Şizofreni hastalarında yaşam kalitesinin değerlendirilmesi

Abstract

7. ÖZETGiriş ve amaç: Şizofrenisi hastaları, günlük yaşam aktivitelerinde, motivasyonlarında, iletişimbecerilerinde, üretkenlik, uyum gibi alanlarda sorunlar yaşamaktadırlar. Bu ve benzeri durumlaryaşam kalitesi kavramı ile ilişkili olup, bu hastalarda yaşam kalitesinin saptanması hastalarıntopluma kazandırılmasına ve sürdürülmekte olan tedavi sonuçlarının değerlendirilebilmesineolanak tanıyabilir. Bu araştırmanın amacı, şizofreni hastalarında yaşam niteliğinin saptanması vesosyodemografik, klinik, yetiyitimi, hastalığa karşı içgörü, sosyal fobi ve sosyal destek gibiparametrelerin yaşam niteliği üzerine olan etkilerinin belirlenmesidir.Yöntem: DSM IV tanı kriterlerine göre şizofreni tanısı konulan şizofreni hastaları (n= 50)çalışmaya dahil edildi. Çeşitli ölçekler kullanılarak subjektif ve objektif değerlendirmeler yapıldı.Hastaların yaşam nitelikleri, Şizofreni Hastaları İçin Yaşam Niteliği Ölçeğiyle değerlendirildi.Hastaların sosyodemografik özellikleri kaydedildi. Hastalığın kliniği ile ilgili bilgiler belirlendi.Ruhsal durum (Kısa Psikiyatrik Derecelendirme Ölçeği ile), pozitif ve negatif semptomlar (PozitifNegatif Semptom Ölçeği ile), depresyon (Şizofrenide Depresyon İçin Calgary Ölçeği ile),tedavinin yan etkileri (UKU Yan Etki Değerlendirme Ölçeği ve Barnes Akatizi Ölçeği ile)incelendi. Ayrıca, yetiyitimi (Dünya Sağlık Örgütü Yetiyitimi Çizelgesi ile), hastalığa karşı içgörü(İçgörü Değerlendirme Ölçeği ile); eşlik eden sosyal kaygı (Liebowitz Sosyal Fobi BelirtileriÖlçeği ile), sosyal destek (Çok Boyutlu Sosyal Destek Ölçeği) ve dışavurulan duygulanım(Dışavurulan Duygulanım Ölçeği ile) kaydedildi. Sayılan parametrelerin yaşam kalitesi ile ilişkisiaraştırıldı. Veriler sıklık, yüzde, ortalama ve standart sapma olarak ifade edildi.Bulgular: Yaşam kalitesi Kişiler arası ilişkiler alanında 17.7±8.1; mesleki rol alanında 8.7±4.4;ruhsal bulgular alanında 20.0 ±6.5, kişisel eşya/faaliyet alanında 5.8±2.1 olmak üzere hastalarınyaşam kalitesi toplam ortalaması 52.2±18.1 olarak bulundu. Yaşam kalitesi açısından kadın veerkekler arasında fark yoktu. Sosyodemografik değişkenlerden sadece hastaların ekonomikdurumu, ve sosyal desteğin yaşam kalitesiyle ilişkili olduğu saptandı. Klinik değişkenlerden kısapsikiyatrik derecelendirme ve hastaların depresyon düzeyleri ve PANSS ile yaşam kalitesiarasında negatif ilişki tespit edilmiştir. Bununla beraber, diğer klinik değişkenler (hastalık süresi,tedavi şekli, ilaç yan etkileri gibi) ile yaşam kalitesi arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişkibulunmadı. Hastaların içgörü düzeyleri ile yaşam kalitesi arasında pozitif korelasyon mevcuttu.Yaşam kalitesinin çok boyutlu algılanan sosyal desteğin tüm alanları ile pozitif bağlantısı varken,aile duygu dışavurumu ile anlamlı bir ilişki mevcut değildi. Hastaların sosyal fobi düzeyleri ile56yaşam kalitesinin sadece kişiler arası ilişkiler alanı arasında bir bağlantı bulundu. Yetiyitimipuanları ile yaşam kalitesinin tüm alanları arasında ters yönde oldukça anlamlı bir ilişki görüldü.Sonuçlar: Bu çalışmanın sonuçları, hastaların ruhsal durumu, yetiyitimi ve sosyal destekdüzeyinin şizofreni hastalarının yaşam kalitesinde etkili faktörler olduğunu göstermektedir.Şizofreni hastalarının yaşam kalitelerinin değerlendirilmesi ve yaşam kalitesinin yükseltilmesinde,bu faktörlerin tedavi planında göz önüne alınması yararlı olabilir.57

8. SUMMARYIntroduction and aim: Schizophrenia patients have problems in their daily activities,motivations, communication skills and fields like productivity and adaptation. These conditionsare related to the concept of quality of life which can enable to determine the quality of life inthese patients, adjustment of patients to community and assessment of treatment outcome. Theaim of this study is to determine the quality of life in schizophrenia patients and to assess theeffect of parameters such as sociodemographic, clinical, disability, insight, social phobia andsocial support on the quality of life.Method: Schizophrenia patients, diagnosed according to DSM IV criteria (n= 50), were includedin this study. Subjective and objective assessments were conducted by various measurements:Quality of life of patients was determined using Quality of Life Scale for Schizophrenia Patients.Sociodemographic variables were recorded. Clinical data of patients were also assessed.Psychiatric condition (by Brief Psychiatric Rating Scale); positive and negative symptoms (byPositive Negative Syndrome Scale); depression (by Calgary Deppresion Scale in Schizophrenia);side effects of medication (by UKU Side Effect Rating Scale and Barnes Akathisia Scale) wereinvestigated. In addition, the level of disability (World Health Organization Disability AssessmentScale); insight to disease (by Insight Assessment Scale); social phobia (by Liebowitz SocialPhobia Signs Scale); social support (by Multiple Dimension Perceived Social Support Scale) andexpressed emotion (by Level of Expressed Emotion Scale) was recorded. The relationshipbetween the above-mentioned parameters and quality of life was examined. Data were presentedas frequency, percentage, mean and standard deviation.Results: In interpersonal relations 17.7±8.1; instrumental role functioning 8.7±4.4; intrapsychicfoundations 20.0 ±6.5; common objects and activities 5.8±2.1 and total quality of life of patientswere found as 52.2±18.1. There was no difference in quality of life between male and femalepatients. Among sociodemographic variables, only economical status and social support wererelated to quality of life. Among the clinical variables, brief psychiatric rating, depression level ofpatients and PANSS were negatively correlated with quality of life. However, no significantrelation between other clinical variables (such as the length of the disease, type of treatment andside effects of medication) and quality of life was found. There was a positive correlation betweeninsight level of patients and quality of life. While quality of life was positively correlated with allthe fields of multiple dimention perceived social support, there was no relation with expressed58emotion. Social phobia levels of patients were found to be only related with the interpersonalrelations of quality of life. A strong negative relation was observed between all the fields ofdisability and quality of life.Conclusions: The results of this study show that the level of psychiatric state, disability and socialsupport are the factors that affect quality of life in schizophrenia patients. Taking these factors intoaccount in the treatment plan may be beneficial in the assessment of and increasing the quality oflife of schizophrenia patients.59