Kablosuz haberleşme cihazlarına prenatal ve postnatal uzun süreli maruziyetin dişi wistar ratlarda büyüme ve pubertal gelişim üzerine etkileri

Abstract

AMAÇ: Bu çalışmanın amacı; prenatal ve postnatal dönemde kablosuz internet frekansında (2450 Hz) elektromanyetik alana (EMA) uzun süre maruz kalmanın, dişi Wistar ratlarda büyüme ve pubertal gelişim üzerine etkilerini araştırmaktır.METOD: Çalışma; prenatal, postnatal ve kontrol grubu olmak üzere üç grup dişi rat üzerinde gerçekleştirdi. Prenatal gruptaki yavrular, gebeliğin ilk gününden puberteye girinceye kadar 1 saat/gün süreyle; postnatal gruptaki yavrular ise doğumdan puberteye kadar aynı koşullarda 2450 MHz EMA'ya maruz kaldılar. Kontrol grubunu, yalancı maruziyet grubu oluşturdu. Çalışma süresince ratların ağırlık ve boy ölçümleri, yem ve su tüketimleri, düzenli olarak takip edildi. Ayrıca düzenli olarak vajinal açıklık (VA) muayeneleri yapıldı ve VA saptananlardan vajinal smear alınarak östrus tespit edildi. Puberte saptandığında ratlar dekapite edilerek, doku ve kan örnekleri alındı. Overler ve hipotalamusun histolojik değerlendirilmesi; over ve beyin dokusunda total antioksidan status (TAS), total oksidan status (TOS), oksidatif stres indeksi (OSİ) değerleri; serum FSH, LH, E2 ve IGF-1 değerleri; hipotalamus dokusunda GnRH-1 ve Kaspaz-3 boyasıyla immünohistokimyasal boyanma yoğunlukları çalışıldı.SONUÇLAR: Üç grubun doğum ağırlıkları arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık saptanmadı (p>0,05). Prenatal grubun günlük tartı artışı, çalışma boyunca, kontrol grubuna göre anlamlı olarak düşük bulundu (p<0,05). Prenatal grubun 3. hafta vücut ağırlığı ve 4. haftadaki boy ortalaması değerleri kontrol grubundan anlamlı olarak düşüktü (p<0,05). Postnatal grubun günlük tartı alımı ise kontrol grubu ile anlamlı farklılık göstermedi (p>0,05). Deneklerin beslenme durumu karşılaştırıldığında; tartı alımı daha kötü olan prenatal grubun birim ağırlık başına tükettiği yem ve su miktarının, kontrol grubundan anlamlı olarak daha fazla olduğu gözlendi (p<0,05). Ortalama IGF-1 düzeyleri açısından prenatal grup ile kontrol grubu arasında anlamlı fark yoktu (p>0,05). Postnatal grubun ortalama IGF-1 düzeyleri ise diğer iki gruptan anlamlı olarak düşük bulundu (p<0,05). VA ve östrus, prenatal grupta kontrol grubuna göre daha geç gerçekleşti (p<0,05), ancak postnatal grupla kontrol grubu arasında anlamlı farklılık saptanmadı (p>0,05). Prenatal ve postnatal grubun beyin ve over dokularının TOS ve OSİ değerleri, kontrol grubuna göre anlamlı olarak yüksek bulundu (p<0,05). Grupların FSH, LH ve E2 değerleri arasında anlamlı farklılık saptanmadı. Gruplar arasında histolojik incelemeler açısından anlamlı farklılık gözlenmedi (p>0,05).YORUM: Dişi Wistar ratların özellikle prenatal dönemde 2450 Hz EMA'ya maruz kalması, yavrularda büyüme geriliği ve gecikmiş puberteye yol açmaktadır. Prenatal grubun beyin ve over dokularında saptanan yüksek TOS ve OSİ değerleri, EMA'nın ratlarda kronik stres oluşturduğunun göstergesi olabilir. Bu çalışmadan yola çıkarak; özellikle intrauterin dönem ve erken çocukluk döneminde kablosuz internet frekansında EMA'ya kronik maruziyetin, büyüme ve puberte üzerine etkileri olabileceği; EMA kaynağından uzak mesafede bulunmak ve uzun süreli maruziyetten kaçınmak başta olmak üzere bu konuda bazı önlemler alınması gerektiğini düşünmekteyiz.

OBJECTIVE: The aim of this study is to reveal the effects of 2450 Hz electromagnetic field (EMF) which corresponds to the wireless internet frequency, on growth and pubertal developement of female Wistar rats.METHOD: The study was conducted in three groups of rats which were prenatal, postnatal and the control groups. The pups of the prenatal group were exposed to EMF at 2450 mHz, 1 hour/day from the first day of pregnancy till puberty. The pups of the postnatal group were exposed to EMF between delivery and puberty under the same conditions. The control group was the sham-exposed group. Weight and length measurements and food and water consumption of the rats were monitored regularly during the study period. Physical examination for vaginal opening (VO) was regularly performed; and estrous was detected through the vaginal smears in the rats who have VA. The rats were decapitated when puberty occured and serum and tissue specimens were obtained. Histological examinations of ovaries and hypothalamus; total antioxidant status (TAS) total oxidant status (TOS) and oxidative stres index (OSİ) values of ovaries and brain; serum FSH, LH, E2 and IGF-1 values and immunohistochemical staining of hypothalamus with Caspase-3 and GnRH-1 were performed.RESULTS: Birth weights of the three groups were not significantly different from each other (p>0.05). Weight gain per day was significantly lower in the prenatal group than the control group, all along the study period (p<0.05). Mean body weight at the third week and mean length at the fourth week of the study, were significantly lower in prenatal group than the control group (p<0.05). Wheight gain per day was not statistically different between the postnatal and the control groups (p>0.05). When the nutritional status of the subjects were evaluated; food and water consumptions (per weight) of the prenatal group, which have growth retardation were significantly higher than the control group (p<0.05). Mean IGF-1 level of the prenatal group was similar with the sham-exposed group (p>0.05). Mean IGF-1 level of the postnatal group was lower than the other two groups (p<0.05). The day of VO and estrous was significantly later in prenatal group (p<0.05), but not different in postnatal group from the control group (p>0.05). TOS and OSİ values of the brain and ovaries of the prenatal group were significantly increased (p<0.05) compared to the control group. Serum FSH, LH and E2 values of the groups were not different significantly (p>0.05). Histological examinations of the specimens did not reveal any statistically significant difference between the groups (p>0.05).CONCLUSION: Exposure to 2450 Hz EMF particularly in the prenatal period, resulted in growth restriction and delayed puberty in female Wistar rats. Increased TOS and OSİ values of the brain and ovary tissues can be interpreted as a sign of chronic stress induced by EMF. Based on this study, it is suggested that chronic exposure to EMF at the frequency of wireless networks especially during the intrauterine period and early childhood, can have some detrimental effects on growth and puberty. Precautionary measures should be taken on this subject, particularly at the point of being close to the RF sources and long-term exposure to EMFs