Metotreksat kaynaklı karaciğer ve böbrek hasarında misoprostolün koruyucu etkisi

Abstract

Metotreksat folat antagonisti olan bir antineoplastik ilaçtır. Metotreksata bağlı hepatoksisite ve nefrotoksisite daha önceki çalışmalarda bildirilmiştir. Bilimsel kanıtlar PGE1 analoğu olan Misoprostol'ün doku koruyucusu olduğunu göstermektedir. Bu bilgilere dayanarak Metotreksata bağlı oluşan karaciğer ve böbrek hasarını önlemede Misoprostol'ün alternatif bir profilaktik seçenek olduğunu düşünmekteyiz.Çalışmamızda 24 adet Wistar albino erkek rat kullanıldı. Her bir grupta 6'şar adet rat olmak üzere 4 gruptan oluşturuldu. Gruplar; Kontrol, Metotreksat (20 mg/kg, i.p, tek doz), Metotreksat (20 mg/kg, i.p, tek doz) + Misoprostol (200?g/kg, oral, 5 gün) ve Misoprostol (200?g/kg, oral, 5 gün) olacak şekilde planlandı. Deney sonunda karaciğer ve böbrek dokusunda MDA, SOD ve CAT gibi biyokimyasal parametrelere bakıldı. Ayrıca dokuda histopatolojik incelemeler yapıldı.Yapılan biyokimyasal analizler sonucunda karaciğerde lipid peroksidasyon ürünü olan MDA seviyelerinde, MTX kullanılan ratlarda, kontrol grubuna göre anlamlı bir artışın gözlendiği ve bu artışın MP kullanımı ile azaldığı saptandı. Antioksidan enzim olan CAT ve SOD seviyeleri, MTX kullanımına bağlı anlamlı olarak azalırken, MP kullanımı bu enzim düzeylerini arttırmıştır. Böbrek dokusunda ise biyokimyasal olarak MTX' in MDA seviyesini artırdığı, CAT ve SOD değerlerini azalttığı bulundu. Buna karşın MP' nin MDA seviyesini anlamlı olarak azalttığı, CAT ve SOD değerlerini düzelttiği gözlendi ancak sadece CAT anlamlı çıktı. Biyokimyasal bulgularımıza paralel olarak, MTX grubuna ait karaciğer ve böbrek dokularının histolojik incelemelerinde oksidatif hasarın göstergesi olabilecek bulgular gözlendi. MTX ile kontrol grubu karşılaştırıldığında, her iki dokuda, bu bulgular anlamlı ( p< 0,05 ) iken, MP verilmiş MTX grubunda ise, bu histopatolojik değişikliklerde anlamlı ölçüde azalma izlenmiştir. Sonuç olarak, Metotreksat'ın rat karaciğer ve böbrek dokusu üzerine olan toksik etkilerinin literatürdeki Misoprostol'ün dozu ile düzeltilebileceği sonucuna ulaştık.

Methotrexate, a folat antagonist, is an antineoplastic drug. Methotrexate-induced hepatotoxicity has been reported in previous studies. Scientific evidence achieved from previous studies suggests that Misoprostol has had a tissue protective effect in such toxic damage cases; thereby Misoprostol could be an alternative prophylactic agent against methotrexate?induced hepatotoxicity.A total of twenty-four male Wistar albino rats were included in this study. Animals were equally divided into four groups as follows: Controls, only MTX (20 mg/kg, i.p, single dose) given group, MTX (20 mg/kg, i.p, single dose) plus Misoprostol (200?g/kg, orally, 5 days) administered group and only Misoprostol (200?g/kg, orally, 5 days) given group. At the end of the study, liver tissues and blood samples were collected for biochemical and histopathological analysis.According to the biochemical findings, a lipid peroxidation marker, MDA levels were significantly increased in MTX treated group to control and by the use of MP, this increase was found reduced. Antioxidant enzymes, CAT and SOD levels were significantly decreased with MTX and increased with MP. According to the biochemical findings of kidney tissue, MDA levels were increased; CAT and SOD levels were decreased in MTX group. Unlikely, MDA levels were significantly decreased, CAT and SOD levels were raised but only CAT levels were significantly increased in MP treated group. Parallel to biochemical findings, in histological examinations of liver and kidney tissues, there were evidences as the indicator of oxidative damage. The changes in MTX group were significant to control, and these changes were decreased in MTX group treated with MP.As a result, MP can be effective in liver and kidney injury in MTX treated rats.