Isparta Güneykent bölgesinde yetişen gül odununun (Rosa damascena Mill.) kimyasal bileşimi

Abstract

Türkiye'de Isparta ilinde doğal olarak yetişen gül bitkisi odununun anatomik ve kimyasal yapısı bu çalışma kapsamında incelenmiştir. Gül odunun kimyasal yapısı araştırılmayan bir konu olup herhangi bir literarür bilgisine rastlanmamıştır. Yapılan bu çalışma ile kimyasal yapı açığa çıkarılarak bir literatür oluşturulmaya çalışılmış, gül odunun farklı alanlarda kullanımının belirlenmesinde bir kaynak oluşturulmuştur.Aseton: su ekstaksiyonu sonrasında hidrofilik madde miktarı tespiti için gül odun örnekleri herhangi bir işleme tabi tutulmadan direkt olarak GC-MS'de analiz edilmiştir. Yapılan analizler sonucunda aseton: su örneğinde 41 bileşik tespit edilmiştir. En yüksek miktar 2-methl-4-keto-pentan-2-ol (%25,99) olurken en düşük miktar ise Ribose (%0,05) olduğu gözlemlenmiştir. Bunların yanı sıra diğer önemli maddelerin Benzoic acid (%9.42) , Alpha-d-mannopyranose (%11.10), Glucopyranose (%9.43) ve Sucrose'un (%9.48) olarak tespit edilmiştir.Heksan ekstraksiyonu sonrasında lipofilik madde miktarı tespiti için gül odun örnekleri GC ve GC-MS'de analiz edilmiştir. Yapılan analizler neticesinde heksan örneğinde 13 bileşik tespit edilmiştir. En yüksek miktar N-ethylacetamide (%39,82) olurken en düşük miktar ise Tert-buthyl-2-decenoate (%1,35) olduğu gözlemlenmiştir. Bunların yanı sıra diğer önemli maddelerin N,n-diethy lacetamide (%20.40), Oxalic acid (%5.59), ve Palmitic acid (%11.96 ) olarak tespit edilmiştir.Gül odununda selüloz oranı %41,23, holoselüloz oranı %81,05, lignin miktarı %20,02, sıcak su çözünürlüğü %6,75, %1'lik NaOH çözünürlüğü %19,26 olarak bulunmuştur. Gravimetrik yöntemlerle elde edilen hekzan çözünürlüğü 0,19 mg/g olarak hesaplanırken, aseton: su çözünürlüğü test sonuçları 19,01mg/g olarak saptanmıştır.Elde edilen veriler irdelendiğinde gül odununda hücre çeperi ana bileşeni olan holoselüloz ve lignin miktarı oldukça yüksek çıkmıştır. Bu sayede genellikle süs bitkisi olarak, peyzaj düzenlemelerinde ve kozmetik endüstrisinde kullanılan gülün, odunu da işlenerek uygun endüstri alanlarında değerlendirilip bir atık madde olmaktan kurtulması hedeflenecektir.

In this study the anatomical and chemical composition of naturally grown rose wood found in Isparta-Turkey was examined. There has been little or no studies on the subject of rose wood chemical composition for that matter it has not been exposed to much chemical investigation. This study produced a literature by means of investigating the chemical composition of rose wood and it uses for different purposes in different industries as a resource.Acetone-water was first extracted from rose wood samples after which samples were directly analyzed in GC and GC-MS without any treatment for determination of the amount of hydrophilic substance found in rose wood. The analysis made discovered 43 compounds in the acetone-water sample. It was observed that the highest amount of hydrophilic substance found in rose wood was 2-methyl-4-keto-pentan-2-ol (25.99%) while the lowest amount was Ribose (0.05%). In addition, Benzoic acid (9.42%), Alpha-d- mannopyranose (11.10%), Glucopyranose (9.43%) and Sucrose (9.48%) were also identified as other important substances present in rose wood.For the determination of the amount of lipophilic substances, hexane extraction was done from rose wood samples thereafter analysis in GC and GC-MS also took place. In the analyzed samples, 13 compounds were detected in the sample of hexane. It was ascertained that the highest amount was N-ethylacetamide (39.82%) while the lowest amount was Tert-buthyl-2-decenoate (1.35%). In addition, N, N-diethylacetamide (20.40%), oxalic acid (5.59%), and palmitic acid (11.96%) were identified as the other important substances.It was realized at the end of the study that the percentage of cellulose found in rose wood was 41.23%, the holocellulose ratio was 81.05%, the lignin amount was 20.02%, the hot water solubility was 6.75% and the 1% NaOH solubility was 19.26%. The hexane solubility obtained by gravimetric methods was calculated as 0.19 mg/g, while the acetone: water solubility test results were obtained as 19.0 mg/g. After the data were cross-examined, it was noticed that the main component of rose wood cell wall which happened to be holocellulose and lignin were in a quite high amount. In line with the above information about rose wood it was recommended that rose wood be considered as an ornamental plant in landscape designs and be used in the cosmetic industry for cosmetic products. This will help rose wood to be processed and utilized in the appropriate industry and be saved from being a waste wood species.