Yeni Tasvir-i Efkâr Gazetesi üzerine bir inceleme (Yıl:1919/sayılar: 2608-2944)

Abstract

Bu çalışmada 27 Haziran 1862'de yayın hayatına başlayan Tasvir-i Efkâr gazetesinin 1919 yılına ait sayılarını incelemeye çalıştık. İncelememiz 2608-2994 arası sayıları kapsamaktadır.1919 yılı bütün dünyayı derinden etkileyen I. Dünya Savaşı'nın sonuçlarının bütün canlılığıyla yaşandığı bir yıldır. İstanbul'un İşgali gerçekleşmiş (13 Kasım 1918) ardındaa 1919 yılında Anadolu yer yer işgal edilmiştir. Dönemin basınında önemli bir yere sahip olan günlük gazetelerden Tasvir-i Efkâr'ın da içeriği doğal olarak savaş ve savaşın etrafında gelişen olaylarla şekillenmiştir: Savaş haberleri, gazetenin uğradığı sansürler, Anadolu'da başlatılan `Millî Kurtuluş Hareketi` ve Mustafa Kemal'e dair yazılar, İzmir'in işgali, muhacirlerin durumu, önüne geçilemeyen İstanbul yangınları, Sevr Antlaşması etrafında yazılan makaleler, fıkralar, haberler vb. Bütün bunları ayrıntılarıyla verebilmek için tezi dört ana başlık altında değerlendirmeye tabi tuttuk.Birinci bölümde Yeni Tasvir-i Efkâr gazetesinin incelenen sayılarına dair genel bir değerlendirme yaptık. Bunun yanı sıra incelenen sayıların bütün içeriğini kapsayan bir tablo geliştirdik. Tabloda ilgili sayıların numarası, tarihi, gazetedeki ana başlıklar ve yazıların türlerine yer verdik. Yazıların sınıflandırıldığı ikinci bölüm ise, Tahlilî Fihrist adını almaktadır. Burada incelenen sayılardaki yazar isimleri alfabetik olarak verilip yazılar yazar adına, konularına, türlerine göre tasnif ettik. Buna ek olarak bu bölüme Reklamlar ve İlanlar başlığı adı altında gazetenin son sayfasında yer alan reklam ve ilanların bir dizinini oluşturduk. Üçüncü bölüm Görsel Malzemeler başlığını taşımaktadır. Bu kısım fotoğraflar, haritalar ve karikatürlerden oluşmaktadır. Seçilmiş Metinler adını verdiğimiz dördüncü bölümde ise, aktarılmaya uygun gördüğümüz bilhassa edebî niteliği öne çıkan metinlerden oluşmaktadır. Örneğin bu başlık altında Fazıl Ahmet Aykaç'ın bazı şiirlerini yeni Türk harflerine aktardık. Bu şiirlerden kitaplarında yer almış olanları karşılaştırdık ve aralarında farklılık olanları da gazetede yayımlanan ilk şekline sadık kalarak aktarmayı metin yayımı açasından faydalı gördük. Bu çalışmanın sonunda gördük ki Tasvir-i Efkâr gazetesi siyasi, sosyal, kültürel ve edebî yönden birçok malzeme içermektedir. Bu çalışma vesilesiyle bu malzemeler bilim dünyasının istifadesine sunulmuştur.Anahtar Kelimeler: Türk edebiyatı, Eski Harfli Türk Basını, Tasvir-i Efkâr Gazetesi

In this study, we have tried to analyse the issues published in 1919 of Tasvir-i Efkâr (Taswir al-Afkar), which started its publication life on June 27, 1862. The issues between 2608-2994 have been included in our analysis.1919 is the year when all the consequences of the World War I, which deeply affected the whole world, were undergone in all severity. It is a known fact that Ottoman Empire is the party who pays the war's bills most severely. The content of Tasvir-i Efkâr, one of the daily newspapers which had an important place in the press of the period, was naturally shaped by the war and the emerging developments related to war: war news, censors applied to the newspaper, writings about `National Liberation Movement` which was initiated in Anatolia and Mustafa Kemal, occupation of İzmir, situation of the refugees, un-avoided fires in Istanbul, articles columns, news and etc. written about the Treaty of Sevres. In order to be able to analyse all these in detail, we have evaluated the thesis under four main headings.In the first part, we have made a general evaluation of the analysed issues of the Yeni Tasvir-i Efkâr newspaper. Besides, we have developed a table covering all the contents of the analysed issues. In the table, we have stated the number, date, main titles in newspapers and genres of the writings in the relevant issues. The second part, in which the articles have been categorized, is called as Analytical Index. The names of the authors in the analysed issues have been classified in alphabetical order and the writings have been categorised according to author name, subject and genre. In addition to this, we have created an index of advertisements and notices on the last page of the newspaper under the title of Advertisements and Notices. The third part is Visual Materials. This section is composed of photographs, maps and cartoons. The fourth part, Selected Texts, is composed of texts which we deem suitable for transliteration and especially literary. For instance, under this title, we have transliterated Fazıl Ahmet Aykaç's some poems to Turkish Alphabet. We have compared these poems with the ones published in his books and in the event of any difference; we have considered to transliterate them in the same way as they first published in the newspaper appropriate in terms of text publication. As we have seen at the end of this study, the newspaper Tasvir-i Efkâr is abundant in political, social, cultural and literary materials. By this work, these materials have been made available to science world.Key Words: Turkish Literature, Turkish Press with Arabic Letters, Tasvir-i Efkâr