Isparta İli`nde özürlülük epidemiyolojisi

Abstract

142 ÖZET İSPARTA İLTNDE ÖZÜRLÜLÜK EPİDEMİYOLOJİSİ Özürlülük, sakatlık ve engelilik tüm toplumların en önemli sorunlarından biridir. Bazı özürlerden ve sakatlıklardan korunulabilir, pek çoğunun da sakat kişilerin eğitimi ve rehabilitasyonu ile bağımlılıktan kurtarılabilir olması konunun önemini artırmaktadır. Ülkemizde özürlü sayısı ve bu gruba ait özellikler tam olarak bilinmemektedir. Bu konuda mevzuat, özürlülere hizmet veren kurumlar sayı ve nitelik olarak yetersizdir. Bu nedenle özürlülük toplumların üzerinde önemle durmaları gereken bir sorun olmaya devam etmektedir. Bu çalışma İsparta İl genelinde özürlü kişi sayışım bulmak, bu özürlerin nedenlerini belirlemek ve özürlerin yol açtığı engellilik durumunun boyutlarını saptamak için uygulandı. Özürlülük prevalansını saptamak amacıyla DSÖ özürlülük sınırlaması kullanıldı. Tabakalı örnekleme yöntemiyle seçilen hanelerde yaşayanlara bu sınıflamaya göre özürlülük değerlendirmesi yapıldı. 959 hanede tüm yaşlarda 3500 kişi tarandı. Araştırılan topluluğun %12.7'sinde özür, %5.4'ünde sakatlık saptandı. En sık görülen özür türleri sırayla, visseral bozukluklar (%55.0), kas iskelet sistemi bozuklukları (%23.8), göz ve görme bozuklukları (%6.1), ile psikolojik bozukluklardı (%4.9). Özürlerin %5.7'si doğuştan mevcuttu (prevalans 10/10.00). Diğerleri yaşlılık (%11.2), enfeksiyonlar (%5.7), ev kazası (%2.3), iş kazası (%1.0>, trafik kazası %1.0) sonucu gelişmişti. 65 yaş üstündekilerin %45.5'i özürlü, %28.8'i sakattı. Kadınlarda özürlülük erkeklere göre anlamlı şekilde âzlaydı (p= 0.000), sakatlık ve engellilik için böyle bir fark yoktu. Altı yaşından büyük olan özürlülerin %21.9'u, sakatların %34.4'ü okur yazar değildi.143 Düşük eğitim ve sosyoekonomik seviye ile sakatlık ve engellilik sıklığı arasında anlamlı şekilde ilişkili olduğu tespit edildi. Araştırmamızın sonucunda tüm özürlülerde eğitim ve sosyal seviye düşüktü ve özürlülerin sosyal problemleri ve rehabilitasyona gereksinimleri öncelikle göze çarpıyordu, özürü ve engeli bulunan pek çok kişi rehabilitasyon hizmetlerinden yararlanamamıştı. Bu çalışma bu nedenle bölgemizde özürlülerin eğitim ve rehabilitasyonuna verilmesi gereken öneme de işaret etmektedir. Anahtar kelimeler: özürlülük, sakatlık, engellilik, prevalans, rehabilitasyon, İsparta.

144 SUMMARY Epidemiology of impairment in İsparta Province. impairment and disability and handicap are the most important problems all of the world. Some of impairments are preventable. Most of disabled persons can be independent for education and rehabilitation. Now we are not know how many disabled and handicapped in Turkey and what are their characteristics. So that this problem very important. This survey was conducted in general area of İsparta province to obtain the prevalence of impairment, disability and handicape. The survey also aimed to identify the causes of impairments and to analyse the nature and extent of the handicaps resulting from these impairments. Because of estimation of impairment prevalence. The DSÖ impairment, disability and handicap classification was used and it was aplied to those living in dwellings located in disticts selected according to the population. 3500 person residing in 959 households selected using a multidtage cluster sampling method were screened. It was found that 12.7% of the population had an impairment and 5.4% of the population had a disability. The most common problems were visceral (55.0%), skeletal (23.8%), oculer (6.1%) and phsycihological (4.9%)impairments. 5.7% of impairments were congenital (prevalence of population is 10/1000). The others 1 1.2 % secondary to infectious diseases, 2.3 % as a result of (house) accident and 1.0 % as a result of work accident and 1.0% due to traffic accidents. 45.5% of over age 65 had an impairment and 28.8% of this age group was disabled. The prevalence of impairment was higher in women than men, but did not differ significantly between disability and handicap. 21.9% of impairment persons and 34.4% disabled persons over age 6 had received no education. The analyses identified low education and low socioeconomic status as important correlates of the prevalence of disability and handicape.145 Result of this study estimated, the educational and social levels were low among all the disables. Economical problems and rehabilitation requirments were the major problems. A high proportion of person with impairment and handicap were not given any rehabilitation services. So that, the results of our study shows us that we have to give more importance to disables educational and occupational problems in our country. Key words: impairment, disability, handicapped, prevalence, rehabilitation, İsparta.