Sicill-i Ahvâl Defterlerine göre Kozan ve Cebel-i bereketli memurlar

Abstract

Bürokrasinin tarihi çok eskiye dayanmaktadır. Osmanlı Devleti'nden önce Orta Asya Türk devletlerinde bürokratik yapı uygulanıyordu. Devletin olduğu bir yerde bürokrasiden bahsedebiliriz. Bürokratik yapıdan bahsederken ilk aklımıza gelen isim Max Weber olmalıdır. Weber bürokrasiyi ikiye ayırmaktadır. Birincisi geleneksel devlet yapılarında uygulanan bürokrasi ikincisi ise modern bürokrasidir. Geleneksel otorite ile yönetilen toplumlarda memurlar kralın itaati altında devlet işlerini yürütmektedir. Buradaki asıl amaç krala hizmet etmektir. Modern bürokraside ise memurlar hiçbir şahsa bağlı kalmadan devlet işlerini yine devlet yararına yürütür. Osmanlı Devleti modern bürokrasiyi Tanzimat sonrasında uygulamaya başlamıştır. Tanzimat öncesi Osmanlı Devleti'nde bürokratik yapı mevcuttu ancak memurluk meslekten sayılmıyordu. Fakat Tanzimat sonrası dönemde memurluk meslek olarak görüldü. Osmanlı Devleti'nin büyümesinden sonra idari işler arttı ve çok fazla memur gerekli oldu. Bu durum bürokrasinin gelişmesine katkıda bulunmuştur.II. Abdülhamid dönemine gelindiğinde sivil bürokrasi içerisindeki memur sayıları binlere ulaştı. Bu dönemde bürokratik yapı saraydan daha güçlü durumdaydı. Ancak Sultan Abdülhamid istibdat döneminde devletin kontrolünü almak için plan yaptı. Sultan ilk olarak bütün memurların kayıt altına alınmasını istedi. Memur kayıtlarını tutmak ve takibini yapmak için Sicill-i Ahvâl Komisyonu kuruldu. Komisyon kurulduktan sonra hemen çalışmalara başladı ve II. Abdülhamid döneminde ülke genelinde 35.000 memurun kaydı Sicill-i Ahvâl defterlerine yazıldı. Bu defterler kullanılarak tezimizin içerisinde Kozan ve Cebel-i Bereketli 70 memur ayrıntılı olarak incelenmiştir. Anahtar Kelimeler: Bürokrasi, II. Abdülhamid, Sicill-i Ahvâl Komisyonu

The history of the bureaucracy is very old. Bureaucratic structure was applied in the Central Asian Turkish states before the Ottoman State. We can talk about the bureaucracy in a place where a state formally exists. When we talk about the bureaucratic structure, first name appearing in our minds must be Max Weber. Weber divides the bureaucracy into two groups. The first one is the bureaucracy applied to traditional state structures, and the second one is the modern bureaucracy. In societies governed by traditional authority, civil servants carry out government affairs under the obedience of the king. The main purpose here is to serve the king. In the modern bureaucracy civil servants carry out their state affairs for the sake of the state without being attached to any person. The modern bureaucracy of the Ottoman State began to be performed after Tanzimat. Before the Tanzimat the bureaucratic structure existed in the Ottoman State, but the civil service was not regarded as a Professional job. But in the post-Tanzimat period civil servants were seen as the Professional job. After the Ottoman Empire grew, managemental affairs increased and many civil servants were needed. This contributed to the development of the bureaucracy.When the period of Abdulhamid II came, the number of civil servants in the civilian bureaucracy reached several thousand. In the period, the bureaucratic structure was stronger than the monarchy. However, Sultan Abdulhamid made plans to take control of the state during the period of istibdat. Sultan first wanted all officers to be registered.The Sicill-i Ahvâl Commission was established to keep the officer records and follow-up. The commission started to work immediately after it was established and during the period of Abdulhamid II, 35.000 officers were registered in the Sicill-i Ahvâl books throughout the country. Using these books, Kozan and Cebel-i Bereketli 70 civil servants were examined with details in this thesis. Key Words: Bureaucracy, II. Abdülhamid, Sicill-i Ahvâl Commission