'te yazdığı Samanpazan ile, romancılığa ilk adımım atmıştır. Bunu, `otobiyografik` bir roman olan Yeşükaya Savcısı (1955) takip etmiştir. Var Olmak (1957), yazarın, Millî Mücadele dönemini anlatan romanlarından ilkidir. Daha : sonra bu dönemi anlatan Hükümet Meydanı (1962), Vatan Tutkusu (1967) romanlarım yazmıştır. 1958'de yazdığı Duru GöT&z ise, memlekette görülen çarpıklıkların ve yapılan yanlışlıkların ağır eleştirisi vardır. İlhan Tarus, yaşadığı dönemde gelişen edebî hareketlerin herhangi birisi içinde yer almamıştır. O, benimsediği `sosyal endişe` ile eserlerini vermiş, ömrü boyunca bu anlayışına bağlı kalmıştır. Sosyal gerçekçilik anlayışıyla,toplum hayatındaki eksiklik ve yanlışlıklan, menfaat çatışmalarım, bu anlayış çerçevesinde göstermeye çalışmıştır. Yaklaşık 35 yıllık yazı hayatında verdiği çok sayıdaki eseriyle İlhan Tarus, edebiyat tarihimizdeki yerim almaya hak kazanmıştır. XI

ABSTRACT İlhan Tarus, particulary known for his and novels in the Turkish Literature of the Republican period, was born in Tekirdağ, February 27,1907. After he worked in Pazarcık, Edirne and Kayseri as a public prosecutor and a judge, he started his literary cireer in 1932 when he was dismisse from his job. He joined the literary world for the first time when he wrote dramas. As he couldn't achieve the desired success in that field, he went on to produce stories. His first ory book, Dr. Monro's Letter, was published in 1938. His other stories; Tarus 's 'tones (1947), The Block of Apartements (1950), The Ants' Nest (1952), The Dog of the Crop (1953), and The Slavres' Inn (1954) were introduced respectively. His two long stories appeared serially. A lot of his stories, which couldn't exist in books, remained in newspapers and magazines. 1 have found and studies them as well. Theree of his plays, The Criminal Judge (1940), A Ship (1942), and Suavi Efendi (1962) were published. Other plays of his, mentioned in source books, are believed not to have been published, or they disappe ared.' Tarus proceeded to his novelist career with Samanpazan (1954). It was followed by The Prosecutor of Yesilkaya (1955), an autobiographic novel. To exist is the first of tjhose reflecting the years of War of Independence. He later narrated that period in different ways: City Hall Square (1962) and Patriotism (1967). The Calm Lake (1958) includes a profound criticism of the errors and defect occurred in our country. fihan Tarus didn't participate in any literary movement developed in his lifetime. He produced his works regardful of the `social anxiety` he appreciated so much, and he was always loyal to this principle. Tarus exerted himself to exhibit the defects and conflicts of interest in the society, by means of the idea of social realism. Ûhan Tarus deserves to occupy a good place in the history of Turkish Literature, ue to his many works of 35-years career. xn