Koroner arter ektazisi saptanan hastalarda matriks metalloproteinaz seviyelerinin değerlendirilmesi

Abstract

35 ÖZET Koroner Arter Ektazisi Saptanan Hastalarda Matriks Metalloproteinaz Seviyelerinin Değerlendirilmesi Koroner arter ektazi (KAE) ve anevrizmalan koroner anomalilerin nadir formudur. Anjiyografik olarak, epikardiyal koroner arterlerde, luminal çapta 1.5-2 kat arasında genişleme olması KAE olarak tanımlanır. KAE ve anevrizma gelişmesinden %50 ateroskleroz, %20-30 inflamatuvar ve konnektif doku hastalıkları sorumludur, %20-30'u ise konjenital orjinlidir. Patogenezi tam olarak bilinmemekle birlikte, matriks metalloproteinaz (MMP) seviyelerindeki artış veya MMP/Matriks metalloproteinaz doku inhibitörü (TIMP) dengesizliği önemli rol oynayabilir. Çalışmamızda, anjiyografik olarak KAE saptanan hastalar ile normal koroner arterleri (kontrol grubu) veya tıkayıcı koroner arter hastalığı (çap daralması >%50) olan hastalar arasında serum MMP-3, MMP-9 ve TIMP-1 ile interlökin-1 (IL-1), interlökin-6 (IL-6) ve yüksek duyarlı C-reaktif protein (hsCRP) gibi inflamatuvar belirteçleri karşılaştırmayı amaçladık. Çalışmaya 2004-2005 tarihleri arasında, koroner anjiyografi yapılan ve çalışmaya alınma kriterlerini karşılayan ardışık 85 hasta dahil edildi. Hastalar, KAE, KAH ve normal koroner arter gruplarından birine alındılar. Hasta serumlarından ELISA yöntemiyle MMP-3, MMP-9, TIMP-1 seviyeleri ölçüldü Ayrıca, konvansiyonel yöntemle serum'.IL-1, IL-6 ve hsCRP ölçümleri de yapıldı. KAE grubunda MMP-3 seviyesi hem KAH (22.7±4.5 ng/ml'e 19.5±4.2 ng/ml, p<0.01) hemde kontrol grubundan (22.7±4.5 ng/ml'e 13.8±3.8 ng/ml, p<0.01) anlamlı olarak daha yüksek bulundu. MMP-3 seviyesindeki artışa rağmen TIMP-1 seviyesinde artış görülmedi. MMP-9 seviyesi KAE, KAH ve kontrol gruplarında farklılık göstermiyordu (sırasıyla, 29.2±2.0 ng/ml; 29.4±2.1 ng/ml; 29.7±2.1 ng/ml, p>0.05). IL-6 seviyesi KAE (36.15±11.9 pg/ml) ve KAH (37.86±12.0 pg/ml) gruplarında benzer iken normal koroner grubunda (19.7±8.5 pg/ml) daha düşük seviyede tespit edildi (p<0.01). IL-1 ve hsCRP düzeyleri KAE (3.97±1.7 pg/ml; 4.08±.2 mg/dl), KAH (4.15±.9 pg/ml; 3.94±1.1 mg/dl) ve kontrol grupları36 (4.20±1.9 pg/ml; 4.0±1.1 mg/dl) arasında farklılık göstermiyordu (p>0.05). Altgrup analizinde çok damar KAE olanlarda MMP-3, MMP-9 ve inflamatuvar marker seviyeleri tek damar olan KAE'e göre anlamlı olarak yüksek bulunmadı (p>0.05). Benzer olarak, diffüz tipte KAE olanlarda fokal tipte KAE olanlara göre MMP-3, MMP-9, IL-1 ve hsCRP seviyeleri de yüksek değildi (p>0.05). TMP-1 seviyesi de çok damar KAE olanlarda ve diffüz KAE olanlarda farklılık göstermiyordu. Bulgularımız, KAE patogenezinde, artmış MMP-3 yapımının ve MMPs/TIMP-1 dengesizliğinin rolü olabileceğini göstermektedir. Artmış IL-6 seviyesi MMP-3 sentezinde artışa, dolayısıyla damar duvarında yıkıma katkıda bulunmuş olabilir. Anahtar sözcükler: koroner arter ektazisi, matriks metalloproteinaz, matriks metalloproteinaz doku inhibitörü.

37 SUMMARY Evaluation Of Matrix Metalloproteinase Levels In Patient With Coronary Artery Ectasia Coronary artery ectasia (CAR) and aneurysms are rare findings among coronary artery anomalies. Angiographically, CAE is defined as 1.5-2 fold of widening in luminal diameter in epicardial coronary arteries. CAE and aneurysm are due to atherosclerosis (50%), inflammatory and connective tissue diseases (20-30%). They are congenital in origin (20- 30%). Although their pathogenesis is not clear, it is supposed that increase in matrix metalloproteinase (MMP) levels or imbalance in MMP/Tissue inhibitor of matrix metalloproteinase (TIMP) functionality may play a role in these processes. In our study, we aimed to compare serum levels of MMP-3, MMP-9, TIMP-1 and some inflammatory markers such as interleueine-1 (IL-1), interleucine-6 (IL-6) and high sensitivity C-reactiye protein (hsCRP) between the patients angiographically diagnosed with CAE and individuals with normal coronary arteries (control group) or patients with obstructive coronary artery disease (diameter loss>50%). Eighty-five consecutive patients meeting study inclusion criteria who have undergone coronary angiography between years 2004-2005, were participated in this study. All patients were separated into three groups: CAE, CAD and normal coronary artery (control group). Serum levels of MMP-3, MMP-9 and TIMP-1 were measured by using ELISA method. Moreover, IL-1, IL-6 and hsCRP levels were conventional measured. In CAE group, MMP-3 level was significantly higher than both CAD (22.7±4.5 ng/ml v.s. 19.5±4.2 ng/ml, p<0.01) and control group (22.7±4.5 ng/ml v.s, 13.8±3.8 ng/ml, p<0.01). Despite increase in MMP-3 level, TIMP-1 level remained unchanged. There was no difference between CAE, CAD and control groups with regard to MMP-9 (29.2±2.0 ng/ml; 29.4±2.1 ng/ml; 29.7±2.1 ng/ml, p>0.05, respectively). As IL-6 level was similiar between CAE (36.15±11.9 pg/ml) and CAD (37.86±12.0 pg/ml) groups, it was lower in control group (19.7±8.5 pg/ml, pO.01). There was no difference between CAE (3.97Ü.7 pg/ml; 4.08±1.2 mg/dl), CAD (4.15Ü.9 pg/ml; 3.94±1.1 mg/dl) and control (4.20±1.9 pg/ml; 4.0±1.1 mg/dl) groups with regard to IL-1 and hsCRP levels. In subgroup analysis, MMP-3 and MMP-938 levels were not significantly higher in CAE patients with generalized CAE than patients with single vessel ectasia (p>0.05). Similarly, MMP-3, MMP-9, IL-1 and hsCRP levels were also not higher in CAE patients with diffuse type than patients with focal type (p>0.05). TIMP-1 level was nearly identical in patients with generalized CAE and with diffuse type disease. Our findings suggest that increased MMP-3 levels and imbalance in MMPs/TEMP-l ratio could play a role in CAE pathogenesis mechanism. Increased IL-6 level may be responsible for increase in MMP-3 synthesis, thereby it could contribute to vessel wall damage. Key words: coronary artery ectasia, matrix metalloproteinase, tissue inhibitor of matrix metalloproteinases.