Aktif multipl sklerosis lezyonlarının belirlenmesinde manyetik rezonans görüntülemenin rolü

Abstract

67 ÖZET Aktif Multipl Skleroz Lezyonlannın Belirlenmesinde Manyetik Rezonans Görüntülemenin Rolü AMAÇ: Multipl sklerozda (MS) konvansiyonel yaklaşımla karşılaştırıldığında MS aktivasyonunu belirlemede difüzyon ağırlıklı görüntüleme (DAG), manyetizasyon transfer (MT) görüntüleme ve geciktirilmiş görüntülemenin etkisini değerlendirmek. GEREÇ VE YÖNTEM: Çalışmaya klinik olarak MS tanısı almış veya MS ön tanısı düşünülen ve manyetik rezonans görüntüleme (MRG) için gönderilen 22 hasta alındı. Görüntüleme 0.2 T açık MR da gerçekleştirildi. Tüm olgularda aksial planda prekontrast FSE T2, FLAIR, DAG, non-MT SE T1 ve MT SE T1 görüntüler yanısıra kontrast verilmesini takiben 5 ve 15 dakika gecikme uygulanarak postkontrast non- MT SE T1 ve MT SE T1 görüntüler elde olundu. Prekontrast görüntüler MS lezyonu belirleme açısından, postkontrast görüntüler ve difüzyon ağırlıklı görüntülemeler de MS lezyonlannın aktivitesini belirleme açısından değerlendirildi. Kontrastlanan plaklar sayı, boyut ve kontrast/gürültü (C/N) oranlan açılarından her bir çekim grubunda karşılaştırıldı. BULGULAR: Yirmi iki vakada belirlenen ortalama MS lezyonu sayısı açısından görüntüleme yöntemleri karşılaştırıldı ve en iyi sonuçlar FSE T2 görüntülemede tesbit edildi. Sırasıyla FLAIR, MT SE T1 ve non-MT SE T1 görüntüleme FSE T2 görüntülemeyi takip etmekte idi. Ancak FSE T2 ve FLAIR ile MT SE T1 ve non-MT SE T1 görüntüleme arasında belirlenen ortalama lezyon sayısı açısından anlamlı farklılık saptanmadı. Postkontrast non-MT SE T1 görüntülerde 22 olgunun sadece 3 tanesinde kontrastlanan MS plakları saptandı. Postkontrast MT SE T1 görüntülerde ise bu 3 olguya ek olarak toplam 7 olguda kontrastlanan MS plakları saptandı. Postkontrast non-MT SE T1 görüntülerde erken dönemde 5 adet, geç dönemde 9 adet kontrastlanan MS lezyonu saptandı. Postkontrast MT SE T1 görüntülerde ise erken ve geç dönemde ayrı ayrı 19'ar adet kontrastlanan MS plağı saptandı. Kontrastlanan plakların erken dönemde 14'ü, geç dönemde ise 10'u sadece postkontrast MT SE T1 görüntüler ile gösterildi. Bazı plaklar hem difüzyon sinyali artışı hem de kontrastlanma göstermesine rağmen bazı kontrastlanan plaklar diffüzyon sinyalinde artış göstermedi. Erken ve geç dönemde68 elde edilen postkontrast MT SE T1 görüntülemede plakların C/N oranında anlamlı artışlar mevcutken, plak boyutunda anlamlı farklılık saptanmadı. SONUÇ: MS plaklarının saptanmasında beynin T2 ağırlıklı SE görüntülemesi standart tanı aracıdır. Bir MS plağındaki difüzyon sinyali artışı hastalığın aktivitesi ile tam olarak korele değildir. MT SE T1 görüntüleme, yüksek doz kontrast madde kullanımına veya geciktirilmiş görüntüleme uygulamasına gerek duyulmadan saptanan kontrastlanan plak sayısında artışa neden olmaktadır. Böylece yüksek doz kontrast madde kullanımının ve geciktirilmiş görüntüleme uygulamasının neden olduğu dezavantajlardan sakınılabilir. Anahtar kelimeler: Difüzyon görüntüleme, kontrastlanma, manyetik rezonans, manyetizasyon trasfer, multipl skleroz.

69 SUMMARY Role of magnetic resonance imaging in determining active muitipi sclerosis lesions PURPOSE: To evaluate the effects of the diffusion weighted imaging (DWi), magnetization transfer (MT) imaging and delayed imaging when compared to conventional MR imaging in respect of activation of multipl sclerosis (MS). MATERIALS AND METHODS: Twenty-two patients with clinically diagnosed MS or patients thought to have MS and refered for magnetic resonance imaging (MRI) are included in to this study. Imaging was performed in a 0.2 T open MR. In all patients axial precontrast FSE T2, FLAIR, DWI, non-MT SE T1 and MT SE T1 images and non-MT SE T1 and MT SE T1 images 5 and 15 minutes after administration of the contrast material were obtained. Precontrast images were evaluated for the detection of MS lesion, postcontrast images and diffusion weighted images were evaluted for the detection of the activity of the MS lesions. Plaques that were enhanced with contrast were compared in respect of number, size and contrast/noise (C/N) ratios in each of the image sets. RESULTS: In twenty-two patients the imaging modalities were compared in respect of mean detected MS lesions and best results were obtained in FSE T2 imaging. FLAIR, MT SE T1 and non-MT SE T1 imaging followed FSE T2 imaging in this order. But no statistically important difference were detected between FSE T2, FLAIR and MT SE T1, non-MT SE T1 imaging in respect of mean detected number of lesions. In only 3 of the 22 patients, enhanced MS plaques were detected on postcontrast non-MT SE T1 imaging. In postcontrast MT SE T1 imaging including this 3 patients in totally 7 patients, enhanced MS plaques were detected. In early phase postcontrast non-MT SE T1 imaging 5, and in late phase postcontrast non- MT SE T1 imaging 9 enhanced MS plaques were seen. In the early and late phases of the postcontrast MT SE T1 imaging respectively 19 enhanced MS plaques were seen. 14 of the enhanced plaques in early period, 10 of the enhanced plaques in late period were shown in only postcontrast MT SE T1 images. Some of the plaques demonstrate both increase in the diffusion signal and enhancement but some of the enhanced plaques did not demonstrate increase in the diffusion signal. In early and70 late phases of the postcontrast MT SE T1 imaging significant, increase in the C/N ratios were detected, but there is no significant difference in respect of plaque size. CONCLUSION: T2 weighted SE imaging of the brain is the standart diagnostic tool for the detection of the MS plaques. Increase in the diffusion signal in a MS plaque is not fully correlated with the activity of the disease. MT SE T1 imaging increases the number of the detected contrast enhanced plaques without neccessitating the use of high dose contrast material or delayed imaging. By this way disadvantages of the use of high dose contrast material or delayed imaging can be avoided. Key words: Diffusion imaging, contrast enhancement, magnetic resonance, magnetization transfer, multipl sclerosis.