Okul dışı öğrenmeye ilişkin sosyal bilgiler öğretmenlerinin görüşleri

Abstract

Bu çalışmanın amacı sosyal bilgiler dersi ile okul dışı öğrenme ilişkisine yönelik sosyal bilgiler öğretmenlerinin görüşlerini incelemektir Çalışmada okul dışı öğrenmenin yapılandırmacı yaklaşım açısından önemi ve öğretimde etkililiğe katkısı irdelenmek istenmektedir. Günümüzde yaşanan son gelişmeler ve değişimler sadece sınıf içine bağlı öğrenme-öğretme değil, yaşamın her aşamasında hayat boyu öğrenmeyi gerekli kılmaktadır. Öğrencilerde öğrenme sadece davranış değişikliği nezdinde değil de öğrencinin duygu, düşünce, davranış ve becerilerinin değişip çeşitlendirilmesi beklenilmelidir. Burada da okul dışı öğrenme, dünyayı ve çevreyi anlamlandırma, yaşamda aktif rol alma, bilgiyi yapılandırma, bilgiyi yeniden üretme ve hayata ilişkin sosyal değerleri kazandırabilme çerçevesinde ele almaktadır. Tüm bu bağlam içinde sosyal bilgiler dersi ve okul dışı öğrenme ilişkisine bakıldığında, sosyal bilgiler dersi okul dışı öğrenmeyi destekler niteliklere sahip derstir. Araştırmanın çalışma grubunu 2017-2018 eğitim-öğretim yılında Niğde ilinde bulunan 12 ortaokulda bulunan 24 sosyal bilgiler öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırmada nitel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Veri toplama aracını 8 adet açık uçlu sorudan oluşan yarı yapılandırılmış görüşme formu oluşturmaktadır. Görüşme formu oluşturulurken uygulamalar sonucunda başta okul dışı öğrenme kavramının kapsamı ve okul dışı öğrenmenin diğer öğrenme biçimleriyle ilişkisi irdelenerek sosyal bilgiler dersinde okul dışı öğrenmeye ilişkin sosyal bilgiler öğretmenlerinin görüşlerini almak ve çalışma kapsamında öğretmenlerimizin okul dışında öğrenmenin kalıcılığını ve verimliliğini sağlamak maksadıyla; öğrencilerin bizzat yaparak ve yaşayarak öğrenmelerine katkıda bulunmak için sosyal bilgiler öğretim programı çerçevesinde 2005 yılında benimsenen yapılandırmacı yaklaşımı destekleyerek sosyal bilgiler öğretmenlerinin okul dışı öğrenmeye ilişkin bilgi ve beceri kapasitelerini yoklayarak, sosyal bilgiler öğretiminde okul dışı öğrenmeye ilişkin ne tür etkinlikler yapılabileceği ve okul dışı öğrenmenin kapsamını yoklayan sorulara yer verilmiştir. Açık uçlu yarı yapılandırılmış görüşme formundan elde edilen veriler betimsel analiz yapılarak irdelenmiştir. Verilen cevaplar doğrultusunda temalar oluşturulmuş, oluşan temalar ilişkilendirilerek, sosyal bilgiler öğretmenlerinin görüşleri araştırmacı tarafından yorumlanmıştır. Genel olarak okul dışı öğrenme, sosyal bilgiler öğretmenleri tarafından da farklı yollardan dersin zenginleştirilerek işlenmesinin hedef- kazanımlara ulaşmada birincil öneme sahip olduğu saptanmıştır. Ayrıca okul dışı öğrenmenin sosyal bilgiler dersinin genel amaçlarıyla ilişkili olduğu, bu amaçları öğrencilere kazandırma sürecinde son derece etkili olduğu vurgulanmıştır. Çalışmanın sonucunda, okul dışı öğrenme kavramına ilişkin görüşlerde, okul-toplumsal hayat bağlamında toplumun tüm alanlarına etki eden, bireyin sosyalleşerek vatandaşlık bilincini süreç boyunca ele alan bir kavram olduğu ifade edilmiştir. Bununla beraber sosyal bilgiler öğretmenleri, okul dışı öğrenme ve sosyal bilgiler öğrenme ortamları konusunda bilgi sahibi oldukları saptanmıştır. Sosyal bilgiler öğretiminde okul dışı öğrenme ortamlarının zenginliği ve çeşitliliğinin farkında oldukları, okul dışı öğrenmenin bireyin eksik ve sıkıcı öğrenmesinin dışında eğlenerek ve isteyerek öğrenmesi açısından verimli olduğunu belirtmişlerdir. Okul dışı öğrenmenin öğretimi çeşitlendirerek zenginleştirdiği vurgulanmıştır. Okul dışı öğrenme ve informal öğrenme arasındaki fark ve benzerliklerini saptayabildikleri, informal öğrenmelerin okul dışı öğrenme kapsamı dışında kaldığını ifade etmişlerdir. Bu öğrenmelerin gelişi güzel plansız-programsız olduğu oysaki okul dışı öğrenmenin belli müfredata bağlı kalınarak plan dâhilince uygulamaya yönelik yaparak yaşayarak öğrenme imkânı sunan çok bileşenli öğrenme süreci olduğu belirtilmiştir. Okul dışı öğrenmeyi diğer öğrenme türleri ve ortamlarından ayırabildikleri, sosyal bilgiler dersinin amaçlarının okul dışı öğrenmeyle ilişkili olduğu, okul dışı öğrenmenin yaparak yaşayarak ve kalıcı öğrenme sunduğuna ulaşılmış. Sosyal bilgiler öğretiminde okul dışı öğrenmenin kullanım alanı çok geniş olduğu saptanarak okul dışı öğrenme ortamlarından sıkça faydalanılması gerektiği vurgulanmıştır. Sosyal bilgiler dersinin işleniş çeşitliliğini artırır. Bugüne kadar okullardaki eğitim-öğretim faaliyetleri, kısır döngüde ele alına gelmiştir. Yenilenen öğretim programları yapılandırmacı yaklaşım kapsamında okul dışı öğrenmeyi desteklemektedir. Sosyal bilgilerde okul dışı öğrenme bireyin içinde bulunduğu toplumun kültürünü benimseme ve topluma uyum sağlama konusunda birinci derece önemlidir. Öğretmenler, sosyal bilgilerde okul dışı öğrenmenin kullanılması halinde öğretimi pek çok yönden verimli kılacağını belirtmişlerdir. Bu konuda öğretimin temel bileşenlerinden olan öğretenler bilinçlendirilerek okul dışı öğrenmeyi etkili kılmaya yönelik seçenekler artırılmalı ve teşvik çalışmaları yapılmalıdır.

The aim of this study is to present the relationship between school and life in terms of the effect of out of school learning and giving experience to the students by taking the social studies teachers' opinions about out of school learning in teaching social studies. It is tried to be stated the level of adaptation of out of school learning to the social studies by focusing on the integration of the interaction between the main components of the teaching process such as instructive, learner and learned information. In this study, it is examined the importance of out of school learning in terms of modern constructive approach and the contribution of its effect in teaching. The developments and changes, which are experienced in these days, make essential not only in-class learning and teaching but also the life-long learning in each process of the life. The student's learning necessitates the learning in the eye of behavioural change. Moreover, the student's learning calls for the variation of student's perception, thought and ability. At this point, out of school learning deals with the interpretation of the world, taking active role in life, the configuration of information, the reproduction of knowledge and obtaining the social values. Accordingly, the social studies lesson advocates out of school learning in relation to learning-teaching process. The working group of this study consists of 24 social studies teachers at 12 schools in Niğde in 2017-2018 academic year. In this study the qualitative research technique is used. The data collection tool is semi-structured interview form which includes 8 open ended questions While creating the questionnaire, the scope of the concept of out-of-school learning and the to get the opinions of social studies teachers about out-of-school learning in social studies course by examining the relationship with other learning styles and in order to ensure the persistence and efficiency of learning outside the school; by supporting the constructivist approach adopted in 2005 within the framework of the social studies education program in order to contribute to the students' learning by doing and experiencing themselves, questions about what kind of activities can be done about out-of-school learning and the scope of out-of-school learning in social studies education were included.The data, which is acquired by the form of open ended questions, is examined through descriptive analysis. In accordance with the answers, themes are created and the opinions of the social studies teachers are interpreted by the researcher. At the end of this study, out of school learning presents the individual, who deals with the citizenship consciousness, as an object, In addition, social studies teachers have knowledge about out-of-school learning and social studies learning environments, are aware of the richness and diversity of out-of-school learning environments in social studies education, out-of-school learning provides endless environments for the individual to learn by having fun and willingly, in addition to missing and boring learning, enriched by diversifying teaching; identify differences and similarities between informal learning and out-of-school learning, informal learning is outside the scope of out-of-school learning, that the development of these learning is good unplanned, whereas out-of-school learning is a multi-component learning process that allows learning by practicing within the plan by adhering to a certain curriculum, distinguish out-of-school learning from other learning types and environments, that the objectives of social studies course are related to out-of-school learning, out-of-school learning has been achieved by doing and experiencing permanent learning and it was emphasized that the use of out-of-school learning in social studies teaching is very wide and it should be used frequently in out-of-school learning environments.Social studies lesson introduces eternal varieties about the diversity of teaching. By this time, education activities in schools are performed in vicious circle. The renewed education programs support out of school learning. At this point, teachers should be raised awareness about out of school learning. Out of school learning at the social studies is very important in terms of complying with the society. Teachers believe that out of school learning is effective in education. In general terms, teachers emphasise that out of school learning has great importance in the way of teaching lesson. Moreover, out of school learning is related to the general principles of social studies lesson and it is effective in the students' acquisitions of these principles.