Isparta merkez ilçe halkının sigara içme sıklığı ve özellikleri

Abstract

37 7. ÖZET Bu araştırma, İsparta merkez ilçe sınırlan içinde yaşayan 5 yaş ve üstü nüfustaki sigara içme sıklığı ve özelliklerinin belirlenmesini amaçlayan, kesitsel tipte bir araştırmadır. Araştırmada tabakalı örnekleme yöntemiyle seçilen 1000 kişiye (511 kadın, 489 erkek) Dünya Sağlık Örgütü tarafından hazırlanan kılavuz ve standart ankete dayalı bir anket ve standart Fagerström Nikotin Bağımlılık Test anketi uygulandı. Beş yaş ve üstü nüfusta sigara içme oram kadınlarda % 13.9, erkeklerde % 44.8 ve ortalama % 29.0 idi. 15 yaş ve üstü nüfusta sigara içme oranının kadınlarda % 16.8, erkeklerde % 53.1 ve ortalama % 34.7 olduğu bulundu. Ortalama sigarayı deneme yaşı 15.6 + 4.7 (kadınlarda 18.1 ± 5.4 ve erkeklerde 14.6 + 4.0) ve ortalama sigaraya başlama yaşı 19.2 ± 4.5 (kadınlarda 21.4 ± 5.0 ve erkeklerde 18.5 + 4.1) olarak hesaplandı. En sık belirtilen sigaraya başlama sebepleri arkadaş etkisi ve özentiydi. Sigara içme oranlan; yaş, eğitim düzeyi ve gelir düzeyi ile paralel olarak artmakta idi. Her gün sigara içenlerin ortalama Fagerström bağımlılık skorunun 3.9 ± 2.7 olduğu ve bu kişilerin % 36.5'inin çok düşük nikotin bağımlılık düzeyine sahip olduğu tespit edildi. Sigarayı bırakma oram % 10.6 olup, en sık sigarayı bırakma sebepleri sağlık endişesi ve yakın çevrenin telkin ve desteğiydi. Bu bulgular, İsparta il merkezinde sigara içme oranının Türkiye geneli ile benzer olduğunu ve İsparta ilinde sigarayı bırakmaya yardımcı olacak, özellikle adölesan çağındakilerin sigaraya başlamasını önlemeyi ya da geciktirmeyi amaçlayan programların geliştirilmesine ihtiyaç bulunduğunu göstermektedir. Anahtar Sözcükler: İsparta, sigara, prevalans, tutum, nikotin bağımlılığı, davranış.

38 8. SUMMARY This is a cross-sectional study which aims at determining the prevalance and characteristics of smoking among people aged 5 and over living in the city of İsparta. A thousand people interviewed of these 511 females and 489 males chosen by stratified random sampling, and performed a questionnaire based on the guide and standard questionnaire prepared by World Health Organization, and also performed standard Fagerstrom Nicotine Dependence Test questionnaire. Smoking rate was 29.0 % (13.9 % in females, 44.8 % in males) among people aged 5 and over, and 34.7 % (13.9 % in females, 53.1 % in males) among people aged 15 and over. The mean age of the first attempt to smoke was 15.6 + 4.7 (18.1 + 5.4 for females and 14.6 ± 4.0 for males) and the mean age of smoking initiation was 19.2 ± 4.5 (21.4 ± 5.0 for females and 18.5 + 4.1 for males). Minimum age of attempt to smoke was 5, and minimum age of initiation was 8. The most declared reasons for smoking were peer influence and affectation. Smoking rate was correlate to age, education and income levels. The mean nicotine dependence score was 3.9 + 2.7 among daily smokers, and dependence level of 36.5 % of these people was very low. The rate of quitting smoking was 10.6 %. The most declared reasons for giving up smoking were the worry of health and the suggestion of acquaintances. These results demonstrate that smoking prevalance in the city of İsparta is similar to the whole country, and these results show that there is a need to develop some programs which aim at preventing especially the adolescents starting or delaying smoking. Key Words: İsparta, smoking, prevalance, attitude, nicotine dependence, behaviour.