Alalah buluntularının MÖ. 2. Binyıl Anadolu tarihindeki yeri ve önemi

Abstract

Günümüzde Türkiye'nin Antakya ili sınırları içerisinde yer alan Alalah, MÖ. 2. Binyılda, Muki? memleketinin merkezi idi. Kuzey Suriye'deki krallıklarla yakın ilişki içerisinde bulunan Alalah Krallığı, önceleri Halep merkezli Yamhad Krallığı'na tâbi iken, daha sonra bölgeye yeni göç eden Hint-Ari kökenli Mitanniler'in egemenliğinde yaşamıştır. Hitit kralı II. Tuthalya zamanında Kuzey Suriye bölgesi Hitit hakimiyetine girmiş, I. Şuppiluliuma zamanında ise Hititler Kuzey Suriye'deki bütün şehir devletlerini kendilerine bağlamışlardır. Bu cümleden olmak üzere, Alalah Krallığı da Hitit hakimiyetine girmiş ve bu hakimiyet, Hitit Devleti MÖ. 1200'lerde Ege Göçleri neticesinde yıkılıncaya kadar devam etmiştir.Fakat bizim için önemli olan, Alalah kazılarında ele geçirilen yazılı tabletlerin, MÖ. 2. Binyıl Eski Yakın Doğu tarihine ışık tutmasıdır. Çünkü, Alalah'ın VII. ve IV. tabakalarında bulunan arşivler, sadece Alalah Krallığı hakkında değil, tâbi olduğu Mitanni Krallığı ve bölgedeki diğer krallıklar hakkında da önemli bilgiler aktarmaktadırlar. Ayrıca bu tabletler aracılığı ile Eski Yakın Doğu kronolojisinin temelleri atılmıştır. Böylelikle pek çok hadiseyi bu tabletlerde geçen bilgilere dayanarak tarihleyebilme imkânı ortaya çıkmıştır.Anahtar Kelimeler: Alalah, Tel Açana, Muki?, İdrimi.

Alalakh which is in the borders of city Antakya in Turkey was the center of the Land Mukish in the 2nd. Millenium B.C. In early times Alalakh Kingdom was a vassal of Yamhad Kingdom, the capital of which was Aleppo, and it was in the closely relations with the kingdoms in Northern Syria. But later a new people came to the region in question that this people was called as Mitanni by the other peoples in the Near East and they were a people from Indo-European origin peoples. Alalakh Kingdom lived under the sovereignity of Mitanni Kingdom until the Hittite sovereignity. Northern Syria entered into the sovereignity of Hittites in the reign of Tuthalia II and the Hittites occopied all the cities in Northern Syria in the reign of Shuppiluliuma I.Meanwhile, Alalakh Kingdom was also bounded to Hittite Kingdom and Hittite sovereignity over Alalakh lasted until the collapse of Hittite Kingdom by the Sea Peoples migration in 1200 B.C.What important for us is that the texts discovered during Alalakh excavations which throw light on the history of Ancient Near East in the Second Millenium B.C. Because, the archives founded in the Level VII and Level IV gave information both about Alalah and Mitanni Kingdoms and the other kingdoms in the region.In addition, the texts helped to be founded the bases of Ancient Near East Chronology. So, we have possibilities to date a lot of events mentioned on the texts which give information about various historical events.Key Words: Alalakh, Tell Atchana, Mukish, Idrimi.