Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının bireysel girişimcilik algıları ile eleştirel düşünme standartları arasındaki ilişkinin incelenmesi

Abstract

Küreselleşen dünya düzeni içerisinde toplumlar siyasi, sosyal ve ekonomik yapılanmalarının devamlılığını sağlayabilmek için yaratıcı ve yenilikçi bireylere ihtiyaç duymaktadır. Toplumların nitelikli insan gücünü yetiştirmede gerekli kıldığı girişimcilik konusu ulusal ve uluslararası boyutta önemli bir konu haline gelmiştir. Nitekim bilgi toplumlarının eğitim sistemlerinde de yenilikçi, risk almaktan çekinmeyen, inisiyatifler almada başarılı ve düşüncelerini beceri haline getirebilen girişimci bireylerin yetiştirilmesi amaçlanmaktadır. Bireylerin toplumsal ve ekonomik hayata hazırlanmasında girişimci ruha sahip olmaları, yenilikçi ve yaratıcı düşünmenin ön koşulu olan eleştirel düşünme kapasiteleri ile büyük oranda ilişkilidir. Girişimcilik ve eleştirel düşünme konuları 21. yy'ın önemli becerilerini oluşturmakta ve öğretim programlarında kazandırılması hedeflenen beceriler arasında yer almaktadır. Bireylerin erken yaşlardan itibaren sosyalleşmesini sağlayan sosyal bilgiler dersi girişimcilik ve eleştirel düşünme becerilerini kazandırabilmede etkili bir derstir. Bu amaçla araştırmada geleceğin sosyal bilgiler öğretmen adaylarının bireysel girişimcilik algıları ile eleştirel düşünme standartları arasındaki ilişkinin incelenmesi esas alınmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 2018-2019 eğitim-öğretim yılında Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Eğitim Fakültesinde öğrenim gören toplam 272 sosyal bilgiler öğretmen adayı oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak Yalçın İncik ve Uzun (2017) tarafından geliştirilen `Bireysel girişimcilik algı ölçeği` ile Aybek, Aslan, Dinçer ve Coşkun Arısoy (2015) tarafından geliştirilen `Eleştirel düşünme standartları ölçeği` ve araştırmacılar tarafından hazırlanan kişisel bilgi formu kullanılmıştır. Araştırmada sosyal bilgiler öğretmen adaylarının eleştirel düşünme standartları ile bireysel girişimcilik algıları arasında pozitif yönde orta düzeyde anlamlı bir ilişki olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Eleştirel düşünme standartları değişkenler açısından incelendiğinde ise cinsiyet, sınıf, kardeş sayısı, mezun olunan lise türü, anne eğitim düzeyi, kitap okuma sıklığı değişkenlerinde istatistiksel açıdan anlamlı fark bulunmuştur. Aile tipi, aile gelir düzeyi, yetiştiği yerleşim yeri, baba eğitim düzeyi, gazete okuma sıklığı, tartışma programlarını takip etme sıklığı, değişkenleri ile eleştirel düşünme standartları arasında istatistiksel açıdan anlamlı fark bulunmamıştır. Bireysel girişimcilik algıları çeşitli değişkenler açısından incelendiğinde ise cinsiyet, sınıf, aile tipi, aile gelir düzeyi, mezun olunan lise türü, anne-baba eğitim düzeyi, anne- baba meslekleri, girişimciliğe ilişkin seminer kurs ders alma durumu, iş deneyimi değişkenlerinde istatistiksel açıdan anlamlı farklılık bulunmazken, kardeş sayısı, yetiştiği yerleşim yeri değişkenlerinde istatistiksel açıdan anlamlı farklılık olduğu sonuçlarına ulaşılmıştır. Anahtar Kelimeler: Sosyal Bilgiler, Girişimcilik, Eleştirel Düşünme

In a globalizing world order, societies need creative and innovative individuals in order to maintain their political, social and economic restructuring. Entrepreneurship required by the societies to train qualified manpower has become an important issue at both national and international levels. As a matter of fact, it is aimed to educate entrepreneurial individuals who are innovative in the education systems of information societies, who are not afraid to take risks, are successful in seeking initiatives and can convert their thoughts into skills. The entrepreneurial spirit of individuals in preparing for social and economic life is highly related to their critical thinking capacities, which is a prerequisite for innovative and creative thinking. Entrepreneurship and critical thinking are important skills of the 21st century and are among the skills which are aimed to be acquired in the curriculum. The social studies course, which enables individuals to socialize from an early age, is an effective course in gaining entrepreneurship and critical thinking skills. For this purpose, the research is based on the relationship between the individual entrepreneurship perceptions and critical thinking standards of prospectus social studies teacher candidates. The study group of this research consists of 272 social studies teacher candidates, 186 female and 86 male who study in Niğde Ömer Halisdemir University, Faculty of Education in 2018-2019 scholar year. In this reseach, `Individual entrepreneurship perception scale` developed by Yalçın İncik and Uzun (2017) and `Critical thinking standards` developed by Aybek, Aslan, Dinçer and Coşkun Arısoy (2015) and personal information form prepared by the researchers were used as data collection tools. In the study, it was concluded that there was a positive and moderate significant relationship between the critical thinking standards of social studies teacher candidates and their perceptions of individual entrepreneurship. When the critical thinking standards were examined in terms of variables, it was found that there was a statistically significant difference in terms of the variables of gender, grade, number of siblings, type of high school, mother education level and frequency of reading books. There was no statistically significant difference between family type, family income level, the place where they were raised, father education level, frequency of reading newspaper, frequency of following discussion programs and critical thinking standards. When the perceptions of individual entrepreneurship were analyzed in terms of various variables such as gender, grade, family type, family income level, type of high school, parental education level, parental professions, entrepreneurship seminar course taking status, work experience variables, there were no statistically significant differences, while there were statistically significant differences between the number of siblings and the place where the were raised.Key words: Social Sciences, Entrepreneurshıp, Critical Thinking