Isparta ili 2002 yılı mortalite kayıtlarının değerlendirilmesi

Abstract

ÖZETIsparta İli 2002 Yılı Mortalite Kayıtlarının DeğerlendirilmesiBireylerin, sağlıkları ile ilgili çeşitli bilgileri yaşamları boyunca sağlıkkurumlarınca toplanmakta ve belirli kayıt formlarına kaydedilmektedir. Hayatiistatistikler başlığı altında toplanan bu bilgiler arasında ölüm istatistikleri, bir ülkeninsağlık hizmetlerinin kalitesi ve yaygınlığı ile ilgili bilgi vermesi yanı sıra ülkelerarasında kıyaslama yapılmasına olanak sağlamaktadır. Ancak ölümle ilgili bilgilerindeğerlendirilebilmesi için kayıtların yeterli ve güvenilir olması şarttır.Ülkemizdeölümle ilgili bilgilerin tutulması için yasal düzenlemeler olmasına rağmen, ölümbildirimlerindeki bilgilerin doğruluğu kesin değildir.Bu çalışmada, Isparta İli kent merkezinde 2002 yılında meydana gelen toplam1212 ölümün nedenleri, yaş, cinsiyet, görülme ayları gibi parametrelerle olanilişkisinin ortaya konması ile istatistiksel kayıt tutulmasının öneminin vurgulanmasıamaçlanmıştır.Bu amaçla Isparta kent merkezinde 2002 yılında görülen 1212 ölümolgusuna ait ölüm raporları hastane ve sağlık ocaklarında incelenmiştir. Bu olgularaait çeşitli dağılımlar bulgular bölümünde sunulmuştur.Ölümlerin % 80.5'ini 50 ve üzeri yaştakiler oluşturmaktadır. Erkeklerdeölümler kadınlardan daha fazladır. En fazla ölüm % 41.0 ile Tıp Fakültesindegerçekleşmiştir. Ölüm raporlarının %50.5'inde ölüm nedeni geçerli değildir. Hatalıölüm nedenleri olarak kardiyopulmoner arrest (%70.1), kardiak arrest (%21.4),solunum yetmezliği (%2.7) gibi nedenler gösterilmektedir. Hasta dosyalarınınincelenmesinden sonra, Kardiyopulmoner Arrest bildirimli olguların % 21.7'ünün,Kardiyak Arrest bildirimli olguların %35.1'unun, gerçek hastalığının kardiyovaskülerhastalık olduğu ortaya çıkmıştır.Ölenlerin 594'ünün Isparta kent merkezinde yaşadığı belirlendi. Beş yaş altıçocuk ölümlerinin önemli bir bölümü bir yaş altında görüldü (%92.1). İnfantölümlerinin %91.4 neonatal, %8.6'sı postneonatal dönemde idi. Bebek ölüm hızıâ°19.1 olarak belirlendi. Bu hız Türkiye ortalamasından düşüktür. Bebek ölümnedenlerinin başında %68.4 perinatal nedenler, %15.8 kongenital anomaliler olduğubulunmuştur. Perinatal nedenlerin başında prematürite, RDS ve sepsis gelmektedir.Kazalara bağlı ölümler 1-4 yaş grubunda önde gelen ölüm nedenidir.Doğuşta beklenen yaşam süresi 75.9 yıl bulunmuştur. Isparta kent merkezi kabaölüm hızı â°4.0 olarak belirlenmiştir.Beş yaş üstü ölüm bildirimlerinde kardiyovasküler hastalıklar (%32.0), kanserler(%16.5), KOAH (%4.9) başlıca ölüm nedeni olduğu belirlenmiştir. En yaygınkanserler akciğer, mide, SSS, kolorektal ve meme kanserleridir.Ölüm kayıtlarının düzenlenmesinde sorunlar olduğu tespit edilmiştir. Doğumöncesi, doğum ve doğum sonu bakım hizmetlerinin iyileştirilmesi ve ölüm125kayıtlarının doğru düzenlenmesi gereksinimi olduğu ortaya konmuştur. Daha sağlıklıyaşamsal istatistikler için tıp eğitimi ve mezuniyet sonrası eğitimlerde konunun elealınması ve 900 başlıklı ICD 10'un kullanılması önerilmiştir.Anahtar sözcükler: istatistik, ölüm, ölüm raporu, ölüm nedeni, Isparta

SUMMARYAnalysis Of Mortality Reports From The Center of Isparta in 2002Several health information of people are being collected and recorded by healthinstitutions during their lives. Among these informations called vital statistics, deathstatistics give information about the quality and distribution of health services in acountry. They also make the comparison of them with that of other countriespossible. In order to evaluate this information obtained from death statistics, recordsmust be sufficient and reliable. Although the death registrations are standardized,data are not reliable in our country.This study was carried out in order to define the 1212 deaths occurred duringthe year 2002 in Isparta province of Turkey by reason, age, gender and occurrencemonth, and to emphasize the importance of recording.So death certificates of 1212 death events, which occurred in Isparta in 2002and the data from these records, which were obtained from hospitals and primaryhealth care centers, were examined. Several distributions of these deaths are shownin the results section of this study.Most of the deaths were occurred at 50 years of age or above (80.5%). It isfound that male deaths were more than females. The majority of the deaths (41.0%)occurred in the university hospital. 50.5% causes of the deaths were reportedwrongly The most frequent cause of death was reported wrongly as cardiopulmonaryarrest (70.1%), cardiac arrest (21.4%), pulmonary failure (2.7%). After examiningthe records obtained from the patient files, the actual causes of death show to be dueto cardiovascular disease in 21.7% of the cardiopulmonary arrest cases, in 35.1% ofthe cardiac arrest cases.It is found that 594 deaths lived in Isparta central. Crude mortality rate wasfound 4.0â° Average life expectancy at birth was found 75.9 years. Under five agedeaths occurred in children mostly aged under 1 year (92.1%). Infant deaths weredetected 91.4% neonatal and 8.6% post neonatal. Infant mortality rate were detected19.1â°. This rate was smaller than Turkey?s mortality rate. Infant death causes werefound to be 68.4% perinatal conditions, 15.8% congenital anomalies The majority ofperinatal conditions were found premature, rds and sepsis. Accidents were the maincauses of death in 1-4 age.The most frequent cause of death was reported as cardiovascular diseases(32.0%), cancer (16.5%) and Chronic Obstruktive Pulmonary Disease (4.9%) in overthan five age. The most common causes of cancer deaths were lung, stomach, brain,colorectal and breast.Insufficiency on reporting system was determined. Health care on prenatal,natal and postnatal should be more effective and record of the deaths should be more127effective and record of the deaths should be more reorganized. For having moreaccurate vital statistics, rules for death registration should be lectured as a course incurriculum and postgraduate education. We must start to use ICD 10, which having900 headings on reporting and restricting of deaths.Key words: statistics, death, mortality report, death causes, Isparta