Sağlık çalışanlarının maruz kaldığı X-ışını geçirgenliğini azaltmada farklı yoğunluk ve içerikli kontrast maddelerle sıvanmış eldivenlerin etkinlik ve kullanılabilirliğinin araştırılması

Abstract

X ışınlarının 1895 yılında Alman Fizik Profesörü Prof. Dr. Wilhelm Conrad Röntgen (1854-1923) tarafından keşfi radyolojinin miladı olmuştur (10). İyonizan radyasyon içeren tanısal radyolojik tetkiklerin temelini X-ışınları oluşturmaktadır (1, 4). X-ışını kullanan tanısal radyolojik işlemler insan eliyle oluşturulan tıbbi radyasyonun en önemli kaynağıdır (4).Radyasyona en fazla maruz kalan kişiler olan radyasyon çalışanlarının, uzunca bir süre içinde aralıklı olarak düşük dozlara maruz kalması yani kronik olarak ışınlanması sonucu meydana gelebilecek etkiler yıllar sonra ortaya çıkabilen çoğu kez ölümcül olan bir dizi hastalık ve etkiyi kapsamaktadır (8).Vücuttaki pek çok yapı X ışınlarını birbirlerine yakın oranda soğurur ve grafi üzerinde ayırt edilmeleri güçtür. İncelenen yapının radyografik olarak görüntülenebilmesi için vücut boşluklarını ışın emilimini değiştiren bir madde ile, kontrast madde ile, doldurmak gerekir (43). Kontrast maddelerin, yüksek atom numaralı maddeler (baryum, iyot) içermesi nedeniyle X-ışını atenüasyonunu azaltabileceğini düşündük.Tetkik ve tedavi amaçlı yapılan işlemler esnasında ellerin X-ışınına maruz kaldığı bilinmektedir. Radyasyon koruyucu eldivenlerin dezavantajları nedeniyle alternatif bir yöntem olarak kontrast maddelerle sıvanmış eldivenlerin X-ışını geçirgenliğini araştırdık.Çalışmamızda 7 grup oluşturuldu. Her grup için 20 eldiven kullanıldı ve eldivenler X-ışınına maruz bırakılarak ölçümler yapıldı. Ölçümler sonucunda kullanılan baryumlu ve iyotlu kontrast maddelerin kontrol grubuna göre anlamlı olduğu görüldü (p=0,00). Bu nedenle metodumuzun ellerin korunmasında kurşun eldivene alternatif bir yöntem olabileceği kanısındayız.

The discovery of X-rays in 1895 by German physicist Prof. Dr. Wilhelm Conrad Röntgen (1854-1923) proved to be the milestone for the radiology (10). X-rays constitute the basis of the diagnostic radiological examinations involving the ionizing radiation (1, 4). Diagnostic radiological treatments using X-rays are the most important sources of man-made medical radiation (4).The effects which may result from radiology staff?s being intermittently exposed to radiation during a long period, or chronic irradiation, include a series of diseases and effects which are most often fatal and may appear years after (8).A number of structures absorb X-rays at ratios approximate to each other, and they are difficult to distinguish on the radiography. In order to get the radiographic imaging of the examined structure, one should fill the body cavities with a substance, that is contrast medium, which changes the x-ray absorption (43). We thought that contrast media would cause the attenuation of X-rays since they contain high atomic number elements (barium, iodine).It is known that hands are exposed to X-rays during the activities for examination and treatment. Due to the disadvantages of radiation protective gloves, we have researched into the X-ray permeability of the gloves plastered with contrast media as an alternative method.Our study was made up of 7 groups. Using 20 gloves for each one, all groups were exposed to X-ray, and respective measurements were made.As a result of the measurements, contrast media of barium and iodine were found to be significant, compared with the control group. Thus, we are of the opinion that our method may prove to be an alternative to lead glove concerning the protection of hand.