Sıçan karaciğeri üzerine tiyopental sodyum, propofol, etomidate ve midazolam isimli anestezik maddelerin etkisinin ışık mikroskobik düzeyde incelenmesi

Abstract

87ÖZETSıçan karaciğeri üzerine Tiyopental sodyum, Propofol, Etomidat ve Midazolamismli anestezik maddelerin etkisinin ışık mikroskobik düzeyde incelenmesi.Ameliyatlarda kullanılan intravenöz anestezik ajanlar arasında yer alan midazolam,etomidat, propofol ve tiyopental sodyum uygulamasını takiben sıçan karaciğer dokusunda buajanların nasıl etki yaptığı histolojik ve biyokimyasal olarak değerlendirildi.Deney grupları; her grupta 9 sıçan olmak üzere, kontrol (Grup I), midazolam (Grup II),etomidat (Grup III), propofol (Grup IV) ve tiyopental sodyum (Grup V) şeklinde düzenlendi.Midazolam (3 mg/kg/gün; intraperitoneal), etomidat (20 mg/kg/gün; intraperitoneal), propofol(20 mg/kg/gün; intraperitoneal) ve tiyopental sodyum (60 mg/kg/gün; intraperitoneal) birer günarayla 10 kez uygulandı. Deney sonunda sıçanların karaciğer dokuları eter anestezisi altındaalındı. Alınan doku parçalarının bir kısmı histolojik değerlendirme için %10'luk nötralformaldehit içerisine, diğer kısmı ise biyokimyasal çalışma için fosfat tamponu içerisine alındı.Çalışmamızın sonunda, midazolam uygulamasını takiben sıçan karaciğer dokusundaMDA düzeyine bakıldığında kontrol grubuna göre istatistiksel olarak anlamlı olmayan bir artışgörüldü. SOD ve CAT aktivite değerlerinde ise önemli bir artış görüldü. Bu durum midazolamuygulanan grupta antioksidan savunma sisteminin etkisini göstererek lipit peroksidasyonuengellediğini gösterir. Histolojik bulgularımızda da biyokimyasal bulgulara paralel olarakkaraciğer doku kesitlerinde hafif derecede hasar tespit ettik. Etomidat, propofol ve tiyopentalsodyum uyguladığımız sıçan gruplarında ise karaciğer dokularında MDA düzeyleri önemlimiktarda artmıştı. SOD ve CAT aktivite değerlerinde de artış görüldü. Dolayısıyla bu gruplardaoluşan antioksidan savunma sistemi MDA'nın yükselmesi ile lipit peroksidatif hasarıengelleyememiştir. Oluşan oksidatif hasar etomidat ve propofol grubunda tiyopental sodyumgrubuna göre daha fazlaydı ve bu fark istatistiksel olarak anlamlıydı. Histolojik bulgularımızdada aynı şekilde etomidat ve propofol gurubunda söz konusu hasar (hapatositlerde dejenerasyon,vasküler konjesyon, değişik alanlarda mononüklear hücre infiltrasyonları) daha fazla izlendi vebu fark istatistiksel olarak anlamlı bulundu.Sonuç olarak bu intravenöz anestezik ajanların doza bağlı olarak karaciğer dokusundahasar meydana getirdiğini söyleyebiliriz. Bu nedenle ameliyatlarda kullanılırken dozuna veuygulama süresine dikkat edilmesi gerektiğini düşünmekteyiz.Anahtar Kelimeler: Sıçan, karaciğer, intravenöz anestezik ajan, oksidatif hasar, yapısaldeğişiklikler.

88SUMMARYEvaluation of The Effects of Thiopenthone Sodium, Propofol, Ethomidate andMidazolam Anaesthetics on Rat Liver Under Light Microscopy.We evaluated the histopathological and biochemical effects of midazolam, ethomidate,propofol and thiopenthone, which are intravenous anaesthetics used in surgical operations, on ratliver.There were five study groups each consisting of 9 animals: Control (Group I), midazolam(Group II), ethomidate (Group III), propofol (Group IV) and thiopenthone sodium (Group V).Midazolam (3 mg / kg / day, i.p), ethomidate (20 mg / kg / day, i.p), propofol (20 mg / kg / day,i.p) and thiopenthone sodium (60 mg / kg /day, i.p) were administered ten times with one dayinterval. At the end of the study, rat liver tissues were taken under ether anesthesia and eitherfixed with 10 % neutral formaline for histological examination or procedured with phosphatebuffer for biochemical analysis. There was a slight increase in MDA level in midazolam exposedgroup, when compared with the controls and this was not statistically significant. However, SODand CAT activity levels were significantly increased in midazolam group. This suggests that theprotective role of antioxidant system against midazolam-induced lipid peroxidation. We foundslight damage in histological sections in paralel to biological findings. MDA levels weresignificantly increased in ethomidate, Propofol and thiopenthone given groups. Also, SOD andCAT activities were prominent in these groups. Thus, it can be postulated that antioxidantsystem can?t eliminate the negative effects of lipid peroxidation results from increase in MDAlevel. Oxidative damage was more prominent in ethomidate and propofol groups whencompared with thiopenthone and this was statistically significant. Also, more histologicalchanges like hepatocyte degeneration, vascular congestion and mononuclear cell infiltration indifferent sites were observed in ethomidate and propofol and this was statistically significant.As a result, we can say that these intravenous anaesthetic agents may cause dosedependent damage in liver tissue. For this reason, we think that one must take care of theadministration duration and dose levels of the anaesthetics during surgical operations.Keywords: Rat, liver, intravenous anaesthetic agents, oxidative damage, structuralchanges.