651 numaralı Karahisâr-ı Sâhib Şer`iyye Sicili`nin transkripsiyon ve degerlendirilmesi

Abstract

Çalışmamızda 5 Şaban 1335-21 Cumâde'l-âhire 1337 (M. 27 Mayıs 1917-24 Mart 1919) yıllarını içeren 651 numaralı Karahisâr-ı Sâhib şer`iyye sicili incelenmiştir. Bu sicilde bulunan 241 belge günümüz alfabesine çevrildikten sonra belli bir plan dahilinde değerlendirilmiştir.Defterden Karahisâr-ı Sâhib'in idari ve fiziki yapısıyla ilgili olarak yerleşim yerlerinden kaza, nahiye, köy ve mahallelerin isimlerini tespit etmek mümkün olmuştur. Çalıştığımız dönemle ilgili kayıtlarda bulunan bu yerleşim adlarının büyük çoğunluğu günümüzde de halen kullanılmaktadır.Defterdeki kayıtların büyük bölümü, tereke, verese, vekalet, vesayet, nafaka ile ilgili konulardan oluşmaktadır. Bu da Afyonkarahisar'ın o dönemdeki sosyal, iktisadi, kültürel ve dini yapısını değerlendirme imkanı vermektedir. Defterin dikkat çeken bir başka özelliği de sicillere çok az yansıyan ihtida konusudur. Ayrıca gayrimüslim halkın da nüfusu, dini, iktisadi, hukuki ve sosyal yapısıyla ilgili belgeler de defterde yer almıştır.Afyonkarahisar halkı I. Dünya Savaşı'nın etkisiyle ekonomik yönden büyük sıkıntılar içerisindedir. Bir çoğu aile reisi olan genç erkek nüfusun askerlik hizmetinde bulunması, şehit olması ya da savaştan sonra kayıp olması nedeniyle geride kalanlarda ekonomik sıkıntılar hat safhadadır. Bu durumda Eytâm Sândıkları devreye girmiş yardıma muhtaç ailelerin ve yetim çocukların nafaka ihtiyaçlarını karşılamışlardır. Dolayısıyla dönemin bu özelliğine ait müessese ve uygulamalara dair kayıtlar da bahsi geçen defterde yer almaktadır.Çalışmamız yakın tarihimizde önemli bir zaman dilimini oluşturan 20. yy'ın başlarında Afyonkarahisar'ın sosyo-ekonomik yapısına ışık tutacak mühim bilgiler sunacağını ümit ediyoruz.Anahtar Kelimeler: Şer`iyye Sicili, Afyonkarahisar, Ermeni, ihtida.

In our study, 5 Şaban which consists the 1335-21 Cumade?l-ahire 1337(M. 27 May 1917-24 March 1919) years and numered as 651 Karahisar-ı sahip court registry has been analysed. it has been translated into our new alphabet with 241 transcripton which has been existed with Karahisar-ı sahip court registry .From the book,with the help of the administrative and physical set of the Karahisar-ı sahip, it is possible to determine the setting areas which are village,district and subdistrict. Contained in the registers for the period that we work with the vast majority of placements? names are still used todayLarge part of the records are the issues related with estate assets, heirs , attorneyship, inheritance, alimony in the book. This gives us opportunity to assess Afyonkarahisar's social, economic, cultural and religious situation in that period. Another remarkable properties of the book is a matter of ihtida which reflects very little in records. Also, there are infomation about the population of non-Muslim population, economic, legal and social situations in the book.Afyonkarahisar people suffered from economical problems because of the I. World War. Many young men of the population was head of the family in the military service ,was martyred or after the war was lost, so economic problems were acute.In this case, Eytam Sândıkları has set in and helped needy families and orphans met the needs of children have alimony. So ,there are records about the institution and practices in the book belonging to this feature of the period.We hope that our study will provide important information shedding light on the socio-economic structure of Afyonkarahisar in the 20. The beginning of the century as a significant time period in our recent history.Keywords: Court Registry, Afyonkarahisar, Armenian, conversion.