Amcazade Hüseyin Paşanın hayatı ve faaliyetleri (1644-1702)

Abstract

ÖZETAMCAZÂDE HÜSEY N PAŞA'NIN HAYATI VE FAAL YETLER(1644-1702)Selim Hilmi ÖZKANSüleyman Demirel Üniversitesi, Tarih BölümüDoktora Tezi, 273 sayfa, Temmuz, 2006Danışman: Prof. Dr. Fahrettin TIZLAKBu tezin amacı, Osmanlı Devleti'nin siyasû yaşamında önemli bir yere sahip olanAmcazâde Hüseyin Paşa'nın yaşamını, sadrazamlığı döneminde ve öncesinde devlete olanhizmetlerini, Karlofça Anlaşmasının imzalanması sırasındaki etkilerini, anlaşmanınimzalanmasından sonra yapmış olduğu ıslahat çalışmalarını incelemektir.Amcazâde Hüseyin Paşa, Osmanlı Devleti'nde XVIII. yüzyıl reform sürecinin dekapısını açan birisidir. Amcazâde Hüseyin Paşa'nın yaşamı ile sadaret dönemindeki siyasi,askeri ve sosyal olaylar iç içe geçmiştir. Dolayısıyla bu tezde Amcazâde Hüseyin Paşamerkez alınarak II. Mustafa dönemi Osmanlı siyasi tarihi, bu dönemde meydana gelengelişmeler ve Hüseyin Paşa'nın ıslahat çalışmaları da ele alınacaktır. Son olarak iseHüseyin Paşa'nın beş yıllık sadrazamlığı sırasında Osmanlı toplumunda ne gibideğişmelerin meydana geldiği ve Ahmet Refik'e göre ?Felaket Seneleri? olarakadlandırılan dönemin nasıl bittiği ortaya konulacaktır.Amcazâde Hüseyin Paşa çok zor bir dönemde sadrazamlık makamına gelmiştir.Karlofça Anlaşması her ne kadar tarihimizde kötü yönleri ile tanınsa da, KarlofçaAnlaşmasının imzalanması sırasında Hüseyin Paşa gibi dirayetli bir devlet adamınıniktidarda bulunması devlet için kazanç olmuştur. Çünkü uygulamış olduğu usta diplomasisayesinde devleti en az zararla çıkarmasını başarabilmiştir. Anlaşmanın imzalanmasındansonra Hüseyin Paşa bir taraftan bozulan dış ilişkileri düzeltmeye çalışırken, bir taraftan daiçte huzur ve istikrarı sağlamaya çalışmıştır. Barış döneminin getirmiş olduğu güvenortamı sonrası devlet, yapılan idarû, malû, siyasû ve askerû ıslahatlar sayesinde yeni bir ivmekazanmıştır. Amcazâde Hüseyin Paşa döneminde ıslahatların yanı sıra harp dönemi sonbulduğu için, devlet içerisinde imar faaliyetleri ve yatırımlar da hız kazanmıştır.Hüseyin Paşa, devlet adamı olmanın ötesinde bir kültür adamıdır da. O bu manadaülke genelinde birçok eser yaparak ve ilim adamlarını koruyarak, onlara çalışma ortamıhazırlamıştır. Aslında, Hüseyin Paşa Türk siyasû tarihine Amcası Köprülü Mehmet Paşa,amca çocukları Fazıl Ahmet ve Mustafa Paşalar gibi damgasını vurmuştur. Bütün bunlararağmen maalesef Amcazâde çok fazla ön plana çıkamamıştır. Şunu söyleyebiliriz ki,yapmış olduğu çalışmalar ve ıslahatlar Karlofça Anlaşmasının gölgesinde kalmıştır. AmaKarlofça Anlaşmasının imzalandığı nazik durum ve dönem incelendiği zaman HüseyinPaşa'nın Türk tarihindeki önemi bir kez daha anlaşılacaktır.Anahtar Kelimeler: Amcazâde Hüseyin Paşa, Karlofça, Islahat, Askerû Islahat,Diplomasi, II. Mustafa â¦â¦.

ABSTRACTTHE L FE OF AMCAZÂDE HÜSEY N PAŞHA AND H S WORKS(1644-1702)Selim Hilmi ÖZKANSüleyman Demirel University, Department of HistoryPh. D, 273 pages, November, 2006Supervising Professor : Prof. Dr. Fahrettin TIZLAKThe aim of this thesis is to examine the life of Amcazade Hüseyin Pasha, hisservices to the government before and during his grandviziership, his influence during thesigning of Karlofça Treaty and his reform activities after the treaty has been signed. Wecan say that he has opened the doors to XVIII. century reform period. The life of HüseyinPasha and his political military and social events during his grandvizierate period has beenone inside the other. For this reason, Amcazade Hüseyin Pasha has been focused on toexamine the ottoman political history during II. Mustafa and the developments that hasoccured during this period with the reform Works of Hüseyin Pasha. And a at last, whatkind of Hüseyin Pasha?s grandviziership and it is also to put forward how the ?DisasterYears?, which was named by Ahmet Refik, have ended.Hüseyin Pasha has come to grandviziership position in avery difficult period.Although Karlofça Treaty is known with itsbad sides in our history, it has been a benefit tohave such a political man in power at the time of signing Karlofça Treaty. He has achievedto take out the government with minimum damage by his consistent and effectivediplomacy. After the signing of the treaty Hüseyin Pasha has tried to put in order thecorruption of outher relations and the peace and rest of the internal. After the relianceperiod, which was brought by the peace period, the government had gained a new hastethanks to financial, political and military reform. During the Amcazade Hüseyin Pashaperiod development activities and investments in the government had sped up because ofthe reforms and the and of war period.Away from being a government man Hüseyin Pasha has been a culture man. Bymaking a lot of works around the country and by protecting the science man he hasprepared them a work enverionment in fact he has stamped the Turk political history likehis uncle Köprülü Mehmet Pasha and his cousıns Fazıl Ahmet and Mutsa Pasha. AlthoughHüseyin Pasha has opened the doors to XVIII.th century reforms period in ottomanEmpire, ufortunately he hasn?t come to the fore. We can say that his his Works andreforms have been overshadowed by the Karlofça Treaty. But if we examine the delicateposition and the period when the Karlofça Treaty was signed the importance of HüseyinPasha in Turk history will be understood one more time.Keywords : Amcazâde Hüseyin Pasha, Karlofça, reform, military reform, diplomacy, II.Mustafa â¦â¦.