Geology of the Sarılar (Hacıbektaş-Nevşehir) region, central Anatolia, Turkey

Abstract

ö z SARILAR (HACIBEKTAŞ-NEVŞEHİR) YÖRESİNİN JEOLOJİSİ ORTA ANADOLU, TÜRKİYE YUSUFO?LU, Halil Yüksek Lisans Tezi, Jeoloji Müh. Böl. Tez Yöneticisi: Yrd.Doç.Dr. Göksenin ESELLER Haziran 1989, 73 Sahife Bu çalışmada, Kırşehir Massif inin güney kesiminde yer alan Sarılar (Hacıbektaş-Nevşehir) yöresindeki Ter siyer kayaçlarmın haritalaması, petrografik tanımla maları, paleontolojik tayinleri ve çökelme ortamları çalı şılmıştır. Çalışma sahasında en yaşlı kayaçlar Erken(?) ve Orta (?) Eosen Yaşlı Kartal Formasyonunun alüvyon yelpaze çö- kelleri olup, alt kısımda `Konglomera üyesi`, üst kısımda `kumtaşı-miltaşı üyesi`nden oluşmuştur. Bu formasyon, Orta Eosen (Lütesiyen) yaşlı, sırayla sığ deniz, yamaç-havza arası ortamlarında çökelmiş, Kartalkaya fossilli kireçtaş- ları ve Altıpınar kumtaşı-marn ardalanması tarafından trans- gresif olarak örtülmektedir. Daha üstte, konglomera kumtaşı ve çamurtaşl arından oluşmuş olup akarsu ortamında çökelmiş, Geç Oligosen-Erken Miyosen (?) yaşlı İncik Formasyonu açılı bir uyumsuzlukla yukarıdaki birimlerin üzerine gelir. İncik Formasyonu ve alttaki yaşlı birimler; Üst Miyosen-Pliyosen yaşlı, akarsu ve göl ortamında çökelmiş onaysız üç birim içeren Kızılırmak Formasyonu tarafından açılı bir uyumsuz lukla örtülmektedirler. `Alt birim` konglomera, kumtaşı ve yarı tutturulmuş kum, mil ve killerden oluşur. `Orta birim` pomzalı tüfler ve`üst birim tüffif've kumlu karbonatlardan oluşur. -v-Açılı uyumsuzlukların, küçük ve /veya büyük ölçekli kıvrım ve fayların varlığı, bölgenin iki defa tektonik sı kışma fazlarından etkilendiğini ortaya koymuştur. Birinci tektonik sıkışma, Eosen sonunda, Kartal Formasyonu (Alt(?) ve Orta(?) Eocene), Kartalkaya ve Altıpmar formas yonlarının (Orta Eosen) çökelimler inden sonra meydana gel miş ve İncik Formasyonunun çökelimiyle sonuçlanmıştır. İkin ci tektonik sıkışma, Geç Miyosen' de meydana gelmiş ve yatay veya tatlı eğim yapan Kızılırmak formasyonunun çökelimine neden olmuştur. Anahtar Kelimeler: litostratigraf i, petrografik tanımlama lar, Yapısal özellikler, Sarılar (Hacı- bektaş-Nevşehir) yöresi. -vı-

ABSTRACT GEOLOGY OF THE SARILAR (HACIBEKTAŞ-NEVSEHİR) REGION CENTRAL ANATOLIA, TURKEY YUSUFO?LU, Halil M.S. in Geological Engineering Supervisor: Asst.Prof.Dr. Göksenin ESELLER June 1989, 73 Pages Geology of the Sarılar (Hacıbektaş-Nevşehir) region in the southern part of the Kırşehir Massif has been studied mapped and petrographic descriptions, paleontological determinations and depositional environments of the Tertiary- rocks in the area have been investigated. The oldest rocks in the study area are the alluvial fan deposits of the Kartal Formation which are of the Early (?) and Middle (?) Eocene age and composed of `conglomerate member` at the base and `Sandstone-siltstone member `at the top. This formation is transgressively overlain by the fossilliferous limestones of the Kartalkaya and sandstone-marl alternations of the Altipmar formations which were deposited in a shallow marine to slope-basin environments respectively; in the Middle Eocene (Lutetian). Higher, the İncik Formation which is of the Late Oligocene- Early Miocene (?) age and consists of conglomerates, sandstones and mudstones, deposited in fluvial environment, unconformably overlying the above formations. The İncik Formation and underlying older units are unconformably overlain by the Kızılırmak Formation which is of the Late Miocene-Pliocene age and composed of three informal units which were deposited in a fluvial to shallow water -111-lacustrine environments. The`lower unit `is composed of conglomerate, sandstone and semi-consolidated sand, silt and clays. The `middle unit `is made up of tuffs containing pumice fragments and the `upper unit `consists of tuffites and sandy carbonates. The presence of the angular unconformities, small- and/or large scale folds and faults suggest that; the region has been affected by two tectonic deformational phases. The first tectonic deformation had taken place after the deposition of the Kartal Formation (Lower (?) and Middle (?) Eocene), Kartalkaya and Altipmar formations (Middle Eocene), resulted in deposition of the încik Formation. The second tectonic deformation occured during the Late Miocene caused the deposition of the Kızılırmak Formation which is horizontal or gently dipping. Keywords: lithostratigraphy, petrographic descriptions, structural features, Sarılar (Hacıbektaş-Nevşehir) region. -iv-