Diazionun karaciğer ve oksidasyon enzimlerine etkisi ve vitamin E, C`nin koruyucu etkisinin araştırılması

Abstract

54 6. ÖZET Diazinon tarımda yaygın olarak kullanılan bir organofosfat insektisittir. Bu nedenle diazinonun karaciğer dokusuna ve lipid peroksidasyonuna etkilerini ve Vit E ve C'nin diazinon toksisitesine karşı koruyucu etkilerini inceledik. Deney grupları kontrol grubu, diazinon verilen grup ve diazinon+Vit E+Vit C verilen grup şeklinde oluşturuldu. Diazinon 335 mg/kg intragastrik yolla verildi. Vitamin verilen gruba 1 saat sonra 200 mg/kg E vitamini intramuskuler, 150 mg/Kg C vitamini intraperitoneal olarak verildi. Diazinon verilmesi asetilkolinesteraz (AchE) aktivitelerini düşürdü, vitamin uygulaması diazinon verilen gruba göre AchE aktivitesini etkilemedi. Diazinon serumda tiobarbitürik asit reaktif substansları (TBARS) seviyelerini ve alanin aminotransferaz (ALT), aspartat aminotransaminaz (AST), laktat dehidrogenaz (LDH) aktivitelerini artırdı, vitamin E ve C artan serum aktivitelerini düşürdü. Diazinon alkalen fosfataz (ALP) aktivitesini düşürdü. Vitamin E ve C düşen serum aktivitesini yükseltti. Gama glutamil transferaz (GGT) aktivitesinde anlamlı bir değişiklik olmadı. Diazinon eritrositte TBARS, Glutatyon peroksidaz (GSH-Px), süperoksid dismutaz (SOD) aktivitelerini arttırdı. Vitamin verimi ile diazinon verilen gruba göre TBARS, GSH-Px ve SOD seviyeleri düşürdü. Sonuç olarak diazinonun karaciğer hasarına neden olduğu, lipid peroksidasyonunun (LPO) bu hasara aracılık eden mekanizma olabileceği ve diazinon toksisitesine karşı E ve C vitamini kombinasyonu kullanılmasının LPO'yu azaltarak doku hasarını engelleyebileceğini söyleyebiliriz. Anahtar Kelimeler: Diazinon, organofosfat, karaciğer enzimleri, antioksidan aktivite, vitamin E, vitamin C.

55 7. SUMMARY Diazinon is the most widely used organophosphate insecticides in agriculture. Because of this we investigate the effects of diazinon on liver tissue and lipid peroxidation and the protective effects of vitamin c and vitamin E on diazinon toxicity. The experimental groups were arranged as control group, diazinon group and diazinon plus vitamin C and vitamin E group. Diazinon was given 335 mg/Kg by intragastric way to the vitamin group. After 24 hours of the administration of diazinon vitamin E and vitamin C were given. Vitamin E was administered 200 mg/Kg by intramuscular and vitamin C was administered 1 50 mg/Kg by intraperitoneal. Diazinon decreased the activity of acetylcholinesterase (AchE) and compared with diazinon group. Vitamin administration didn't effect the vitamin group. Diazinon increased the levels of thio barbituric acid substances (TBARS) and also increased the activity of ALT, AST and LDH in serum. Vitamin C and vitamin E lowered the increased serum activities. Diazinon decreased the ALP activity. Vitamin E and vitamin c increased the decreased levels of ALP. There is no significant difference on the GGT levels. Diazinon increased TBARS levels and SOD, GSH-Px activities in erythrocites. Administration vitamin decreased the levels of TBARS and activity of GSH-Px and SOD when it is compared with the diazinon group. The conclusion, diazinon causes damage on the liver tissue and lipid peroxidation could be the mediator of this process. Vitamin C and E combination could be used as vitamin as a protector to diazinon toxicity. By this way LPO will decrease and tissue damage would be avoided. Key words: Diazinon, organophosphate, antioxidant activity, liver enzymes, vitamin E, vitamin C.