Çevre koruma bağlamında Türk Silahlı Kuvvetleri`nin bugünü ve geleceği

Abstract

öz Dünya'da ve ülkemizde çevre sorunlarının artması sonucu; 1970'Ii yıllardan sonra çevrecilik hareketi dalga dalga yayılmıştır. Türk Silahlı Kuvvetlerinde de Türk askerinin doğasında olan `tertip ve düzen` bilinci ile `çevrecilik` modern ordu anlayışı ile gelişmiştir. Kızılderili Reisinin yüzelli yıl önce ortaya sürdüğü ` beyaz adam kendi çöplüğünde boğulmaya başlayacak `kehaneti bugün tüm Dünya'da çevre sorunları yumağı olarak karşımızda durmaktadır. Cennet vatanımızda hızlı çölleşmeden nasibini almaktadır. Çarpık kentleşme ve kamçılanmış tüketim ekonomisi ile güzel yurdumuzun lale bahçelerinin çöp yığınlarına dönüşmesi ne yazıkki hızla devam etmektedir. 1972 yılında toplanan Stocholm Konferansında Çevre Dünya Platformu taşınmış, tekslogan ` Tek Dünyamız ` ( Only One Earth ) olarak belirlenmiştir. 1992 yılındaki Rio Dünya Zirvesinde çevrenin çözümlerinin sadece devletler arasında değil toplumların tüm kesimlerinin rol almalarıyla mümkün olacağını vurgulayan ve bunu karar metinlerine geçiren ilk dev konferans olmuştur. Rıo'nun sloganı ` Dünya Avucumuzda ` ( In Our Hands ) şeklinde seslendirilirken, çevre sorunlarının artık nihai çözümlere kavuşturulması gerektiği anlatılmak istenmiştir. Yeni bir çağa hızla yaklaşırken, Türkiye'nin artık `tören çevreciliği`- nden uzaklaşarak gerçekçi çözümlere el atmasının zamanı gelmiştir. Türkiye bazı problemlere rağmen çevre konusunda mevzuat ve kurumsallaşma bakımından uluslararası çerçevede bir hayli mesafe almış durumdadır. Silahlı Kuvvetler bu konuda öncü rolü oynamış denebilir. Türkiye'nin en ücra köşesindeki Kıt'a ve Karargahlar halkımıza örnek teşkil edecek çevre temizliğine sahiptir. Burada asıl sorun kirlenmenin önlenmesinden daha çok, kaynakların 111rasyonel kullanılması için kısa, orta ve uzun vadeli hedefleri iyi tespit edebilmektedir. Ekonomik açıdan çevre yatırım gerektiren bir unsur olmakla birlikte, bir dönem sonra maliyetini telafi edici maddi ve manevi kazançların sağlanacağı muhakkaktr. Türk Silahlı Kuvvetleri, henüz çevre ile ilgili tüm faaliyetleri takip, kontrol eden, eğiten koordine eden ve Türkiye'de veya yabancı ülkelerde büyük tazminat ödemelerine neden olmayacak şekilde her askerde çevre koruma bilincini oluşturacak bir teşkilatlanma bulunmamaktadır. Ancak her kuvvetin kendi bünyelerinde konu ile alakalı yapılan çalışmalar neticesi çıkarttıkları prensip emirler mevcut olup çevre kirliliğini önleyici tedbirleri kapsamaktadır. Bu çalışma ile sorunları ve çözümleri yanyana getirerek bilinçli çevrecilik yapan Türk Silahlı Kuvvetlerine katkıda bulunmak istiyorum. IV

ABSTRACT As -a result of growing enviromental problems in our country and all over the globe; `Environmentalist Movement` spread out m waves after 1970s. In Turkish Armed Ferces, `Modern Army` understanding has built up the ` order and tidiness ` consciousness and `enviromentalism` wich are in Turkish Soldiers' nature. The prediction made by the Red Skin Chief a hundred and fifty years ago that white man would be strangled in his trash and garbage has been faced with a great deal of environmental problems all over the World. Our contry is also affected from fast wilderness. Unplanned urbanization and aggressive consumer economics continue to force our country to become a desert or a garbage mass. `Only One Earth `was determined as the only slogan of the` Environment Earth Platform` assembled in Stocholm Conference. The fact that solutions for enviromental problems can not be found only between countries but also by the cantribution of the members of our society was emphasized and principles were determined at Rio Earth Summit in 1992. While the slogan in Rio was `In our Hands`, the theme was to find the ultimate solution for the enviromental problems. While we are approaching a new century, Türkiye should keep away from `Ceremonial Environmentalism` and work on finding realistic solutions for environmental problems. Despite some problems, the environmet-related regulations and institutionalization have been developed in Türkiye before many countries in international arena. Turkish Armed Forces had real contributions in those areas. Military segments and headquarters continue to serve as a model to our public in environment cleanliness. Here, the problem is not to eliminate thepollution problems. in order to use the resources rationally, short - run and long- run objectives have to be determined accurately. From economic perspective, environment is not only an element that needs investraent, but also will provide some material and moral benefıts that cover the cost of investments. Turkish Armed Forces has not been able toc plan, coordinate and lead ali the environment - related activities yet. And stili, there is no organization that will build - up environment protection consciousness in every soidier. However every forces hawe some principles and nıles about environmental pollution which are developed after same experience. These principles and rales aim to provide the precautions that prevent environment pollution. This project aims to contribute to environment conscious Turkish Armed Forces afforts to prevent environment pollution by analyzing the problems and providing solutions for the problems. 4 vi