İhracat hedef pazar seçiminde yapay sinir ağı ile öngörü

Abstract

İhracat yapan firmaların hedef pazar seçimleri ve hedeflenen pazara ilişkinihracat öngörüsünde bulunması, firmanın karlılığı ve sürdürülebilir bir ihracativmesinin sağlanması açısından önemli bir konudur. Bu amaçla araştırmada, ihracattahedef pazar seçiminde yapay sinir ağı kullanılarak bir öngörü uygulaması yapılmıştır.Çalışmanın ilk bölümünde ihracat kavramı ele alınmış, ihracat çeşitleri,Türkiye'de ihracatın gelişimi ve uluslararası ticarette ihracatın önemine değinilmiştir.İkinci bölümde hedef pazar seçimi konusu incelenmiştir. Bu doğrultuda pazarçeşitleri, hedef pazar seçimi ve hedef pazar seçme kriterleri değerlendirilmiştir.Üçüncü bölümde ise yapay sinir ağları konusu işlenmiştir. Yapay sinir ağlarınınkullanım alanları, avantajları ve dezavantajlarına yer verilmiştir.Çalışmanın son bölümünde `Artificial Neural Network - Yapay Sinir Ağı` ilehedef pazar öngörüsü üzerine bir uygulama geliştirilmiştir. Uygulamada örnek veriolarak, uluslararası gümrük tarifesinde ilk dört basamağı 0813 olarak kodlanmış olan` kurutulmuş meyveler ve sert kabuklu meyveler `in ihracat miktarları üzerindeçalışılmıştır. Girdi verileri, Uluslararası Ticaret Merkezi (International Trade Center– ITC) tarafından yayınlanan ITC Trade Map bilgi bankasından alınmıştır. Bu veriler2004 - 2018 yılları arasında hedef ülkelere Türkiye' den ve diğer ülkelerden yapılanaylık ihracat miktarlarını kapsamaktadır. Oluşturulan model sonucunda; öngörülmekistenen ihracat miktarları, gerçekleşen ihracat miktarlarından %6 ila %23 arasıoranlarındaki hata payı farklar ile bulunmuştur. Elde edilen veriler sonucundagerçekleşen ihracat miktarlarının önemli oranda örtüştüğü ve dolayısıyla modelin iyisonuçlar verdiği görülmüştür.Anahtar Kelimeler: İhracat Hedef Pazar Seçimi, Öngörü, Potansiyel Ülke,Yapay Sinir Ağı

The target market selection and the forecasting export for targeted market is animportant issue in terms of the profitability and sustainability of exporter. For thispurpose, in this research, Artificial Neural Network is utilized to implement theforecasting process regards the target market selection issue in export.In the first part of the thesis, the concept, various types, the development of theexport in Turkey and the importance of the exports in international trade is presented.In the second part, the target market selection issue is presented and consequently,market types, target market selection and target market selection criteria wereinvestigated. In the third chapter, the subject of the artificial neural networks isrepresented and the applications of artificial neural networks, its advantages anddisadvantages are included.In the last part of the research, an application on the target market forecastinghas been developed based on the Artificial Neural Network. In the implementationpart, export quantities of the sample data from the first four digit of HS Code 0813 as`dried fruits and nuts` are utilized. Input data were obtained from the InternationalTrade Center – ITC database. Corresponding database includes the monthly exportquantities between 2004 - 2018. As a result of the utilized model, desired exportquantities are forecasted with the 6% and 23% error ratio value. As implied from theresults, it is realized that the export quantities are matched seriously and thus themodel has represented high performance in target market selection issue.Keywords: Export Target Market Selection, Forecasting, Potential Country,Artificial Neural Network