Türkiye`de vandalizmin sosyal, ekonomik ve psikolojik boyutları

Abstract

ÖZETTÜRK YE'DE VANDAL ZM N SOSYAL, EKONOM K ve PS KOLOJ KBOYUTLARIVandalizm psikolojik, sosyolojik ve ekonomik sonuçları olan ciddi bir problemdir.Vandalizm, 4. ve 5. yüzyıllarda Batı Avrupa'yı istila eden, geçtikleri her yeri yakıp yıkan veM.S. 455 yılında Roma'yı yağmalayan bir doğu Alman boyu olan Vandallar'a atfen, birkimsenin kamu mallarına ya da tanımadığı kişilerin mallarına yönelik saldırgancadavranışlarda bulunma eğilimini ifade etmek için kullanılan bir terimdir. Bu olguya ilk kez,Fransız yazar Abbé Grégoire 1794 yılında Paris'te yapılan bir toplantıda dikkat çekmiş,1789 Fransız Devrimini izleyen yıllarda vatandaşların tarihi eserleri tahrip etmeleriniönlemek gerektiğini vurgularken `vandalisme` terimini kullanmıştır.Sahiplenmenin olmayışı, nüfus yoğunluğu, eğitim eksikliği ve yoğun kullanım gibietmenler vandalizmin nedenleri arasında sayılabilir. Vandalizm türlerini açgözlü, ideolojik,kinci, oyunsu ve kötü niyetli vandalizm olarak sıralayabiliriz. Vandalizm şiddet,saldırganlık, kişilik bozukluğu ve birtakım sosyolojik faktörlerle bağlantılı bir eylemdir.Vandalizmin kamu mallarının tahribi, kazalara neden oluşturma, başka suçlara nedenoluşturma, görsel kirlilik ve maliyet gibi kentsel yaşama birtakım etkileri vardır. Vandalizminen çok görüldüğü alanlar, okullar, ulaşım ve haberleşme araçları, spor alanları, park vebahçeler, resmi ve özel konutlar, kütüphaneler, tarihi eserler ve sanatsal yapılardır.Vandalizmin tüm dünyada olduğu gibi ülkemiz açısından da yıllık ekonomik maliyetimilyon dolarlarla ifade edilecek kadar büyük boyutlara ulaşmıştır. Bu çalışmadaki temel amaçvandalizm eylemine ve bu eylemin önemine dikkat çekmek, vandalizmin yol açtığı zararlarınboyutlarını ortaya koyabilmektir. Bu konuda, toplumda sorumlu olan herkesin ve herkurumun gereken hassasiyeti göstermesi gerekir. Çünkü artık vandalizm, görmezdengelinecek basit bir eylem değildir.Anahtar Kelimeler: Vandalizm, Vandal, Kriminoloji, Suç, Şiddet, Saldırganlık

ABSTRACTSOCIAL, ECONOMICAL and PHYCHOLOGICAL ASPECTS of VANDALISM inTURKEYVandalism is a serious issue with psycological, social and economical consequences.Vandalism is a term that is derived from the Eastern Germanic tribe, the Vandallar?s whoravaged Western Europe in the Fourth and the Fifth Centuries burning and trashing wherethey went as well as raiding Rome in the year 455; it defines the assault intended act ofindividual or group to public property, or the property of unknown people. In 1794, theFrench writer Abbe Gregoire was the first person to draw attention to this phenomena at ameeting in Paris, using the word ?vandalisme? when raising voice for the prevention of thedestruction of historical works of art by the public during the French Revolution preceeding1789.Some of the reasons for vandalism can be the ignorance of propertyhood, populationdensity, insufficient education and exhaustive use. The acts of vandalism can be describedas cunnary, ideologic, expression of hate, malicious and ill-intent. It is an act related toviolence, assault, personality problems and other social factors. Vandalism can effect citylifestyles in the attrition of public property, causing accidents, leading to other offences,creating visual pollution and costs. Vandalism is most common at regions of schools, meansof transportation and communication, sporting facilities, parks and gardens, official andprivate buildings, libraries, historical works of art and architectures.The costs of vandalism, for the nation, as in the rest of the world has reached concerninglevel of millions of dolars per year. The fundamental objective in this study is to drawattention to vandalism and the importance of this act, highlighting the true frame of resultinglosses. The community and every responsible figure and institutions needs to show thenecessary sensitivity on this issue. Vandalism is no longer a tolerable simple act.Keywords: Vandalism, Vandal, Criminology, Offence, Violence, Aggression