Hevir Tömür`ün Baldur Oygangan adem romanı üzerine bir inceleme

Abstract

Tezin konusu Modern Uygur Edebiyatının önemli temsilcilerinden Hévir Tömür'ün `Baldur Oyġanġan Âdem` adlı eseri üzerine yapılan Metin-Aktarma-İnceleme-Sözlük çalışmasıdır.Çalışma üç bölümden oluşmaktadır:Tezin birinci bölümünde Uygur adının anlamı, Doğu Türkistan ve Uygurların tarihi, Modern Uygur Edebiyatı ve Gelişim Aşamaları üzerinde durulmuştur. Tezin ikinci bölümünde `Baldur Oyġanġan Âdem` romanı; roman çözümleme yöntemine göre incelenmiş ve bu kapsamda kişi, zaman, mekân, dil ve üslup, eserin konu aldığı devrin sosyal şartları ve anlatım teknikleri üzerine bir tahlil denemesi yapılmıştır. İkinci bölümde yazarın hayatı ve edebi faaliyetleri hakkında kısaca bilgi verilmiştir.Tezin üçüncü bölümünde bölümünde, Arap harfli `Baldur Oyġanġan Âdem` adlı eserin Latin harflerine transkripsiyonu yapılmıştır ve eserin modern Uygur Türkçesinden Türkiye Türkçesine aktarımı yapılmıştır.Ayrıca çalışmanın sonuna sözlük ve kişi adları dizini eklenmiştir.Anahtar kemleler: Hévir Tömür, Uygur Edebiyatı, Uygur Romanı, Abduhaluk Uygur, Çağdaş Türk Lehçeleri.

The subject of the work is the text interchange, research and dictionary study of the important agent of Uyghur literature, Hévir Tömür's Baldur Oyġanġan Âdem.The study is composed of three parts:In the first part of the study the meaning of the name `Uyghur`, East Turkestan and Uyghur's history, Modern Uyghur Literature and it's development stages were studied. In the second part of study Baldur Oyġanġan Âdem was examined according to novel analysis method and in this regard person, time, place, language and style were analysed when the novel took place and also expression style was also studied. At the second part the life and literature Works of the writer were mentioned shortly.In the text Baldur Oyġanġan Âdem were transmitted to the Latince alphabet form Arabic alphabet and the work was transmitted to Turkey Turkish from modern Uyghur Turkish.Also o dictionary and an index were added to the end of the work.Key Words: Hévir Tömür, Uyghur Literature, Uyghur Novel, Abduhaluk Uyghur, Contemporary Uyghur Dialects.